انتظارات حوزه هوافضا از دولت سیزدهم / ایران برای اعزام انسان به فضا تا سال 1404 آماده می‌شود

فتح‌الله امی رئیس پژوهشگاه هوافضا در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو ضمن تبریک فرارسیدن هفته جهانی فضا گفت: در سال 1999، مجمع عمومی سازمان ملل، قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به موجب آن، چهارم تا دهم اکتبر هر سال (13 الی 19 مهر)، به عنوان هفته جهانی فضا، انتخاب شد. هدف از این کار هم، ترویج و توسعه دانش فضایی و آشنا کردن مردم و جوانان از نقش فناوری فضایی در زندگی انسان‌ها روی زمین اعلام شد. وی ادامه داد: این هفته حد فاصل دو رویداد تاریخی است. 4 اکتبر 1957، اسپتونیک - 1، نخستین ماهواره جهان توسط اتحاد جماهیر شوروی به فضا پرتاب شد و در 10 اکتبر 1967، نخستین معاهده استفاده صلح‌آمیز از فضای ماوراء جو در سازمان ملل به امضاء رسید. وی با اشاره به کار‌های مهم انجام شده در حوزه هوافضا در ایران تصریح کرد: ایران برای اولین بار در سال 1387 ماهواره امید را به فضا پرتاب کرد. پس از آن ماهواره‌های رصد، نوید، فجر و پیام از جمله پرتاب‌های موفقی بودن که تاکنون انجام شده البته پرتاب‌های ناموفقی مانند شریف ست هم داشتیم که به دلیل افزایش وزن و ارتفاع به طور همزمان این پرتاب‌ها ناموفق بود. ولی تست‌های مورد انتظار با موفقیت انجام شد مثلا تست سکو پرتاب برای حامل‌های فضایی با تراست بالا، تست جدایش و استارت مرحله دوم پیشرانش به خوبی انجام شد.

رئیس پژوهشگاه هوافضا با آرزوی موفقیت برای دولت سیزدهم تاکید کرد که انتظار داریم این دولت بتواند گام‌های بلندی در حوزه فضایی کشور بردارد. وی ادامه داد: درحقیقت ما انتظار داریم که 5 گام اساسی را دولت در حوزه هوافضا بردارد اول اینکه سند جامع توسعه هوافضای کشور که بخشی از نقشه جامع علمی کشور و نتیجه بیش از 3 هزار ساعت کار علمی کارشناسان ومصوب جلسه 728 شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1391 است، اجرا شود و برای اجرا شدن سند باید در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و به شورای نگهبان برود تا قانونیت پیدا کند. به گفته امی؛ در این سند طرح‌های بسیار مهمی در حوزه هوا و فضا دیده شده است مثلا بند یک فصل 5 سند، تاکید بر اکتشافات فضایی دارد که این بند اساسا بر عهده پژوهشگاه هوافضا است در همین راستا پژوهشگاه راکت‌های کاوش را به فضا فرستاده است و هم اکنون اگر حمایت‌های لازم صورت بگیرد آمادگی فرستادن راکت‌های کاوش به مدار زمین، ماه و سایر کرات را هم دارد. رییس پژوهشگاه هوافضا بیان کرد: طبق بند دوم سند هوافضا، ایران باید تا سال 1404 به جایگاه اول منطقه در حوزه تسخیر فضا و تسلط بر آن از طریق علوم و فناوری‌های مربوطه با استفاده از توانمندی‌های دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی کشور دست پیدا کند البته در منطقه در بین 26 کشور، جایگاه خوبی را دارد.

وی ادامه داد: طبق بند سوم سند جامع، موضوع طرح اعزام انسان به فضا است که این امر نشان دهنده اقتدار ملی ایران و موجب توسعه تکنولوژی‌های وابسته به این حوزه خواهد بود. این وظیفه از طرف وزارت علوم به بر عهده پژوهشگاه هوافضا قرار گرفته است. در همین راستا پژوهشگاه هوافضا در حال آماده کردن اولین کپسول حامل انسان برای اعزام انسان تا سال 1404 به فضا است. امی اظهار داشت: انتظار دوم ما از دولت سیزدهم این است که شورای عالی فضایی را با هدف تعیین راهبرد پروژه‌ها و مجریان این بند‌های مصوب که درسند توسعه فضایی کشور ذکر شده، تشکیل بدهد. انتظار سوم این است که دولت دبیرخانه شورای عالی فضایی را در جهت هدایت و راهبری نهاد‌های فضایی کشور که نهاد‌های پرقدرتی هستند را فعال کند البته لازمه این امر این است که در ابتدای امر شورای عالی فضایی فعال شود. رییس پژوهشگاه هوافضا عنوان کرد: انتظار چهارم ما این است که دولت راه ورود ما به بازار جهانی را هموار کند. طبق آمار جهانی گردش مالی فضایی جهان در بخش ماهواره حدود 400 میلیارد دلار است که قرار است تا سال 2040 به حدود 2700 میلیارد دلار افزایش یابد ما باید برای فعال شدن در بازار جهانی و تیین سهم کشور از طرف دولت حمایت بشویم تا بتوانیم قرارداد‌های بین‌المللی امضا کنیم.

وی ادامه داد: انتظار پنجم ما این است که دولت از بخش خصوصی هوافضای کشور حمایت کند. هم اکنون بیش از 250 شرکت در بخش خصوصی فعال هستند که عموما فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها می‌باشند. هم اکنون ظرفیت پذیرش 16 دانشگاه کشور، در حال حاضر در مقطع کارشناسی حدود 520 نفر در سال، در مقطع ارشد 370 نفر و در مقطع دکتری 72 نفر سالانه پذیرش می‌شوند. تعداد هیات علمی این دانشگاه‌ها 250 نفر است و تعداد دانشجویان جاری آن‌ها در مقطع کارشناسی 2000 نفر، در مقطع ارشد 1000 نفر و در مقطع دکتری 500 نفر هستند. پس از سال 75 تاکنون تعداد فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌ها در سطح کارشناسی حدود 2000 نفر، در مقطع ارشد حدود 2500 نفر و در مقطع دکتری حدود 300 نفر هستند. این آمار نشان دهنده توان بالای تخصصی کشور ما در حوزه هوافضا است. وی در ادامه با تاکید بر رعایت استاندارد‌های رایج در اجرای طرح‌های کلان دنیا مانند ناسا، ایسا و گوست گفت: به دلیل گستردگی ایران و فرسودگی ناوگان هوایی کشور، نیاز به هواپیما‌های نو، سبک و فوق سبک در کشور احساس می‌شود به همین علت و با توجه به سند هوافضای کشور، پژوهشگاه هوافضا طراحی اولین هواپیما آریا 10 را آغاز کرد که طراحی اولیه آن به پایان رسید و الان در مرحله طراحی مقدماتی است. ما به جهت استفاده از فرودگاه‌های کشور، از سازمان هواپیمایی کشوری گواهینامه طراحی هواپیما DOA را اخذ کردیم. امیدواریم به زودی طراحی این هواپیما به اتمام برسد و از این هواپیما به عنوان ایر تاکسی به صورت روزانه به اقصی نقاط کشور و حتی کشور‌های همسایه برای خدمات مهندسی، تجاری و علمی استفاده شود. دفتر طراحی این هواپیما به نام اولین خلبان کشور به نام کلنل محمدتقی پسیان نامگذاری شده است. وی در پایان با اشاره به شعار امسال هفته جهانی فضا که موضوع حضور خانم‌ها و بانوان در فضا است گفت: ما از این شعار استقبال می‌کنیم. خانم‌های داوطلب با سابقه خلبانی، جزو کسانی هستند که ثبت نام اولیه برای اعزام به فضا انجام داده‌اند و در حال حاظر در حال طی دوره آموزش‌های لازم هستند. سرپرست قسمت گزینش وآموزش فضانوردان خانم هست. سرپرست و کل گروه فیزیولوژی حیوانی، گیاهی و انسانی پژوهشگاه هوافضا که آزمایش‌های بسیار مهمی را در شرایط بی‌وزنی مانند ایستگاه بین‌المللی در فضا انجام می‌دهند، همه از خانم‌های هیات علمی هستند. در پایان امیدوارم پس از انجام تست‌های مورد نیاز، اولین فضانورد ایرانی از بین خانم‌ها باشد.