از رمضان‌خوانی تا بیدار کردن همسایه‌ها برای سحری

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، بیرجند از سال ها پیش به واسطه فرهنگ غنی زبان زد خاص و عام است و با حلول ماه مبارک رمضان هم آداب و رسوم ویژه ای در این شهر اجرا می شود هر چند بسیاری از این رسم ها نطیر شو خوانی، مناجات خوانی، رمضان خوانی، بیدار کردن همسایه ها، پخت نان دورهمی های رمضانی و... به فراموشی سپرده شده اما یادآوری آن ها خالی از لطف نیست و برای افرادی که آن روزها را درک کردند شنیدنی و ماندگار است.

غلام حسین علیزاده یکی از فعالان فرهنگی و مذهبی بیرجند در گفتگو با خاورستان شب خوانی (شوخوانی) را یکی از آداب و رسوم آن روزهای مردمان این خطه کویری بیان کرد و گفت: در قدیم فرد مسنی به بالای پشت بام می رفت و از حدود یک ساعت قبل از اذان صبح به مناجات خوانی می کرد و از یک ربع به اذان حالت قرآن خوانی بود که نشان می داد اذان نزدیک است.

به گفته وی شنیده شدن صدای انفجار در زمان اذان صبح ماه مبارک رمضان که به نظر می رسید از درون پادگان بود هم نشان دهنده وقت امساک فرا رسیده است.

دوره های قرآن در خانه ها

او به برگزاری دوره های پرشور قرآن در خانه ها اشاره کرد و افزود: دوره های قرآن هر چند هم اکنون هم برگزار می شود اما در خانه ها کم رنگ تر شده و بیشتر در مساجد و تکایا این دوره ها برگزار می شود.

این فعال فرهنگی و مذهبی که مسئولیت هیئت امنای هیئت ابوالفضلی را هم بر عهده دارد به قدمت 101 ساله دوره قرآن هیئت اشاره کرد و افزود: سال 1300 این هیئت در بیرجند راه اندازی شده است.

وی با اشاره به این که یکی دیگر از سنت های زیبای شهر بیرجند رمضان خوانی بود به مرور روزهایی که در سن کودکی با دوستانش به رمضان خوانی می رفت پرداخت و افزود: حدود یک ربع قبل از شروع دروه قرآن به همراه تعدادی از دوستانم در مسیر رفت به دوره قرآن در خانه ها را می زدیم در صورت تمایل صاحبخانه رمضان خوانی می کردیم و صاحبخانه مقداری شیرینی و شکلات به عنوان قدردانی به اعضای گروه می داد. پخت نان و توزیع بین همسایه

به گفته وی پخت نان که بیشتر در منازل انجام می شد از دیگر سنت های ماه رمضان در بیرجند بود که در آستانه این ماه انجام می شد و از نان پخته شده به همسایه ها هم می دادند و بقیه را هم در صندوق می گذاشتند تا در طول ماه نان تازه داشته باشند.

به گفته عیزاده هم چنین مردم عادت داشتند برای یک ماه رمضان حبوبات، پنیر و چای و.... را تهیه کنند و افطاری ها هم نان، پنیر و چای شیرین بود و بهترین شیرینی که آن زمان سر سفره افراد با تمکن بالای مالی بود زولبیا و بامیه بود.

وی ادامه داد: یکی دیگر از سنت های منسوخ شده بیرجند بیدار کردن همسایه ها بود که خانواده ها فرزندانشان را برای انجام این کار مامور می کردند و آن ها به درب خانه همسایه می رفتند و آن ها را برای سحری بیدار می کردند.

عمل به وظیفه شرعی

این فعال فرهنگی و مذهبی به توجه ویژه مردمان آن زمان برای عمل کردن به وظیفه شرعی شان اشاره کرد و افزود: حتی در سال هایی که رمضان در تابستان بود و مدت زمان زیادی باید روزه می گرفتیم خانواده فرزندانشان را آماده روزه داری می کردند تا از همان کودکی عادت کنند هر چند خیلی سخت بود اما شیرینی خاص خودش را داشت

به گفته وی امکانات آن زمان قابل مقایسه با شرایط فعلی نیست خانواده ها حتی یخچال و پنکه نداشتند و امکانات بسیار کم بود و کاش امکانات می داشتیم که از آن دوران فیلم برداری می کردیم و به امروزی ها نشان می دادیم که با چه امکاناتی به وظیفه شرعی خود عمل می کردیم.

علیزاده کمک به همسایه و دست گیری افراد ورشکسته و با آبرو را از ویژگی ها مردمان آن زمان بیان کرد وافزود: این کمک ها در ماه مبارک رمضان پررنگ تر می شد و همه افراد هوای همسایه را داشتند.

به گفته وی در کنار این افطاری های ساده دور هم و رفت و آمدهای خانوادگی در ماه رمضان بیشتر می شد که زیبای خاصی داشت و در ذهن کودکان آن زمان ماندگار است اما الان این دورهمی ها درگیر تجملات شده و رنگ و بوی آن زمان را ندارد.

وی به این نکته اشاره کرد هر چه به سمت رفاه پیش می رویم نق نق ها بیشتر می شود و آن زمان گلایه ها از وضعیت موجود کمتر بود جوانان امروزی ناسپاسی و ناشکری می کنند هر چند قبول داریم حرف های جوانان امروزی هم درست است چرا که آن ها بی عدالتی و ناحقی زیاد می بینند.

به گفته وی به لحاظ مالی فاصله طبقاتی وجود دارد و روز به روز بیشتر می شود در حالی که آن روزها فاصله طبقاتی د حدی بود که یک خانه یخچال داشت و یک خانه نداشت اما امروزه در خانه ها انواع امکانات وجود دارد اما در کنار آن گرانی، بی عدالتی، ناحقی ها سبب شده که جوانان به همه چیز بدبین شوند در صورتی که باید بدانند این نقص ها مربوط به دین نیست.

به گفته وی برخی از مسئولان با متعهدنبودن به وظایف با نام دین تیشه به ریشه اسلام می زنند با وجود همه بی مهری ها از جوانان تقاضا داریم نماز، روزه، زکات، خمس و مسائل شرعی ربطی به مسائل اجتماعی ندارد و سعی کنند با عمل کردن به وظایفشان را های سعادت را برای خودشان بازگشایی کنند. نگه داشت حرمت ماه رمضان

این فعال فرهنگی در کنار هم مطالب بیان شده از آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در بیرجند به افرادی اشاره کرد که در غیر ماه مبارک رمضان و محرم افراد سرکشی بودند و به نماز و وظایف شرعی چندان اهمیتی نمی دادند اما حرمت ماه مبارک رمضان و محرم را نگه می داشتند و بسیار متواضع و فروتن می شدند.

به گفته وی حتی افرادی به واسطه مریضی که داشتند توان روزه گرفتن را نداشتند حرمت ماه را نگه می داشتند و در ملا عام اقدام به روزه خواری نمی کردند. وی که بسیار دلتنگ آن روزها است و از یک دلی و هم رنگی مردم آن زمان به خوبی یاد کرد ادامه داد: با همه مشکلات و کمبودهایی که وجود داشت اما دل ها به هم نزدیک بود که این بزرگترین نعمت الهی در این زمان بود.

انتهای پیام /