سه‌شنبه 6 آذر 1403

ارتش و نقش فراموش‌نشدنی آن در بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران

خبرگزاری ایرنا مشاهده در مرجع
ارتش و نقش فراموش‌نشدنی آن در بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران

تهران - ایرنا - ارتش‌جمهوری‌اسلامی در سال‌های پس از انقلاب‌اسلامی از مهمترین ارکان نظام به شمار می‌آید که در اصلی‌ترین بزنگاه‌های تاریخی کشور همچون سرکوب منافقین و جنگ تحمیلی هشت ساله نقش مهمی داشته است. همچنین همراهی ارتش با ملت در روزهای پیروزی انقلاب هرگز از یادها پاک نخواهد شد.

پس از ورود امام خمینی (ره) به ایران در 12 بهمن 1357 خورشیدی، 19 بهمن همان سال همافران نیروی هوایی ارتش با رهبر انقلاب بیعت کردند که عکس تاریخی این مراسم از مهمترین و اصلی ترین عکس ها و تصاویر پیروزی این حرکت بزرگ به شمار می رود. در ادامه این روند، ارتش برای نخستین ماموریت خود پس از سرنگونی رژیم پهلوی، یگانی را به منطقه ترکمن صحرا و در نزدیکی مرزهای شوروی اعزام کرد تا با گروهک های چپی که در تلاش برای خودمختاری این منطقه بودند، مبارزه کند.

تقابل ارتش با منافقین و گروهک های برانداز در کردستان و آذربایجان و سرکوب این شورش ها باعث شد تا دشمنان برای تضعیف توان دفاعی کشور و انقلاب، موضوع انحلال ارتش را به بهانه مختلف طرح کنند. این جنگ روانی و تاکید بر ایجاد ارتش خلقی و بی طبقه توحیدی سبب شد تا شهید سپهبد ولی الله قرنی نخستین رییس ستاد مشترک ارتش در نامه ای استعفای خود در نخستین روزهای فروردین 1358 را به امام خمینی (ره) تقدیم کند. کمتر از یک ماه بعد، سپهبد قرنی به وسیله گروهک فرقان ترور شد و به شهادت رسید تا علاوه بر آثار جنگ روانی سنگینی که بطور مستقیم و غیر مستقیم توسط دشمنان خارجی، طیف ضدانقلاب، منافقین، حزب توده و عناصر ناآگاه در ارتش جریان داشت، بی انضباطی، سستی و عدم تمکین از فرماندهان نیز به مشکلات ارتش افزوده شود.

در این شرایط فرماندهان وقت ارتش جمهوری اسلامی ایران از امام (ره) خواستند، ایشان فرماندهی خود بر کل نیروهای مسلح را دوباره اعلام کند تا با استفاده از این حکم حکومتی قوام و انضباط بر ارتش بازگردد. امام خمینی (ره) نیز با صدور پیامی تاریخی در 29 فروردین 1358 خورشیدی خطاب به ملت، سنگ بنای روز ارتش را گذاشتند و از فرماندهان ارتشی خواستند در این روز در شهرستان‌های بزرگ با ساز و برگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرزهای کشور اعلام کنند.

بیعت همافران با امام، شکافی عمیق در بنیان رژیم پهلوی

نقش ارتش در پیروزی انقلاب 

رژیم ستمشاهی در حقیقت حکومتی نظامی بود که در آن، نیروی مسلح همه کاره مملکت به شمار می آمدند. سران مملکتی نیز به طور معمول از میان امیران ارتش انتخاب می شدند و محمدرضا پهلوی نیز بالاترین مقام نظامی مملکت را برعهده داشت. مستشاران نظامی، سلطه کاملی بر ارتش داشتند و بدون وجود آنها هیچ کاری انجام نمی شد. افسران، درجه داران و سربازان تحت تعلیم و تربیت نظامی قرار می گرفتند تا در خدمت سردمداران رژیم باشند. البته محمدرضا پهلوی به این مطلب توجه نداشت که به دلیل رشته های ناگسستنی فرهنگی، خانوادگی و مذهبی، این ارتش بیشتر از نظام با جامعه پیوند خورده و بدنه آن، همان بدنه جامعه است و در روزهای حساس به او پشت خواهد کرد.

با شروع نهضت انقلابی مردم ایران، رژیم گذشته که بر استواری ارتش تربیت یافته، بسیار اعتماد داشت، معتقد بود با وجود چنین ارتشی، پیروزی انقلاب بعید است. البته بدنه این ارتش از آحاد جامعه ای تشکیل شده بود که با فهم و درک بالای خود، رأی به سقوط نظام پوسیده شاهنشاهی داده و خواستار تشکیل جمهوری اسلامی بودند. از این رو، برخورد ارتش با مردم انقلابی، برخوردی همراه گرایانه و غیرمنتظره برای مردم بود. در واقع تعامل ارتش و همراه شدن با جریان انقلاب، جریان شکل گیری و پیروزی انقلاب را سرعت بخشید و بزرگ ترین مانع را از میان برداشت و در این میان ارتش و به ویژه نیروی زمینی با توجه به بافت مردمی خود و حس وطن پرستی و برپایه هدایت هوشمندانه امام خمینی (ره) به رفتار خشونت آمیز با انقلابیون نپرداخت و سبب پیروزی سریع انقلاب شد.

نقش ارتش در دفاع مقدس هشت ساله

با شروع جنگ تحمیلی در 31 شهریور 1359 خورشیدی، نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران به سرعت به نواحی مرزی جنوب اعزام شدند و امکانات و تجهیزات خود را در آن نواحی به کار گرفتند و دلاورانه به مقابله با نیروهای متجاوز شتافتند.

مقاومت و دفاع غیورمردان ارتش و ایستادگی نیروهای نوپای سپاه و بسیج که به فرمان تاریخی امام خمینی (ره) شکل گرفته بود، سبب شد که نه تنها سودای فتح سه روزه کشور به دست صدامیان به یأس بدل شود، بلکه با گذشت چندماه از آغاز جنگ، بعثی ها در موضع انفعالی قرار گرفتند. آنها با توسل به حربه های سیاسی، خواهان نشستن بر سر میز مذاکره و گفت وگو شدند؛ اما دولت مردان ما با آگاهی از توان نیروی های مسلح، اعم از ارتش، سپاه و نیروهای مردمی، گفت وگو برای صلح را به بازگشت نیروهای بعثی به مرزهای بین المللی مشروط کردند. در واقع اتکا بر توان رزمی نیروهای مسلح بود که قدرت چانه زنی بر سر میز مذاکره را از رژیم بعث می گرفت.

دستاوردهای ارتش بعد از انقلاب اسلامی

نیروی هوایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول این سال ها، علاوه بر آنکه جنگنده‌های «آذرخش» و «صاعقه» را ساخته و عملیاتی کرده است، جنگنده «قاهر 313» را که توانایی حمل و شلیک 6 موشک هوا به هوا دارد نیز به ناوگان هوایی کشور افزود؛ جنگنده‌ای که این روزها مشغول انجام تمرین‌های نهایی و تست‌های زمینی و هوایی است. راه‌اندازی سیستم تصویری بومی «شبیه‌ساز فانتوم»، بازآماد یک جنگنده «سوخو 24» و یک هواپیمای «ایلوشین»، تولید جک هواپیمای ایلوشین، سوخت‌گیری سوخو از سوخو در ارتفاع پست برای نخستین بار، تجهیز جنگنده‌های F-7 به موشک و تسلیحات جدید و همچنین افتتاح چندین باند پروازی در سراسر کشور، از جمله اقدامات و دستاوردهای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در چهاردهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بوده است. نیروی دریایی ناوشکن «جماران» یکی از مهمترین دستاوردهای دفاعی ایران در عرصه دریایی محسوب می‌شود؛ شناوری مدرن و پیشرفته که سبب اقتدار جمهوری اسلامی ایران در آب‌های منطقه‌ای و بین المللی شده و این در حالی است که طراحی و تولید ناوشکن‌های «سهند» و «سینا» که نمونه پیشرفته‌تر ناوشکن است از دیگر ابتکارات ارتش جمهوری اسلامی به شمار می رود. همه این دستاوردهای دفاع دریایی وقتی در کنار بومی کردن صنایع دفاعی غیرایرانی قرار می‌گیرد (نظیر آنچه برای ناو «خارک» و زیردریایی «طارق» رخ داد)، محاسبه قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را برای دشمنان، دوچندان سخت‌تر خواهد کرد. عملیاتی کردن ناو موشک‌انداز «سپر» در آب‌های شمالی کشور، نصب رادار کنترل آتش «ثامن» بر روی ناوهای موشک‌انداز، اعزام ناوگروه‌های 47، 48، 49 و 50 به آب‌های آزاد و اسکورت بیش از 4 هزار و 200 کشتی ایرانی و غیرایرانی، عملیاتی کردن موشک قدیر، الحاق یک فروند F-27 و یک بالگرد به یگان هوادریای منطقه دوم دریایی جاسک و همچنین راه‌اندازی سامانه‌های «مرصاد»، «اتوپایلوت دیجیتال»، «سوخت بومی موتور احتراقی اژدرها»، «پروژه دماوند»، «ناو آموزشی خلیج فارس»، «پوشش‌های نانویی»، «آزمایشگر موشک رعد»، «پروژه نقش» و خودروی تاکتیکی مکران 921 از جمله اقدامات و دستاوردهای دفاعی نیروی دریایی ارتش در سال های پس از انقلاب محسوب می شود. نیروی زمینی طراحی و ساخت تانک‌های «ذوالفقار 1 و 3»، «مبارز»، «سفیر»، «صمصام»، «تیام»، «کرار»، اسلحه‌های تک‌تیرانداز «شاهر»، «باهر» و «حیدر»، نصب سامانه دید در شب بر روی اغلب بالگردهای هوانیروز و همچنین به‌روزرسانی گسترده ادوات رزمی و زرهی، از جمله اقدامات و دستاوردهای ارزشمند نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حساب می‌آید. رونمایی از سامانه‌های حیدر 7، حیدر 44، حیدر 41 و خودکفایی کامل در صنعت قطعه‌سازی نیز از دیگر اقدامات و دستاوردهای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی است.

*س_برچسب‌ها_س*
ارتش و نقش فراموش‌نشدنی آن در بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران 2
ارتش و نقش فراموش‌نشدنی آن در بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران 3
ارتش و نقش فراموش‌نشدنی آن در بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران 4
ارتش و نقش فراموش‌نشدنی آن در بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران 5