جمعه 2 آذر 1403
گوناگون

امپراطور ترک | رجب طیب اردوغان کیست؟

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
امپراطور ترک | رجب طیب اردوغان کیست؟

رجب طیب اردوغان در سال 1954 میلادی در خانواده‌ای متدین در استانبول متولد شد. اردوغان کودکی خود را در استان ریزه واقع در سواحل دریای سیاه سپری کرد، اما در سن 13 سالگی دوباره به استاتبول بازگشت. او که در خانواده‌ای فقیر و تهیدست بزرگ شده بود اکنون رئیس جمهور کشور ترکیه است

رجب طیب اردوغان در سال 1954 میلادی در خانواده‌ای متدین در استانبول متولد شد. اردوغان کودکی خود را در استان ریزه واقع در سواحل دریای سیاه سپری کرد، اما در سن 13 سالگی دوباره به استاتبول بازگشت. او که در خانواده‌ای فقیر و تهیدست بزرگ شده بود اکنون رئیس جمهور کشور ترکیه است.

اردوغان در نوجوانی به یک مدرسه «امام - خطیب» (مدرسه علمیه معادل دبیرستان برای تربیت امام جماعت و واعظ) می‌رفت. در دهه‌های 1970 و 1980، فارغ التحصیلان این مدارس علمیه تنها می‌توانستند تحصیلات عالی خود را در رشته الهیات ادامه دهند. با این حال، اردوغان ظاهراً از دانشگاه «مرمره» و دانشکده اقتصاد و علوم اداری فارغ‌التحصیل شد. برای ثبت نام در آن دانشگاه او باید اثبات می‌کرد که دیپلم دیگری جدای از مدرک فارغ‌التحصیلی مدرسه علمیه دارد.

آغاز فعالیت‌های سیاسی

اردوغان در دهه هفتاد میلادی به حزب خلاص ملی، به رهبری «استاد نجم الدین اربکان» پیوست تا زمانی که در کودتای نظامی که در سال 1980 علیه «عدنان مندریس» رخ داد، به دستور ارتش تمام حزب‌های سیاسی به ویژه حزب خلاص ملی منحل شد. در سال 1983 بار دیگر زندگی سیاسی به ترکیه بازگشت و اردوغان این بار فعالیت خود را با حزب رفاه آغاز کرد.

در سال 1994 میلادی حزب رفاه اردوغان را برای شهرداری استانبول کاندید کرد و توانست در انتخابات شهرداری همان سال کرسی شهرداری شهر استانبول را از آن خود کند.

حضور در شهرداری استانبول

وی تحولات بزرگی در زیرساخت‌های این شهر از جمله در حوزه حمل و نقل و محیط زیست ایجاد کرد. سه سال بعد پس از تصمیم دادگاه قانون اساسی ترکیه مبنی بر انحلال حزب رفاه ترکیه (وابسته به نجم‌الدین اربکان)، اردوغان در تجمعی اعتراضی هواداران این حزب شعری را خواند که براساس قوانین ترکیه، دعوت به خشونت و ترویج نفرت مذهبی تشخصی داده شد و شهردار استانبول به 10 ماه زندان محکوم شد.

محرومیت از فعالیت سیاسی

اردوغان بیش از 4 ماه (در اواسط سال 1999) در زندان ماند و همین محکومیت سبب شد تا از سمت شهرداری عزل و از شرکت در انتخابات پارلمانی نیز محروم شود.

آغاز دوباره فعالیت‌های سیاسی

اردوغان که رگه‌های قدرت‌طلبی را همان موقع هم در خود داشت، بیش از 3 سال از صحنه سیاست دور نماند. سال 2001 حزب عدالت و توسعه را تأسیس کرد و یکسال بعد هم در انتخابات پارلمانی، به پیروزی چشمگیری دست یافت.

اردوغان بدلیل همان محکومیت قبلی، امکان نخست وزیری نداشت؛ بنابراین عبدالله گل نخست وزیر ترکیه شد. یکسال بعد هم بدلیل تخلفات انتخاباتی، هیئت عالی انتخابات ترکیه، ضمن ابطال انتخابات قبلی، انتخابات مجدد برگزار کرد و آن زمان بود که با اصلاح قانون، رهبران حز ب. معترض حزب جمهوری خلق، امکان حضور در انتخابات را یافتند؛ و اینگونه پس از پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه، اردوغان به نخست‌وزیری رسید و تا 11 سال در همین پست ماند.

دوران نخست وزیری

دوره 11 ساله نخست‌وزیری وی بویژه در سال‌های پایانی، دوره پر چالشی بود. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، اختلاف آغاز اردوغان و حزب عدالت و توسعه (AKP) با فتح‌الله گولن بود.

بحران فساد در دولت ترکیه

دسامبر 2013 پلیس جرایم سازمان‌یافته ترکیه در عملیاتی، حدود 50 نفر از نزدیکان اردوغان را به اتهام فساد مالی، رشوه و پولشویی بازداشت کرد.

اردوغان در اولین واکنش، هواداران گولن را که در سیستم قضایی و پلیس این کشور نفوذ داشتند به توطئه در آستانه انتخابات این کشور، متهم کرد. پس از این بود که خانه‌تکانی اردوغان در پلیس و دستگاه قضایی این کشور آغاز شد. وی با تشکیل شورای عالی قضایی و رسیدگی به اتفاقات رخ داده، نزدیک به 300 قاضی و دادستان را از سمت خود برکنار کرد. وی به سراغ پلیس و حتی محافظان خود نیز رفت و 23 نفر را برکنار کرد. بیش از 120 نیروی پلیس ترکیه نیز برکنار شدند.

به قدرت رسیدن در جایگاه ریاست جمهوری

از آنجایی که نظام حزب عدالت و توسعه به اردوغان اجازه نمی‌داد بیش از سه دوره قدرت را در اختیار داشته باشد، وی قصد داشت تا به عنوان رئیس جمهور به حکومت ادامه دهد و اول ژوئیه حزب عدالت و توسعه وی را نامزد این سمت کرد.

نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه در 19 مرداد 1393، 10 اوت 2014 میلادی برگزار شد و تا پیش از این رئیس‌جمهور را مجلس برمی‌گزید و رجب طیب اردوغان در نخستین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، با اکثریت آرا پیروز شد.

دوره ریاست جمهوری

اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه 2014 موفق شد با شکست‌دادن رقبایش، به عنوان نخستین رئیس‌جمهور این کشور با رای مستقیم مردم انتخاب شود. وی در رقابت‌های انتخاباتی‌اش همواره وعده داده بود که قصد دارد سِمت ریاست‌جمهوری را در ترکیه، از یک سمت تشریفاتی و میانجی منازعات سیاستمداران حکومتی، به یک سمت کلیدی و تأثیرگذار تبدیل کند.

رجب طیب اردوغان با کسب نزدیک 53 درصد آراء در انتخابات سراسری ترکیه 2018 به عنوان اولین رئیس‌جمهور نظام ریاستی ترکیه برای یک دوره پنج ساله دیگر انتخاب شد.

تلاش برای کودتا علیه اردوغان

در ساعات اولیه 16 ژوئیه 2016 گروهی در ارتش ترکیه علیه دولت وقت دست به کودتا زده و معابر اصلی شهر‌های بزرگ این کشور یعنی استانبول و آنکارا از جمله پل بوسفور، تلویزیون ملی ترکیه و نیز فرودگاه‌های آن را تصرف کردند. [24] ساعتی بعد به درخواست دولت ترکیه، پلیس وارد عمل شده و درگیری میان نیرو‌های کودتاچی و پلیس شدت گرفت. به گفته منابع نزدیک به دولت ترکیه به دنبال حضور حامیان رجب طیب اردوغان، کودتای 16 ژوئیه 2016 ناکام ماند.

به گفته برخی تحلیل‌گران سرچشمه این کودتا می‌تواند خود اردوغان باشد که می‌خواهد بدنه ارتش را از وجود مخالفان‌اش پاک‌سازی کند. این در حالی‌ست که نیرو‌های دولتی ترکیه آن را به فتح‌الله گولن از مخالفان اردوغان نسبت می‌دهند.

بنا بر برخی منابع، واشینگتن از سال 2013 دیگر به بعد به اردوغان به‌عنوان شریکی قابل‌اعتماد نمی‌نگریست؛ بنابراین سازمان سیا سعی کرد عملیات‌های مختلفی را نه علیه ترکیه، بلکه علیه اردوغان انجام دهد. در ماه مه و ژوئن 2013، جنبش اعتراضی پارک تاکسیم گزی را سازماندهی و پشتیبانی کرد. در انتخابات عمومی در ژوئن 2015 حزب اقلیت‌ها، HDP را تأمین مالی کرد و نظارت می‌کرد تا قدرت رئیس‌جمهور را محدود کند. این همان تاکتیک در انتخابات ماه نوامبر سال 2015 بود که قدرت آن را جعل کرد. سپس سازمان سیا از نفوذ سیاسی به فعالیت مخفی حرکت کرد؛ بنابراین چهار اقدام تروریستی را سازماندهی کرد تا اردوغان را ترور کند، که آخرین آن در ماه ژوئیه 2016 زشت بود و افسران Kemalist را مجبور به انجام کودتایی کرد که برای آن‌ها آمادگی نداشت.

هم اکنون دیگران می خوانند 7 خرداد 1402 - 20:31

بیشتر بخوانید

امپراطور ترک | رجب طیب اردوغان کیست؟ 2
امپراطور ترک | رجب طیب اردوغان کیست؟ 3