اصلاحات صندوق‌های بازنشستگی در برنامه هفتم توسعه را جدی بگیرید

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی (ره) در رابطه با بررسی وضعیت صندوق‌های بازنشستگی مطالبی را خطاب به نمایندگان مجلس متذکر شد.

بسمه تعالی «چند سال قبل، قانونی در خود جمهوری اسلامی یا قبل از جمهوری اسلامی تصویب شده؛ قانون است لکن الان این قانون منطقی ندارد، این قانون را حذف کنید... قانونی را که منطق ندارد و فلسفه‌ی وجودی‌اش تمام‌شده است، بایستی رها کرد. بعضی از قوانین هم موجب تضاد و اشکال کار و گره در انجام کار‌ها و مانند این‌ها هستند. به‌معنای واقعی کلمه این مسئله‌ی تنقیح قوانین را دنبال کنید. بعضی از قوانین مشکل‌زا هستند، باید آن‌ها را برطرف کرد.»1397/03/30 نمایندگان محترم کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه مجلس شورای اسلامی سلام علیکم همان طور که مستحضرید، صندوق‌های بازنشستگی در ایران قدمتی تاریخی دارند و بیش از یک سده از عمرشان گذشته است. اما چند سالی‌ست که وضعیت اکثر صندوق‌های بازنشستگی نابسامان شده و دیر یا زود با بحرانی شبیه به آنچه در یونان یا فرانسه رخ داده است مواجه خواهیم شد. حال که دولت محترم در برنامه هفتم توسعه تمهیداتی برای جلوگیری از این بحران احتمالی اندیشیده با مخالفت شما روبه رو شده است. همه‌ی ما می‌دانیم که این تمهیدات شاید همه‌ی مشکلات صندوق‌های بازنشستگی را به طور کامل حل نکند، اما در شرایط اقتصادی فعلی اجرای مفاد برنامه هفتم توسعه بهترین راه است. براساس آخرین آماری که در سال 1401 منتشر شده است سازمان تأمین اجتماعی با 18.2 میلیون نفر مشترک، بیشترین مستمری بگیر را دارد. همچنین به ترتیب صندوق بازنشستگی کشوری با 2.515 میلیون نفر مشترک، صندوق روستائیان وعشایر با 2.3 میلیون نفر مشترک و صندوق تأمین اجتماعی نیرو‌های مسلح با 1.1 میلیون نفر مشترک بیشترین مستمری بگیران را به خود اختصاص داده‌اند. از تعداد مشترکین سایر صندوق‌های بازنشستگی اطلاعات دقیقی دردسترس نیست؛ اما براساس آخرین آمار‌هایی که از سال 1396 موجود است تعداد مشترکین صندوق‌های بازنشستگی سایر دستگاه‌ها حدود 708 هزار نفر تخمین زده می‌شود. براساس جداول بودجه، میزان اعتبارات دریافتی صندوق‌های بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیرو‌های مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات از طریق منابع داخلی خود قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان نبوده و در بودجه سالیانه به صورت مستقیم مبالغ قابل توجهی به آن‌ها اختصاص داده می‌شود و از حدود 30 هزار میلیارد تومان در سال 1393 شروع شده است و به 331 هزار میلیارد تومان در سال 1402 رسید. این درحالی است که اعتبار کمکی به صندوق‌های دستگاهی غیر پایدار همچون صندوق بازنشستگی کارکنان صدا و سیما، صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها و... در این آمار لحاظ نشده است. این رقم 15 درصد بودجه‌ی عمومی دولت را در بر می‌گیرد و 75 درصد بودجه رفاهی کشور است. راه حل عبور از این بحران اجرای برخی اصلاحات پارامتریک از جمله حرکت به سمت جوانی جمعیت و تقویت نسبت پشتیبانی صندوق‌های بازنشستگی، افزایش سنوات مبنای محاسبه مستمری، افزایش سن بازنشستگی، اصلاح قوانین مربوط به مشاغل سخت و زیان‌آور و... است. در دنیا سن بازنشستگی بر مبنای سن امید به زندگی افزایش می‌یابد، اما در ایران عکس این روند مشاهده می‌شود. مثلاً در سال 1352 شاخص سن بازنشستگی و امید به زندگی تنها دو سال اختلاف داشتند، ولی در شرایط فعلی اختلاف این دو شاخص 21 سال است. همچنین، در این سال‌ها متوسط سن بازنشستگی 5 سال کاهش یافته است که از عمده دلایلش قوانین ساده انگارانه مشاغل سخت و زیان‌آور است. طبق آمار سازمان تأمین اجتماعی، در سال 1400 حدود 51 درصد از بازنشستگی‌های این سازمان، پیش از موعد بوده است. این موارد دست به دست هم داده تا شاهد کاهش روزافزون نسبت پشتیبانی در صندوق‌های بازنشستگی باشیم. طبق آمار‌های موجود، مبنای محاسبه مستمری تقریباً در تمام کشور‌های اروپای شرقی، کل دوره را برای تعیین مستمری قرار داده‌اند یا اصلاحات را انجام داده و درحال حرکت به سمت این هدف هستند. همچنین در فرانسه افزایش از 10 سال آخر به 25 سال آخر، اسلوونی افزایش از 10 سال به 24 سال، نروژ و اتریش میانگین 20 سال و یونان با متوسط 5 سال هستند. در کشور‌های خاورمیانه این رقم از 2 سال تا 10 سال متغیر است. این مبنا که در ایران تنها 2 سال پایانی است، منشأ بسیاری از مشکلات و ناپایداری‌ها در صندوق‌های بازنشستگی کشور است. انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبائی (ره) از شما نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی خواستار تصویب اصلاحات صندوق‌های بازنشستگی در برنامه هفتم توسعه خصوصاً بند‌های (خ)، (د)، (ذ)، (ژ) و (س) می‌باشد. والسلام علیکم ورحمت الله وبرکاته