ارتباط قانون «ظروف مرتبطه» با «دانش مرتبطه» در فوتبال ایران
به گفته کارشناس فوتبال، دو آیتم بزرگ وجود دارد؛ یکی سطح دانش مربیان و دومی سطح دسترسی به بازیکنان باکیفیت که ما در هر دو بخش دارای ایرادهای اساسی هستیم.
جلال چراغپور در گفت‌و‌گو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم درباره دلیل کیفیت فنی پایین بیشتر بازی‌های لیگ برتر در هفته‌های اخیر اظهار داشت: مسئول این اتفاق در درجه اول کمیته آموزش فدراسیون بوده که در 15-10 سال گذشته مطالب یکنواختی را تدریس کرده است. همه مربیان تیم‌های لیگ برتری به جز دو مربی خارجی همه از یک جا و از یک نوع آموزش یاد گرفته‌اند. به عنوان مثال وقتی عمق تاکتیک را نگفته‌اند، طبیعی است که همه عمق را نمی‌دانند. در نتیجه نسل جوانی که بالای سر تیم‌ها آمده از لحاظ عمق دانش فوتبال، دارای سطح یکنواخت هستند. دقیقاً مانند قانون ظروف مرتبطه؛ در این قانون ظرف‌ها در مکان‌های مختلف قرار دارند اما به هم وصل هستند، در نتیجه سطح مایه تمام ظروف با هم برابر است! حالا در فوتبال ما این قانون شده «دانش مرتبطه»؛ یعنی همه مربیان که در تیم‌های مختلف هستند، در یک شرایط، امکانات و کلاس‌ها قرار دارند و در نتیجه همه یک‌جور هستند!
وی تصریح کرد: بخش دوم این است که در همه پایه‌ها، استان‌ها و همه مدارس فوتبال تا سطحی بازیکن را پرورش می‌دهند. هیچ بازیکنی در سطح بالاتر کار را یاد نمی‌گیرد، پس وقتی به بزرگسالان می‌آیند سطح بازی، حرکت در زمین و... یکسان است. به طور مثال همه یک‌جور شوت زدن را بلد هستند؛ یا مثلاً اگر پرش روی پای راست و سر زدن را بلد نیستند، همه این را بلد نیستند. پس همه بازیکنان تا یک اندازه رشد می‌کنند و مربیان هم که همه از یک مرکز دانش فوتبال را فرا گرفته‌اند. چطور انتظار دارید وقتی همه چیز یکسان است فوتبال تفاوت داشته باشد؟
دلیل کیفیت فنی پایین لیگ از نگاه کارشناس فوتبال؛ مربیان و بازیکنان فقط دنبال پول‌شان هستند«درباره مربیان داخلی معتقدید سطح دانش‌ها برابر است، اما مربیان خارجی چرا در فوتبال ما نمایش چندان دلپذیری در فصل جدید نداشته‌اند؟» کارشناس فوتبال کشورمان در واکنش به طرح این سؤال گفت: این نکته خوب و مهمی است. درسی در دروس فوتبال کلاسیک اروپا وجود دارد به نام «پلیر ایبل لول» یا همان «سطح دسترسی به بازیکن». یعنی شما چه در دسترس دارید؟ وقتی گواردیولا و کلوپ را ارزیابی می‌کنند، می‌گویند سطح دانش و سطح بازیکنان اینها با هم فرق دارد و در نتیجه نتایج هم فرق می‌کند. به همین دلیل است که وقتی مانه را از کلوپ می‌گیرند سطح نتایج تیمش هم پایین می‌آید. پروفسور هم بالای سر تیم‌تان باشد اما «سطح بازیکنان» پایین باشد آن مربی نمی‌تواند تغییری انجام دهد. این یک اصل است.
چراغپور ادامه داد: به طور مثال در فوتبال‌مان یک مربی داریم که هر جا می‌رود می‌گوید من برنامه سه ساله برای قهرمانی دارم، اما او چه می‌کند؟! نوع کار او ریزشی است؛ یعنی هر سال شش بازیکن را کنار می‌گذارد و بازیکن جدید می‌آورد، در نیم‌فصل هم سه بازیکن جدید می‌آورد. همین می‌شود که بعد از دو سال سطح بازیکنان را بالا می‌آورد و تیمش به رتبه‌های بالای جدول صعود می‌کند. حالا فرقی هم ندارد تیمش استقلال باشد یا سپاهان و تراکتور، او می‌گوید سال اول نمی‌توانم تیم را قهرمان کنم و برنامه سه ساله می‌دهد. هر جا هم می‌رود پنج، شش بازیکن را با خودش می‌برد، دقیقاً مثل یک مجموعه، چون می‌خواهد سطح را بالا بیاورد.
کارشناس فوتبال کشورمان یادآور شد: دو آیتم بزرگ در فوتبال داریم؛ اولی دانش، سواد و علم مربی و دومی هم سطح دسترسی به بازیکن. موضوع اول که مشخص است، موضوع دوم هم به سرمایه هر باشگاهی برمی‌گردد. در نتیجه همه اینها مثل یک زنجیره به هم وصل هستند.
چراغپور در در واکنش به این پرسش که چه زمانی می‌توان به بهبود وضعیت فنی لیگ امیدوار بود، به تسنیم گفت: اگر دقت کنید هر 10 سال در فوتبال دنیا تجدید نظرهایی صورت می‌گیرد. مثلاً در سال‌های دور دروازه‌بانان پاس رو به عقب را با دست جمع می‌کردند و زمان مفید بازی 50 دقیقه بود که با بازبینی و قانون جدید زمان مفید بازی افزایش پیدا کرد. بعد هم مکانیزم پرس از جلو آمد. به حدی این روش را ادامه دادند که بازیکنان در اواخر بازی به زمین می‌افتادند و بعد به همین خاطر قانون پنج تعویض را اضافه کردند. الان همه تیم‌ها باید دو پلن بازی داشته باشند؛ پنج تعویض یعنی می‌توانید 50 درصد تیم را تغییر دهید. پس هر مربی می‌تواند دو سیستم، دو استراتژی و دو نوع بازی داشته باشد. حالا شما در این شرایط بروید و ببینید در کلاس‌های مربیگری ما چه می‌گویند و چه اتفاقاتی می‌افتد. ببینید اصلاً سیستم‌های شناور فوتبال را بلدند و درس می‌دهند؟