شنبه 29 شهریور 1404

اسرائیل بیش از پیش در انزوا / کارزار جهانی تحریم علیه تل‌آویو سرعتی بی‌سابقه یافت

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
اسرائیل بیش از پیش در انزوا / کارزار جهانی تحریم علیه تل‌آویو سرعتی بی‌سابقه یافت

نشریه فایننشال تایمز در گزارشی به بررسی افزایش فشارهای جهانی علیه اسرائیل پرداخت.

با شدت گرفتن جنگ اسرائیل در غزه و افزایش فشارهای بین‌المللی، جنبش‌های تحریم در حوزه ورزش، فرهنگ و سیاست علیه تل‌آویو سرعتی بی‌سابقه یافته‌اند. فعالان می‌گویند موج جهانی تحریم، یادآور کارزار تاریخی علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی است و می‌تواند اسرائیل را بیش از پیش در انزوا فرو ببرد.

نشریه فایننشال تایمز در گزارشی به بررسی افزایش فشارهای جهانی علیه اسرائیل پرداخت. در این گزارش آمده است: «چند ساعت پس از آنکه یک کمیسیون سازمان ملل، اعلام کرد اسرائیل در غزه مرتکب نسل‌کشی شده است، بیلبوردی بزرگ در میدان تایمز نیویورک همان موضوع را به میلیون‌ها عابر نشان داد. این اقدام، آغازگر موجی تازه از فعالیت‌های اعتراضی در سطح جهان بود».

در همین زمان، گروه‌های حامی فلسطین کمپینی با نام «GameOverIsrael» راه‌اندازی کردند تا فدراسیون‌های فوتبال اروپا را برای تحریم تیم‌های اسرائیلی تحت فشار قرار دهند؛ کمپینی که درست یک سال پیش از برگزاری فینال جام جهانی در نیویورک کلید خورد. از کنسرت لندن تا ستاره‌های هالیوود همه علیه اسرائیلیک روز پس از بیلبورد نیویورک، ده‌ها هنرمند شناخته‌شده از جمله جیمز بلیک و پینک‌پنترس در کنسرتی پرجمعیت در لندن با عنوان «همراه برای فلسطین» روی صحنه رفتند. در این برنامه، فعالان فلسطینی و بازیگران هالیوودی نیز حضور داشتند.

ریچارد گیر، بازیگر سرشناس آمریکایی، در این مراسم دولت ترامپ را به دلیل ناتوانی در اعمال فشار بر نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو برای توقف جنگ سرزنش کرد. همچنین اریک کانتونا، ستاره سابق فوتبال فرانسه، با استقبال پرشور تماشاگران از بازیکنان و باشگاه‌ها خواست به تحریم تیم‌های اسرائیلی بپیوندند. او تأکید کرد: «ما آپارتاید آفریقای جنوبی را به یاد داریم؛ تحریم‌های ورزشی نقش حیاتی در پایان آن داشت.»

فوتبال؛ میدان اصلی کارزار تحریم علیه اسرائیلفعالان معتقدند هیچ عرصه‌ای جهانی‌تر از فوتبال نیست و با تحریم اسرائیل در این رشته، سایر حوزه‌های فرهنگی و ورزشی نیز به دنبال آن خواهند آمد؛ همان‌طور که در مورد روسیه پس از حمله به اوکراین و پیش‌تر در آفریقای جنوبی رخ داد. پیش از آغاز رسمی کارزار «GameOverIsrael» نیز نشانه‌های فشار در ورزش نمایان بود. انجمن مربیان فوتبال ایتالیا ماه گذشته خواستار تعلیق اسرائیل از مسابقات بین‌المللی شد و «کشتارهای روزانه در غزه» را دلیل آن اعلام کرد. فدراسیون فوتبال نروژ نیز درآمد بلیت مسابقه‌اش با اسرائیل را به کمک‌های انسان‌دوستانه اختصاص داد. در اسپانیا، نخست‌وزیر پدرو سانچز صریحاً خواستار اخراج کامل اسرائیل از تمامی رقابت‌های بین‌المللی شد. همچنین اعتراض‌ها علیه تیم دوچرخه‌سواری اسرائیل باعث لغو مرحله پایانی مسابقات «ووئلتا» شد.

هنر و فرهنگ در صف تحریم اسرائیلفشار تنها به ورزش محدود نمانده است. در هالیوود بیش از 4500 هنرمند، بازیگر و کارگردان بیانیه‌ای با عنوان «پیمان پایان همدستی» امضا کرده‌اند؛ تعهدی که همکاری با نهادهای سینمایی اسرائیل را ممنوع می‌داند. نمادهای فرهنگی نیز به اعتراضات پیوسته‌اند. هانا اینبیندر هنگام دریافت جایزه اِمی شعار «فلسطین آزاد» سر داد و خاویر باردم، بازیگر اسپانیایی، با کوفیه بر فرش قرمز حاضر شد. در اروپا نیز تهدیدها علیه اسرائیل در جشنواره یوروویژن شدت گرفته است؛ کشورهایی چون ایرلند، اسپانیا، هلند و اسلوونی اعلام کرده‌اند اگر اسرائیل شرکت کند، کنار خواهند کشید.

بازگشت به خاطره آپارتاید آفریقای جنوبیعمر برغوثی، از بنیان‌گذاران جنبش بایکوت، تحریم و مجازات (BDS)، می‌گوید: «دعوت به تحریم اسرائیل به یک امر عادی تبدیل شده است؛ از هالیوود تا رهبران سیاسی. این لحظه آفریقای جنوبی ماست.»

او تأکید دارد که همانند تجربه آفریقای جنوبی، تغییر از سوی دولت‌ها آخرین مرحله خواهد بود و تمرکز اصلی بر تغییر افکار عمومی و فشار از مسیر فرهنگ، ورزش و اقتصاد است. تغییر لحن پایتخت‌های غربی در برابر اسرائیلدر سطح دیپلماسی نیز نشانه‌هایی از تغییر دیده می‌شود. بریتانیا امسال پذیرش اسرائیلی‌ها در کالج سلطنتی مطالعات دفاعی را متوقف کرد. همچنین انتظار می‌رود کشورهایی چون بریتانیا، فرانسه، کانادا و استرالیا به‌زودی فلسطین را به رسمیت بشناسند؛ اقدامی که همزمان حمایت از راهکار دو دولتی و پیام مخالفت با سیاست‌های نتانیاهو تلقی می‌شود.

با این حال کارشناسان هشدار می‌دهند که جنبش ضدآپارتاید در آفریقای جنوبی سازمان‌یافته بود و رهبری چون نلسون ماندلا داشت، اما اعتراضات کنونی علیه اسرائیل بیشتر پراکنده و بدون هماهنگی مرکزی است. انزوای رو به افزایش و واکنش نتانیاهونتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در برابر این موج جهانی همان استراتژی همیشگی را در پیش گرفته و منتقدان را متهم کرده است که تحت تأثیر تبلیغات حماس یا «اقلیت‌های مسلمان» قرار دارند. او در یک کنفرانس اقتصادی اذعان کرد: «اسرائیل وارد دنیایی بسیار چالش‌برانگیز شده و باید به سمت اقتصاد خودکفا حرکت کند.»

این سخنان بازار بورس را تکان داد و نگرانی اسرائیلی‌ها را درباره سقوط اسرائیل به جایگاه «منفور جهانی» افزایش داد. برخی تحلیلگران اسرائیلی می‌گویند فشارهای خارجی تاکنون تأثیر محدودی بر زندگی روزمره داشته، اما اضطراب و هراس از یهودستیزی را تشدید کرده است. دانشگاه‌ها و محافل علمی علیه اسرائیلچندین دانشگاه اروپایی از جمله در ایرلند، اسپانیا، ایتالیا و هلند همکاری با مؤسسات علمی اسرائیل را متوقف کرده‌اند. ناشران و انجمن‌های علمی نیز به گفته محققان اسرائیلی، در مواردی حاضر به همکاری با آنان نیستند. با این وجود برخی ناظران معتقدند انزوای بین‌المللی حتی می‌تواند دستاویز نتانیاهو باشد تا روایت «دنیا علیه یهودیان است» را تقویت کند و پایگاه داخلی خود را در میان ملی‌گرایان و مذهبیون محکم‌تر سازد.

تداوم جنگ و چشم‌انداز آیندهبا وجود فشارهای جهانی، اسرائیل در همان روزی که کمیسیون سازمان ملل این رژیم را به نسل‌کشی متهم کرد، عملیات زمینی تازه‌ای در غزه آغاز کرد. نتانیاهو با لحنی جنگ‌طلبانه گفت: «ما باید هم آتن باشیم و هم اسپارتای بزرگ؛ راه دیگری نداریم.» این موضع نشان می‌دهد که نه‌تنها چشم‌اندازی برای عقب‌نشینی اسرائیل وجود ندارد، بلکه احتمال تعمیق بحران و تشدید تحریم‌های جهانی نیز افزایش یافته است.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.