استقرار ناوهای جنگی آمریکا در دریای جنوبی چین
سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و واکنش تند چین به آن باعث شده است تا مناقشه بر سر این جزیره بار دیگر در کانون توجه‌ها قرار گیرد.
به گزارش روسیا الیوم، همزمان با سفر «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، آمریکا اقدام به استقرار ناوهای جنگی در دریای جنوبی چین کرد.
فرماندهی نظامی آمریکا اعلام کرد که از گروه هجومی رونالد ریگان که شامل ناو هواپیمابر رونالد ریگان و ناوشکن های USS Higgins (DDG 76) و USS Antietam (CG54) و ( USS Chancellorsville (CG 62 می شود در حال حاضر در دریای چین جنوبی و دریای فیلیپین اقدام به گشت زنی می کنند.
برخی منابع در پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) نیز گفتند که در پی سفر پلوسی کشتی های نظامی آمریکا در نزدیکی جزیره تایوان گشت زنی می کردند.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با وجود هشدارهای پکن در بخشی از سفر آسیایی خود، اواخر روز سه‌شنبه دو اوت (11 مرداد) وارد تایپه پایتخت تایوان شد.
رئیس مجلس نمایندگان اروپا در فرودگاه از سوی جوزف وو، وزیر خارجه تایوان مورد استقبال قرار گرفت. نانسی پلوسی پس از ورود به تایپه تاکید کرد که سفرش به تایوان نشان‌دهنده «حمایت بی‌قید و شرط» آمریکا از این جزیره است.
او افزود که بازدید از تایوان را با سیاست واشنگتن در قبال چین در «تناقض» نمی‌بیند.
تلویزیون دولتی چین در آستانه ورود نانسی پلوسی به تایوان گزارش داده بود که جنگنده‌های این کشور در حال «عبور از تنگه تایوان» هستند. پکن همچنین دقایقی پس از ورود رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان اعلام کرد که با «اقدامات نظامی هدفمند» به این سفر واکنش نشان خواهد داد. در همین راستا چین از روز پنجشنبه چهار اوت (13 مرداد) با برگزاری رزمایش نظامی در نظر دارد جزیره تایوان را محاصره کند.
دولت چین پس از ورود نانسی پلوسی به تایوان رویکرد «بسیار خطرناک» آمریکا را محکوم کرده بود. در مقابل دولت تایوان سفر نانسی پلوسی را نشانه حمایت «تزلزل‌ناپذیر» آمریکا از این جزیره دانسته بود.
پکن پیش از این بارها هشدار داده بود که سفر نانسی پلوسی به تایوان برای واشنگتن «پیامدهایی» به دنبال خواهد داشت. چین همچنین اعلام کرده است که «مسئولیت» تبعات سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان برعهده واشنگتن خواهد بود.
کاخ کرملین روز سه‌شنبه در واکنش به احتمال سفر نانسی پلوسی به تایوان چنین اقدامی را «تحریک محض» خوانده بود. مسکو علاوه بر این بر «همبستگی کامل» روسیه را با چین اعلام کرد.
رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده پیش از این در چهارچوب سفر آسیایی خود از سنگاپور و مالزی بازدید کرده بود. نانسی پلوسی، 82 ساله، عالی‌رتبه‌ترین مقام آمریکایی است که طی 25 سال گذشته به تایوان سفر کرده است.
چین از تایوان به عنوان بخشی از خاک خود یاد می‌کند که در صورت لزوم با استفاده از «زور» باید به چین ملحق شود. پکن بازدید مقامات کشورهای خارجی از تایوان را نشانه به رسمیت شناختن دولت حاکم بر این جزیره می داند.
پکن سفیر آمریکا را احضار کرد
همزمان با ورود نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، چین سفیر آمریکا در پکن را احضار کرد.
خانم پلوسی که بلندپایه‌ترین مقام آمریکایی است که طی 25 سال اخیر به تایوان سفر می‌کند، روز چهارشنبه و پس از ورود به این جزیره با رئیس جمهوری و نمایندگان پارلمان تایوان دیدار و گفتگو کرد.
این سفر در حالی انجام می‌شود که پیش‌تر مقام‌های چینی هشدارهای شدیدالحنی در خصوص عواقب این سفر به طرف آمریکایی داده بودند. پکن می‌گوید واشنگتن تاوان این «اشتباه» خود را خواهد پرداخت. همزمان با حضور پلوسی، چند فروند جنگنده چینی در تنگه تایوان به پرواز در آمدند.
رسانه‌های دولتی چین خبر داده‌اند که ژی فنگ، معاون وزیر امور خارجه چین، سه‌شنبه شب نیکلاس برنز، سفیر آمریکا در چین را فراخواند تا مراتب اعتراض شدید پکن نسبت به سفر نانسی پلوسی به تایوان را اعلام کنند.
خانم پلوسی پس از ورود به تایپه با تسای اینگ ون، رئیس جمهوری تایوان دیدار و گفتگو کرد. خانم تسای در این دیدار از آنچه او «توجه و حمایت بی‌دریغ آمریکا» تایوان خواند تشکر کرد و افزود: «نانسی پلوسی رابطه طولانی و عمیقی با تایوان دارد و ما باید در این خصوص از او تشکر کنیم.»
او همچنین پلوسی را «یکی از فداکارترین دوستان تایوان» نامید و ادامه داد: «تهاجم روسیه به اوکراین امنیت تنگه تایوان را هم به کانون توجهات جهانی تبدیل کرده است. تجاوزات به تایوان دموکراتیک، تاثیر گسترده‌ای بر امنیت کل اقیانوس هند و آرام خواهد گذاشت.» خانم تسای همچنین با اشاره به اینکه تایوان در مقابل فشارها عقب‌نشینی نخواهد کرد، گفت: «ما قاطعانه از حاکمیت ملی خود دفاع خواهیم کرد و به خفظ خط دفاعی برای امنیت جهانی خود ادامه می‌دهیم.»
خانم پلوسی هم در این دیدار تاکید کرد که سفر او این پیام را منتقل می‌کند که واشنگتن تعهد خود به تایوان را رها نخواهد کرد و به دوستی پایدار دو طرف افتخار می‌کند. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در ادامه افزود: «اکنون، بیش از هر زمان دیگری، همبستگی آمریکا با تایوان اهمیت دارد و این پیامی است که ما امروز به اینجا می‌آوریم.»
خانم اینگ ون در بخش دیگری از اظهارات خود در دیدار با پلوسی تاکید کرد که تایوان ظرفیت‌های دفاعی خود را افزایش می‌دهد و «خط دفاعی» برای دموکراسی‌ها در منطقه را حفظ می‌کند. پلوسی هم در پاسخ گفت که ایالات متحده و تایوان یک مشارکت پر رونق مبتنی بر ارزش‌های مشترک میان دو طرف ایجاد کرده‌اند و دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در حمایت از تایوان متحد هستند.
کمی پیش از دیدار خانم پلوسی با رئیس جمهوری تایوان، ارتش جزیره اعلام کرد که سطح هوشیاری خود را افزایش داده است. مقام‌های ارتش تایوان اعلام کرده‌اند که برنامه‌هایی را برای تضمین امنیت و ثبات در اطراف جزیره به اجرا می‌گذارند که پاسخی به رزمایش نظامی سه روزه چین در این منطقه بوده است.
خانم تسای از این رزمایش‌ها انتقاد کرده و گفته است که این اقدامات یک واکنش غیرضروری از سوی پکن است و تایوان متعهد به حفظ وضعیت موجود در سراسر تنگه تایوان است.
وزارت دفاع تایوان نیز اعلام کرد که ارتش این کشور با «هر اقدامی که حاکمیت ارضی تایوان را نقض کند، مقابله خواهد کرد».
پکن می‌گوید هواپیماها یا کشتی‌های خارجی نباید تا زمانی که رزمایش‌هایشان در حال انجام است وارد منطقه شوند. تایوان استدلال می‌کند که این ناقض مقررات بین‌المللی و قوانین تجارت جهانی و کشتیرانی است.
70 سال رویارویی؛ ریشه مناقشه بین چین و آمریکا بر سر تایوان چیست؟
سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و واکنش تند چین به آن باعث شده است تا مناقشه بر سر این جزیره بار دیگر در کانون توجه‌ها قرار گیرد.
تاریخچه این مناقشه به سال 1949 میلادی همزمان با پایه‌گذاری جمهوری خلق چین از سوی مائو تسه‌تونگ، رهبر حزب کمونیست چین بر می‌گردد. ملی‌گرایان کومینتانگ به رهبری چیانگ کای‌شک، رهبر دولت سرنگون‌شده به جزیره تایوان گریختند و در آنجا دولت «جمهوری چین» را تشکیل دادند. آنها هرگونه ارتباط بین چین کمونیست و جزیره تایوان را ممنوع اعلام کردند.
ارتش جمهوری خلق چین در دسامبر سال 1949 برای اولین بار تلاش کرد تا جزایر ماتسو و کینمن در تنگه تایوان را تصرف کند. تایوان در سال 1950 به متحد آمریکا در جنگ علیه چین در شبه‌جزیره کره تبدیل شد.
کرسی چین در سازمان ملل متحد تا سال 1971 در اختیار تایوان بود. دولت مستقر در پکن در نهایت از سال 1971 کرسی چین در سازمان ملل را در اختیار گرفت.
واشنگتن هشت سال پس از آن روابط دیپلماتیک خود با تایوان را قطع کرد تا جمهوری خلق چین را به رسمیت بشناسد. با این حال کنگره آمریکا از تحویل سلاح به تایوان برای دفاع از خود در برابر چین حمایت کرد.
دولت ایالات متحده از آن زمان تاکنون سیاست «ابهام راهبردی» را در قبال تایوان در پیش گرفته است. به این معنا که آمریکا به طور مشخص درباره واکنش نظامی احتمالی در صورت حمله چین به تایوان اظهارنظر نمی‌کند.
آمریکا نزدیکترین متحد تایوان و اولین تامین‌کننده سلاح و تجهیزات نظامی برای این جزیره است.
تصویب قانون «ضد جدایی» در چین
ساکنان تایوان در روز دوم نوامبر سال 1987 برای اولین بار اجازه پیدا کردند تا برای دیدار اعضای خانواده خود به چین سفر کنند. این تصمیم در عمل راه را برای مبادلات تجاری بین چین و تایوان هموار کرد.
دولت تایوان چهار سال بعد تصمیم گرفت تا قانون وضعیت جنگی به دلیل مناقشه با چین را لغو کند. با این حال پکن در سال 1995 در اعتراض به سفر رئیس‌جمهوری تایوان به آمریکا مذاکرات جاری در راستای عادی‌سازی روابط بین دو طرف را به حالت تعلیق درآورد.
تایوان در سال 1996 شاهد برگزاری اولین انتخابات ریاست‌جمهوری با آرای عمومی بود. چین قبل از برگزاری این انتخابات چند موشک به نزدیکی ساحل تایوان شلیک کرد. نزدیک به یک دهه بعد در سال 2005 قانونی به نام قانون «ضد جدایی» در چین به تصویب رسید. دولت چین بنا به این قانون در صورت اعلام استقلال تایوان اجازه استفاده از روش‌های «غیر صلح‌آمیز» را خواهد داشت.
تسای اینگ - ون، سیاستمدار عضو حزب پیشروی دموکرات که طرفدار استقلال تایوان است در سال 2016 به ریاست‌جمهوری این جزیره رسید. پکن در واکنش به انتخاب این سیاستمدار زن تصمیم گرفت تا همه تماس‌های خود با تایوان را به حالت تعلیق درآورد.
دونالد ترامپ، چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا در سال 2017 مجوز فروش یک محموله تسلیحاتی بزرگ به تایوان را صادر کرد. تنها یک سال پس از آن قانونی در آمریکا به تصویب رسید که هدف از آن تقویت روابط واشنگتن با تایوان بود.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین در سال 2019 هشدار داد که برای بازپس‌گیری تایوان از توسل به زور صرف‌نظر نخواهد کرد. او همچنین در واکنش به فروش تسلیحات به تایوان از سوی آمریکا به این کشور هشدار داد که از «بازی با آتش» بپرهیزد.
تسای اینگ - ون در سال 2020 برای یک دوره دیگر به ریاست‌جمهوری تایوان انتخاب شد. او پس از انتخاب مجددش به این سمت گفت که تایوان «یک کشور» است.
رئیس‌جمهوری چین پس از آن در ماه اکتبر سال 2020 از ارتش کشورش خواست تا برای «جنگ» آماده شود. 25 جنگنده چین در ماه آوریل سال 2021 وارد محدوده شناسایی دفاع هوایی تایوان در حدود 200 کیلومتری ساحل این جزیره شدند. این رکورد پس از آن هم شکسته شد و در مجموع در سال 2021 جنگنده‌های چین نزدیک به 970 بار وارد محدوده شناسایی دفاع هوایی تایوان شدند.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا در ماه اکتبر سال 2021 گفت که کشورش برای دفاع نظامی از تایوان در صورت حمله چین آمادگی دارد. سخنانی که با «ابهام راهبردی» یعنی سیاست قدیمی واشنگتن در قبال تایوان همخوانی نداشت. با این حال کاخ‌سفید پس از این اظهارات جو بایدن تاکید کرد که سیاست واشنگتن درباره تایوان تغییری نکرده است.
چین چند روز بعد با پیشنهاد آمریکا در راستای «مشارکت قابل توجه» تایوان در سازمان ملل متحد مخالفت کرد. رئیس‌جمهوری تایوان نیز برای اولین بار از سال 1979 از حضور نظامیان آمریکایی در خاک این جزیره سخن گفت.
رئیس‌جمهوری ایالات متحده بهار سال جاری همزمان با تهاجم نظامی روسیه به اوکراین گفت که واشنگتن برای دفاع نظامی از تایوان آمادگی دارد. او در ادامه اظهار داشت که چین در مناقشه بر سر تایوان در حال بازی با «خطر» است.
پکن ماه گذشته درباره بازدید احتمالی نانسی پلوسی از تایوان به آمریکا هشدار داد که چنین سفری «پیامدهایی» به دنبال خواهد داشت. دولت چین در ادامه تهدیدهای لفظی خود روز سه‌شنبه تاکید کرد که «مسئولیت» سفر نانسی پلوسی به تایوان با آمریکا خواهد بود و واشنگتن «بهای آن را خواهد پرداخت».
مقامات آمریکایی برنامه بازدید نانسی پلوسی از تایوان را تائید نکرده‌اند. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا پس از سفر به سنگاپور وارد مالزی شده است. برخی از رسانه‌های آسیایی گزارش داده‌اند که نانسی پلوسی قرار است روز چهارشنبه در تایوان با رئیس‌جمهوری این جزیره دیدار کند.