افزایش قیمت 80 درصدی بلیت صدای مردم را در آورد
افزایش قیمت بلیط اتوبوس‌های بین‌شهری که حالا پس از حدود پنج ماه دوباره اجرا شده، موجی از نارضایتی را میان مسافرانی به همراه داشته که اتوبوس را به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی برای سفر انتخاب می‌کردند.
- فهرست محتوا
- دلیل گرانی چیست؟
- جهش قیمت بلیط بدون افزایش چشم گیر درآمد مردم؟!
- اقشار کم درآمد قربانی خلأ سیاست‌گذاری؟
بررسی نرخ‌های جدید بلیط اتوبوس در سامانه‌های فروش اینترنتی نشان می‌دهد که این افزایش، به‌طور متوسط 30 درصد بوده است. برای نمونه، بلیط مسیر پرتردد تهران - اصفهان اکنون به 468 هزار تومان رسیده؛ به بیان ساده، هزینه رفت‌وبرگشت این مسیر برای یک مسافر به نزدیک یک میلیون تومان می‌رسد. این مبلغ بدون احتساب هزینه‌هایی مثل غذا، تاکسی تا ترمینال و سایر مخارج سفر است. حال تصور کنید خانواده‌ای چهار نفره که خودروی شخصی ندارند، بخواهند از تهران به اصفهان سفر کنند و برگردند؛ باید نزدیک به چهار میلیون تومان فقط برای بلیط اتوبوس بپردازند!
در مسیر تهران - شیراز نیز قیمت بلیط رفت به 924 هزار تومان رسیده است، یعنی رفت‌وبرگشت حدود 1 میلیون و 900 هزار تومان! این هزینه برای خانواده ها و دانشجویی که قرار است از شهر خود به محل تحصیل رفت‌وآمد کند، بار مالی سنگینی است.
دلیل گرانی چیست؟
بر اساس اظهارات احمدرضا عامری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مسافربری، این افزایش قیمت از 16 تیرماه به‌صورت رسمی اجرایی شده است. عامری گفته است: در سال 1400، تعداد اتوبوس‌های بین‌شهری 16 هزار و 500 دستگاه بود، اما امروز به 5 هزار دستگاه کاهش یافته است. در همین مدت، قیمت یک اتوبوس از 1.5 میلیارد تومان به 33 میلیارد تومان رسیده. همچنین هزینه‌های جانبی مثل لاستیک نیز رشد چشمگیری داشته؛ به‌طور مثال، قیمت یک حلقه لاستیک برند خوب به 80 میلیون تومان رسیده است. با این وضعیت، کسانی که هنوز در این صنعت مانده‌اند، فقط از سر علاقه این کار را ادامه می‌دهند.
وی همچنین تاکید کرده که راه‌حل برون‌رفت از بحران کمبود ناوگان، واردات اتوبوس است، چراکه تولید داخل و طرح‌های لیزینگی پاسخگوی نیاز بازار نیست. او همچنین خواستار طراحی بسته‌های تشویقی دولتی برای خرید اتوبوس شده، زیرا به گفته او با قیمت‌های فعلی، سرمایه‌گذاری در این حوزه توجیه اقتصادی ندارد.
جهش قیمت بلیط بدون افزایش چشم گیر درآمد مردم؟!
اگرچه نمی‌توان منکر افزایش هزینه‌ها در صنعت حمل‌ونقل شد، اما سوال اصلی اینجاست که چرا باید بار مالی این افزایش، صرفاً به دوش مردم بیفتد؟
بررسی ها نشان می دهد به عنوان نمونه قیمت بلیط اتوبوس تهران به اصفهان از رقم 260 هزار تومان در تابستان سال قبل به 350 هزار تومان در روز‌های پایانی سال گذشته افزایش یافت و حالا نیز این رقم به حدود 470 هزار تومان در تابستان امسال رسیده است. تغییراتی که نشان از افزایش عجیب 80 درصدی قیمت بلیط اتوبوس بین شهری تهران - اصفهان در بازه یک ساله دارد.
این در حالی است که حقوق و درآمد بسیاری از مسافران - به‌ویژه اقشار کم‌درآمد و متوسط - در همین بازه زمانی تنها حدود 30 درصد رشد داشته است. این شکاف نگران‌کننده میان افزایش قیمت بلیط و رشد حقوق، فشار قابل‌توجهی را بر این قشر وارد کرده است.
این تناقض افزایش قیمت و حقوق و دستمزد در شرایطی است که مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مسافربری گفته است: قیمت تمام‌شده هر بلیط، به ازای هر نفر بر کیلومتر، 2850 تومان است. اما اکنون ما فقط 650 تومان دریافت می‌کنیم. اگر قرار باشد قیمت بلیط بر اساس هزینه واقعی محاسبه شود، قطعاً مردم از پس پرداخت آن برنمی‌آیند. راهکار، ارائه یارانه توسط دولت است.
اقشار کم درآمد قربانی خلأ سیاست‌گذاری؟
با در نظر گرفتن اینکه تنها در یک سال گذشته چند نوبت افزایش قیمت بلیط اتوبوس داشته‌ایم، این سوال مطرح می‌شود که وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان نهاد ناظر، بر چه اساسی با این روند افزایش دوباره قیمت ها موافقت کرده است؟ آیا حمایت از بخش حمل‌ونقل تنها باید از جیب مردم باشد؟ سیاست‌های حمایتی دولت، بسته‌های یارانه‌ای و مسئولیت اجتماعی کجای این مسیر قرار دارد؟
افزایش حدود 80 درصدی قیمت بلیط (مسیری همچون تهران - اصفهان) در یک بازه یک‌ساله آن‌هم بدون افزایش متناسب درآمد مردم، نشانه روشنی از ناکارآمدی نظام قیمت‌گذاری و نبود حمایت عملی از صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای است. در شرایطی که فشار معیشتی و تورمی روز‌به‌روز بیشتر می‌شود، انتظار می‌رود نمایندگان مجلس و مسئولان اجرایی در وزارت راه و شهرسازی، در برابر این فشار‌ها سکوت نکنند و سیاست‌هایی در جهت حمایت از مسافر و فعالان حمل‌ونقل تدوین و اجرا کنند.