امانی: دولت فقط «تعطیل» میکند، قانون هوای پاک روی زمین مانده | شهرداری برای کاهش آلودگی هوا ردیف بودجه دارد اما...
اقتصادنیوز: در حالیکه تهران زیر سایه آلودگی نفس میکشد، ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران از «رهاشدگی کامل قانون هوای پاک» و ناتوانی دستگاههای اصلی در اجرای وظایفشان میگوید؛ او هشدار میدهد که آلودگی هوا بدون یک برنامه ملی و اراده جدی، پایان نخواهد داشت.
به گزارش اقتصادنیوز، در حالیکه هوای تهران در مرز بحران پیش میرود و تعطیلیهای پیاپی تنها مُسکن کوتاهمدتی برای شهر شده است، ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، با انتقاد صریح از عملکرد دستگاههای مسئول، از «بیعملی ساختاری» در اجرای قانون هوای پاک میگوید.
خبر مرتبط پشت پرده فاجعه «آلودگی هوا» در تهران | میرلوحی: همه مقصریم، از دولتها و شهرداریها تا خود مردماقتصادنیوز: تهران سالها است در حلقه دود، تراکم جمعیت و مصرف بیمحابای انرژی گرفتار مانده است. محمود میرلوحی در گفتوگویی با اقتصادنیوز میگوید آلودگی پایتخت حاصل زنجیرهای از تصمیمهای نگرفته و سیاستهای اجرانشده است که همه نهادهای دولتی تا خود شهرونداندر آن سهم دارند.
او معتقد است بخش عمده آلودگی پایتخت ناشی از خودروهای فرسوده و موتورسیکلتها است، اما برخی دستگاه ها به وظایف اصلی خود عمل نکردهاند. امانی تأکید میکند که بدون ورود مستقیم سران قوا و تدوین یک برنامه ملی، آلودگی هوا سالبهسال تکرار خواهد شد.
مشروح گفتگوی ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران با اقتصادنیوز را بخوانید.
****
*آقای امانی! پرسش اصلی این است که چه نهادی باید در قبال شهر، و در مقیاس بزرگتر پایتخت، وظایفی را انجام دهد تا تهران از آلودگی دور بماند؟ شهرداری اعلام کرده که «یازدهمین نهاد مسئول» است. میخواهیم ببینیم اساساً چه دستگاهی باید ابتدا چه کاری انجام دهد.
آخرین قانونی که در این زمینه داریم «قانون هوای پاک» است که وظایف دستگاههای مختلف را مشخص و تقسیم کار کرده است؛ اینکه هر دستگاه چه کاری باید انجام دهد. طبق این قانون، نزدیک به 23 دستگاه بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم در کاهش آلودگی هوا مسئولیت دارند.
بهنظر من بر اساس متن قانون، وزارت صمت، وزارت نفت، وزارت کشور و شهرداریها بیشترین مسئولیت را دارند. وزارت صمت مسئول خارج کردن خودروهای فرسوده و جایگزین کردن خودرو نو است. سهم آلودگی هوا حداقل در تهران بین 60 تا 80 درصد ناشی از خودروهای فرسوده و موتورسیکلتها است.
بنابراین بیشترین مسئولیت را وزارت صمت دارد. وزارت نفت از جهت کیفیت سوخت و بالا بردن استانداردهای آن مسئول است. طبیعتاً وزارت کشور و شهرداریها نیز موظفاند در قبال وظایفی که قانون برایشان تعیین کرده اقدام کنند. سایر دستگاهها مسئولیت هماهنگی و پیگیری دارند و رئیس سازمان محیطزیست نیز نقش هماهنگکننده دارد.
این کلیاتی است که من از قانون هوای پاک برداشت میکنم. به نظرم همین چهار دستگاه بیشترین مسئولیت را دارند؛ و از آنجا که وزارت کشور هم شهرداریها و هم نیروی انتظامی را زیر نظر دارد، طبیعتاً یکی از اصلیترین نهادهای مسئول است.
*به نظر شما این دستگاهها در شرایط فعلی چقدر وظایف اصلی خود را انجام دادهاند؟
میشود گفت برخی دستگاهها اصلاً کاری نکردهاند؛ برخی دیگر مثل وزارت صمت تقریباً کار را تعطیل کردهاند. خیلی جالب است؛ از چند میلیون خودروی فرسوده در کشور، آماری که همین چند روز اخیر از مسئولین شنیدم این بود که میگویند «360 هزار خودرو» بیشترین رقمی است که ما در یک سال گذشته توانستیم اسقاط کنیم. در حالی که فقط در تهران چند میلیون خودرو داریم که بخش اعظمشان فرسوده است. این فقط یک نمونه است.
دولت وظایفش درباره آلودگی هوا را انجام نمی دهد و فقط تعطیل می کند
بیشتر از این نتوانستهاند خودرو اسقاط کنند، چون امکان اسقاط و جایگزینی با خودرو نو فراهم نشده. قرار بوده ابتدا به ازای هر خودرو جدید، 4 خودرو فرسوده از رده خارج شود؛ بعد این عدد را کردند «یک خودرو در مقابل یک خودرو»؛ و بعد دیگر حتی همان جایگزینی را هم فراموش کردند.
خبر مرتبط مقصر آلودگی هوا شهرداری است یا دولت یا تحریمها؟ | نژادبهرام: مجلس به جای مهریه و حجاب به فکر بحران آلودگی هوا باشداقتصادنیوز: تهران نفس ندارد و هیچکس هم حاضر نیست مسئولیتش را بپذیرد. در میانهی این سردرگمی نهادی، زهرا نژاد بهرام، عضو سابق شورای شهر تهران، اعلام کرد: «بحران آلودگی هوا قبل از هر چیز، نتیجه بیعملی دولت و بیتوجهی قانونگذاران است.»
در مورد دولت هم همینطور است. دولت وظایفش را انجام نمیدهد و این روزها تنها کاری که میکند «تعطیل کردن» است. مثلاً قرار بوده واردات موتورهای جدید متوقف شود و فقط موتورسیکلت برقی وارد چرخه شود؛ اما این کار انجام نشده و موتورسیکلتها همچنان در حال ورود به چرخه تردد هستند. این هم فقط یک نمونه دیگر است.
اگر دولت همین دو مسئله را حل کند اسقاط خودروهای فرسوده و جایگزین کردن آنها با خودرو نو، و تعیینتکلیف موتورسیکلتها بخش بزرگی از آلودگی هوا کاهش مییابد. چون همانطور که گفتم 60 تا 80 درصد آلودگی ناشی از همینها است.
*با توجه به اینکه قانون هوای پاک 23 دستگاه را مسئول کرده، طبیعتاً باید بودجهای هم برای اجرای این قانون در نظر گرفته شده باشد. آیا چنین بودجهای وجود دارد؟ اگر بودجه وجود دارد و هزینه میشود، چرا هنوز آلودگی هوا ادامه دارد؟ این بودجه کجا میرود؟ چرا اثربخش نیست؟
من اطلاع دقیقی از وضعیت بودجه دستگاههای دولتی ندارم؛ نمیدانم آیا برای سازمانها و مجموعههایی که زیر نظر دولت هستند، بودجهای برای کاهش آلودگی هوا پیشبینی شده یا نه. همینطور اطلاع ندارم در بودجههای سالانهای که مجلس تصویب میکند ردیف خاصی برای این موضوع در نظر گرفته شده یا نه. واقعاً عدد و رقم دقیق ندارم.
اما در شهرداری، هر سال ردیف بودجه داریم. اتفاقا به تازگی بررسی میکردم؛ از 57 حکم برنامه چهارم توسعه شهر تهران که به حوزه حملونقل، محیطزیست و آلودگی هوا مربوط است، بسیاری از آنها اثر مستقیم در کاهش آلودگی دارند. اما خیلی از این احکام در این چهار سال گذشته اجرایی نشده است.
به اعتقاد من چون کارها پراکنده است. همانطور که گفتم سهم عمده آلودگی را موتورسیکلتها و خودروهای فرسوده ایجاد میکنند. شهرداری چه نقشی میتواند در اسقاط خودروهای فرسوده داشته باشد؟ فقط میتواند به خودروهای حملونقل عمومی خودش بپردازد.
ما در حوزه نوسازی ناوگان حملونقل عمومی بسیار عقب هستیم. تا پایان دوره برنامهریزیشده قرار بوده به عدد مشخصی برسیم؛ اما در عمل 72600 دستگاه میبایست نوسازی میشد که تا الان فقط بخشی از آن انجام شده و حدود 33 هزار دستگاه از برنامه عقبیم.
فقط 25 درصد خودروها معاینه فنی میگیرند
در مورد موتورسیکلتهای برقی هم همینطور؛ قرار بوده شهرداری حمایت کند، تسهیلات بدهد، جایگزینی انجام شود؛ اما این اتفاق هم در عمل تقریباً «صفر» است. یا قرار بوده 25 هزار تاکسی وارد ناوگان شود، اما نشده؛ نه تنها به 50 درصد، حتی به یک درصد هم نرسیدهایم.
خبر مرتبط هزینه درمان «سرماخوردگیِ ساده» معادل حداقل 3 روز درآمد یک کارگر! | وقتی بیماریهای فصلی تبدیل به بحران می شوداقتصادنیوز: هوای آلوده تهران و سایر شهرها این روزها تنها تهدیدی برای سلامتی نیست، بلکه به یک بحران اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است. طبق گزارشها، بیش از 70% از بیمارانی که در فصلهای سرد به بیمارستانها مراجعه میکنند، به دلیل بیماریهای تنفسی ناشی از آلودگی هوا تحت درمان قرار میگیرند.
نمیگوییم شهرداری هیچ کاری نکرده؛ اما نسبت به برنامهای که برایش تعریف شده و عددی که باید محقق میشده، بسیار عقب است. شهرداری نسبت به برخی دستگاهها شاید بهتر عمل کرده باشد، اما همچنان نسبت به برنامه بسیار عقب است.
در حوزه معاینه فنی هم همینطور. این وظیفه ذاتی شهرداری است، اما نهایتاً فقط 25 درصد خودروها معاینه فنی میگیرند و 75 درصد نمیگیرند. شهرداری میگوید مراکز معاینه فنی را آماده کرده و حتی مراکز سیار ایجاد کرده که اگر شهروند بخواهد به در منزلش بروند؛ درست هم میگوید. اما مشکلی که وجود دارد نبود «الزام» است؛ و این الزام باید توسط پلیس راهور و از طریق دوربینها اعمال شود. دوربین کافی نداریم و هماهنگی لازم بین پلیس راهور و شهرداری وجود ندارد. همین باعث میشود معاینه فنی نیز اجرایی نشود.
آلودگی هوا مسأله بسیار مهمی است، باید سران قوا وارد عمل شوند
*شما مشکل اصلی را کجا میبینید؟ چرا با وجود آگاهی از راهحلها، همچنان شاهد روزهای بسیار آلوده در پایتخت هستیم؟
مشکل این است که «عزم و اراده ملی» برای اجرای این قانونها وجود ندارد. سطح مسئله آنقدر مهم است که باید سران قوا وارد شوند. خود رئیسجمهور باید وارد شود و یک کارگروه در سطح ملی تشکیل شود؛ یک برنامه مشخص تدوین شود؛ یک متولی واحد داشته باشد. الان اگر از دولت یا مجلس بپرسیم برنامه کشور برای کاهش آلودگی تهران چیست، فقط میگویند «قانون هوای پاک». در حالی که قانون کافی نیست؛ باید برنامه، زمانبندی و منابع داشته باشد.
ما الان فقط قانون داریم، بدون برنامه. و هر بار که شهر دچار آلودگی میشود، منتظر میمانیم تا باد بیاید یا باران ببارد و بحران موقتاً حل شود. و دوباره همه چیز فراموش میشود تا سال بعد. اینکه نشد برنامه. با این روند، آلودگی هوا 100 سال دیگر هم ادامه خواهد داشت.
همچنین بخوانید ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید
