استادان زبان فارسی دانشگاه‌های هند: ارتباط ما با ادبیات معاصر ایران کمرنگ است / حافظ و سعدی نیاورید

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به همراه علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و حسین دیوسالار معاون وزیر ارشاد در امور بین الملل برای حضور در نمایشگاه کتاب دهلی به هند سفر کرده است، با اساتید زبان فارسی در دانشگاه های هند دیدار کرد.

در این دیدار که رایزن فرهنگی ایران و رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی نیز حضور داشتند، اساتید دانشگاه های دهلی، جواهر لعل نهرو، دانشگاه ملی هند و... حضور داشتند.

در ابتدای مراسم، قهرمان سلیمانی رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در هند با اشاره به حضور دو ماه پیش حداد عادل رئیس بنیاد سعدی در هند و برگزاری دیداری مشابه با اساتید هندی به مهمترین مطالبات در حوزه زبان فارسی در هند اشاره کرد و گفت: برخی مسائلی که در دیدار گذشته مطرح شد، در دولت ایران مطرح شده و مسیر اجرای آن باز شده است، دوستان درخواست های فراوانی برای اعزام استاد به هند داشتند، سال هاست که استاد زبان فارسی به هند نیامده است، طبق مکاتباتی که انجام دادیم این موضوع به زودی برطرف شده و استاد به هند اعزام خواهد شد.

وی ادامه داد: مسأله تهیه منابع تازه زبان فارسی و راه اندازی فروشگاهی برای عرضه کتاب های ایران در رایزنی نیز مستمراً پیگیری شده و محموله‌ای از کتاب در راه است که به زودی به هند می رسد.

نماینده بنیاد سعدی به اساتید هندی اطمینان داد که از سوی ایران هیچ محدودیتی برای آموزش زبان فارسی وجود ندارد و بهترین نوع بورسیه یعنی بورسیه الف برای فارسی آموزان هندی فراهم شده است.

در ادامه این مراسم چند نفر از اساتید دانشگاه‌های هند به بیان صحبت‌های خود پرداختند، سید اختر حسین استاد دانشگاه جواهر لعل نهرو با بیان اینکه امکان چاپ کتاب فارسی در هند زیاد نیست، گفت: در ایران امکان چاپ این کتاب‌ها فراهم تر است، اگر امکان راه‌اندازی یک کتابفروشی در رایزنی فراهم شود. کتاب‌ها به سهولت در دسترس اساتید قرار می‌گیرد. این موضوع را ما در جلسه گذشته که با آقای حداد عادل برگزار شد، مطرح کردیم و خدا را شکر می‌بینیم که به صورت جدی دنبال شده است.

وی ادامه داد: وقتی ما از ایران سخن می‌گوییم، منظور فراتر از محدوده تاریخ است، ایرانی که زبان‌های پهلوی و اوستایی نیز در آنها وجود داشت، در دانشگاه‌های ما امکان تدریس زبان‌های باستانی وجود ندارد، اگر استادی که متخصص زبان پهلوی و اوستایی باشد به دانشگاه‌های ما اعزام شود به نفع دانش هند خواهد بود.

دوره های بازآموزی را به هند بیاورید

در بخش دیگری از این مراسم «علیم اشرف» استادی از دانشگاه دهلی خواستار برگزاری دوره های دانش افزایی در هند شد و گفت: اگر ما سالی یک مرتبه یک دوره 15 روزه برای بازآموزی زبان فارسی در هند برگزار کنیم، دیگر لازم نیست هر هندی که می‌خواهد فارسی بیاموزد، یک ماه به ایران بیاید. اگر یک استاد اعزام کنید می‌شود همین جا در خانه فرهنگ این دوره‌ها را برگزار کرد، حتی می‌توان به نوبت در ایالت‌های مختلف این دوره‌ها را برگزار کرد.

شمیم الحق صدیقی دیگر استادی بود که در این مراسم صحبت کرد که بر حل دو مساله کمبود کتاب و اعزام استاد تاکید کرد.

عرفان اصغری از دانشگاه دهلی نیز با حمایت از طرح برگزاری دوره های دانش افزایی در هند گفت سفر کردن به ایران برای شرکت در دوره های دانش افزایی برای دانشجویان هندی دشوار است، اگر ترتیبی اتخاذ شود که برنامه های دانش افزایی در همین هند برگزار شود، بسیار ایده ال است.

حضور یک شاعر ایرانی در هند

مهدی باقر خان مدرس زبان فارسی در خانه فرهنگ نیز دیگر استاد زبان فارسی بود که پیشنهاد جالبی داشت، باقرخان که دانش آموخته ایران است و کتاب شعر او را با عنوان «شیراز هند» سال 99 در تهران منتشر شد. گفت: اگر قرار شد که استاد به هند اعزام شود، کسی باشد که به شعر توجه کند و یا شاعر باشد، این مایه دلگرمی ما خواهد بود.

تمرکز بر حوزه دیجیتال

محمدمهدی خراسانی نیز از دیگر اساتید زبان فارسی در بنیاد سعدی به مشکل نرم افزارهای آموزشی زبان فارسی اشاره کرد و خواستار تمرکز بیشتر بر حوزه دیجیتال در این موضوع شد.

بلال اصدق معلم خانه فرهنگ دیگر سخنران این نشست بود. اصدق که این روزها در غرفه ایران در نمایشگاه کتاب دهلی فعالیت می کند، معتقد بود که با برنامه هایی چون حضور در نمایشگاه کتاب دهلی می توان فارسی را بین عامه مردم آورد.

وی ادامه داد: ما برای برگزاری نمایشگاه کتاب دهلی 11 ماه منتظر می مانیم به امید اینکه کتاب های ایرانی از راه برسد، اگر قیمت این کتاب ها مناسب باشد، دانشجویان هندی اقبال قابل توجهی نشان خواهند داد.

 هندی‌ها تشنه اطلاعات دربار ایران و زبان فارسی هستند

وی مردم هند را تشنه اطلاعات درباره ایران و زبان فارسی دانست و گفت: با عرضه کتاب هایی درباره فرنک ایران ریشه زبان فارسی در هند عمیق تر می شود.

پروفسور قاسمی از دیگر اساتید دانشگاهی هند بود که با اشاره به حضور وزیر خارجه هند در ایران گفت: هفته گذشته وزیر خارجه ما از ایران دیدن کرد و اعلام کرد فارسی را جزو زبان کلاسیکی هند میدانیم و این زبان وارد مدارس می شود، خوشبختانه اهمیت فارسی در هند، موضوعی است که دوستان کتاب ها درباره آن نوشتند، انشالله دولت هند یک اقدامی برای آینده زبان فارسی در هند خواهد کرد که سازنده است.

وی با اشاره به چاپ کتاب فارسی در هند گفت: دستگاه چاپی قبل از ایران به هند رسیده بود، در دوره حکومت بریتانیا بود ما کتاب ها را چاپ می کردیم، حتما نام چاپخانه منشی نولکشور را شنیدید، این بزرگترین چاپخانه در هند و جهان فارسی بود، هزاران کتاب را این چاپخانه مطرح کرد و ناشران از سراسر جهان می آمدند و کتاب می خریدند. برخی کتاب های ارزشمند ایران در هند ابتدا چاپ شد، برای نمونه فیه ما فیه اول در هند چاپ شد. اما امروز وضعیت تغییر کرده است، ما کتاب های چاپ تازه از ایران در هند نداریم.

ارتباط با ادبیات معاصر امروز ایران در هند کمرنگ است

وی با بیان این مطلب که ارتباط با ادبیات معاصر امروز ایران در هند کمرنگ است، گفت: ما دیوان حافظ، سعدی، مولوی و.. نمی خواهیم در همه کتابخانه های ما این کتاب ها موجود است، ما کتاب های دینی نمی خواهیم، همه ما مسلمان هستیم و حوزه های ما حتی از الازهر هم بهتر است، ما بیشتر کتاب هایی برای زبان فارسی، ادبیات معاصر و امروز ایران را می خواهیم، دانشجویان ما به دنبال تازه های ادبیات به غرفه ایران به نمایشگاه می آیند. سید مهدی عزیز شاعر جوان هندی بود که اگرچه اندکی دیر به مراسم رسید، اما فارسی را بسیار روان تر از اساتیدش صحبت می کرد.

عزیز مهدی که در جشنواره شعر فجر نیز شعرخوانی کرده بود، با اشاره به سخنان قاسمی گفت: من در سفر اخیرم به ایران به آقای محقق این پیشنهاد را دادم که کتاب هایی از ادبیات معاصر بیاورند و حالا شنیدم که این موضوع اجرایی شده است.

ادبیات معاصر ایران به آن صورت در دانشگاه های ما تدریس نمی شود

وی ادامه داد: بهتر است ما برای چاپ کتاب های ایرانی کپی رایت کتاب های ایرانی را خریداری کرده و به زبان هندی برگردانیم، متاسفانه ادبیات معاصر ایران به آن صورت در دانشگاه های ما تدریس نمی شود، باز دسترسی به کتاب ها را می توان تا حدودی با سفر به ایران جبران کرد، اما وقتی تدریس نمی شود فایده ای دارد.

عزیز مهدی که اخیر کتاب تازه ای از شعرهای ایرانی را ترجمه کرده است، از کتاب تازه خود که برگردان داستان های کوتاه معاصر ایران به زبان هندی است، خبر داد.

جمع بندی سخنان اساتید زبان فارسی را چند شیکهر استاد دانشگاه دهلی و رئیس سابق این دانشگاه بر عهده داشت، او خطاب به عزیز مهدی گفت: سال هاست که ادبیات معاصر هم در دانشگاه دهلی و هم در جواهر نعل و نهرو درس داده می شود و کارهای پژوهشی بسیاری روی آن انجام شده است، اما مشکل کمبود کتاب های ادبیات امروزی است.

وی ادامه داد: دولت هندبرخی آثار مربوط به ادبیات فارسی در هند را منتشر کرده است، نهادهای دیگر هم حاضرند به محققان کمک کنند، اما حتما کتابهای که از ایران مورد نیاز است که به عنوان کتاب های درسی و پژوهشی منبع قرار گیرد، آن هم به بک نسخه یا دو نسخه اکتفا نمی شود، تنها در دهلی نیست، در شهرهای دیگر هم این نیاز وجود دارد.

بودجه خرید کتاب به زبان فارسی سال هاست در دانشگاه ها هدر می رود

شیکهر نیاز به کتاب های ادبیات معاصر ایران را جدی دانست و گفت: نمی توان به آوردن کتاب با رفتن به ایران فکر کرد، مگر ما هر کدام چند نسخه می توانیم بیاوریم؟ یک یا دو نسخه، دانشگاه های ما بودجه خرید کتاب دارند، ما نمی خواهبم کتاب را رایگان بگیریم، بودجه خرید کتاب به زبان فارسی سال هاست در دانشگاه ها هدر می رود، این بودجه باید در راه درست مصرف شود. اگر برای رایزنی فرهنکی یک کتابفروشی ایجاد شود، کتاب ها به همه مراکز هند ارسال خواهد شد.

فریدالدین فرید عصر رایزن فرهنگی ایران در هند دیگر سخنران این نشست بود که با اشاره به استقبال مخاطبان هندی در نمایشگاه دهلی از کتاب های سعدی و حافظ گفت: همان طور که انتظار دارید، به زبان فارسی توجه شود، باید این حق را به سایر هندی ها بدهید که کتاب های دیگر را هم طلب کنند.

یکی از چالش های جدی ما در جلسه با بنیاد سعدی این بود که چه کتاب هایی و چه تعدادی به هند بیاوریم، تصمیم گرفتیم که از هر کتابی 3 تا 4 نسخه بیاید و بعد سفارش گیری شود.

وی با بیان این مطلب که ما زبان فارسی را اولویت اصلی کار خود می دانیم، گفت: یکی از کارهایی که قول می دهیم، برگزاری دوره های کوتاه مدت در خانه فرهنگ است.

خبرهای خوش احمدوند برای هندی ها

یاسر احمدوند رئیس شورای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی پس از شنیدن سخنان اساتید هندی با چند خبر خوش به استقبال این مطالبات رفت. احمدوند با بیان این مطلب که من در تجربه سفر اول به هند، احساس غریبی ندارم، گفت: فرهنگ مشترک، آداب مشترک و زندگی نزدیک به هم موجب می شود ما غریبی نکنیم، بکی از دلایل این موضوع حضور طولانی مدت زبان فارسی در هند است، زبان فارسی به عنوان زبان دیوانی و درباری در هند حضور داشته است، در یک دوره هند پناه شاعران فارسی زبان بوده است. پادشاهان هند آنقدر ادب دوست و ادب پرور بودند که شاعران خوب ایرانی به این سرزمین می آمدند.

وی افزود: وظیفه ما در ایران توجه بیشتر به زبان فارسی در هند است، انتظارات، انتظارات درست و خوب و قابل اجراست، با پیگیری های آقایان فرید و سلیمانی بسیاری از این مسائل قابل اجراست و عملیاتی می شود.

روابط ادبی و فرهنگی ما به هند باید گسترش پیدا کند

احمدوند ادامه داد: بعد از بازگشت به ایران با حداد عادل گفت وگویی خواهد داشت و برای اعزام استاد و راه اندازی دوره های آموزشی تخصصی و باز آموزی اقدامات لازم انجام خواهد شد. در طی سال آینده روابط ادبی و فرهنگی ما به هند باید گسترش پیدا کند.

احمدوند در عین حال از چندین اقدام برای حوزه زبان فارسی در هند خبر داد و گفت: به پیشنهاد آقای سلیمانی برای 10 کتابخانه دانشگاهی منابع مورد نیاز را تامین خواهیم کرد. فهرست کتاب های مورد نیاز اعلام شود و ما آن را تامین خواهیم کرد.

حمایت از چاپ 10 کتاب اساتید هندی به زبان فارسی

وی گفت: هم چنین از چاپ 10 کتاب که اساتید زبان فارسی هند به فارسی تألیف کرده اند، حمایت می کنیم. این کتاب ها در ایران توسط ناشران خوب ایرانی منتشر خواهند شد. هم چنین از 10 کتابی که اساتید هندی از ناشران ایرانی انتخاب و به زبان هندی ترجمه کنند حمایت می کنیم.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد ادامه داد: امیدوارم ما در نمایشگاه کتاب تهران بتوانیم میزبان جمع خوبی از استادان زبان فارسی هند باشیم.

وی خطاب به مطالبه باقرخان مبنی بر آوردن شاعران ایرانی به هند گفت: در چند روز آینده چند شاعر خوب ایرانی به اینجا می آیند، و این مطالبه برآورده می شود.

باید کمرنگی ادبیات معاصرایران در هند را برطرف کنیم

به گفته احمدوند، حتما ما باید این نقص را که حضور ادبیات معاصر در هند کمرنگ است، برطرف کنیم هم با حضور شاعران و هم استفاده از نرم افزارهایی که کتاب دیجیتال را عرضه می کنند تا شما بتوانید استفاده کنید. ما در ایران چندین پلتفرم عرضه کتاب دیجیتال و صوتی داریم که با آن‌ها رایزنی خواهیم کرد تا امکانی فراهم شود که شما هم بتوانید از خارج از ایران بتوانید به خرید این کتاب ها دسترسی داشته باشید.