اندیشه شیخ صفی الدین اردبیلی راهگشاست

نشست رسانه‌ای همایش ملی بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی حکیم و عارف برجسته ایران و جهان اسلام با حضور محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، سید حامد عاملی استاندار اردبیل، منوچهر صدوقی سها استاد و پژوهشگر حکمت و عرفان اسلامی و امیررجبی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی اردبیل دوشنبه دوم مردادماه 1402 در تالار شهید مطهری (ره) انجمن برگزار شد.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این نشست رسانه‌ای ضمن تسلیت به مناسبت فرارسیدن ایام عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) گفت: قرآن نه تنها کتاب آسمانی مسلمانان، که کتاب مقدس همه آدمیان و ادیان الهی است؛ و متعلق به همه کسانی است که می‌خواهند به حقیقت نایل شوند.

او اضافه کرد: چراغی که خدا با این کتابش بر ما برافروخت خاموش نمی‌شود و هیچ دسیسه‌ای نمی‌تواند این چراغ را به تاریکی ببرد. شأن قرآن بالاتر از آن است که کسانی در برابر آن قد علم کنند.

شالویی ادامه داد: قرآن آنقدر روشنایی دارد که چیز دیگری نمی‌تواند برآن پرتو افکند.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی دفاتر و نمایندگی‌های خود را در استان‌های مختلف افتتاح کرده است و آخرین دفتر این انجمن در استان اردبیل نیز آغاز به کار کرده و خوشبختانه با زمان برپایی آیین بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی مقارن شده است. این افتخار برای همه جهان اسلام است که چنین حکیمی در این آب و خاک پرورش یافته و شعاع اندیشه او راهگشای آینده ماست.

شالویی با تاکید بر‌اینکه شناخت و شناسایی شیخ صفی الدین اردبیلی باید گسترده‌تر شود یادآور شد: این شناخت باید به ویژه برای نسل نوجوان و جوان و عامه مردم بیشتر شود. چرا که تأثیر و مقام والای عرفانی و حکمی او بسیارمهم و قابل توجه است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تأکید کرد: رویداد‌های روز اردبیل و بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی از چهارم مردادماه به مدت یک هفته برگزار می‌شود. همچنین انتشار آثار، مقالات و سخنرانی‌های استادان از مهمترین برنامه‌های ها در هفته بزرگداشت این عارف گرانقدر است.

وی یادآور شد: در تهران هم همایشی با حضور نخبگان اردبیلی و تهرانی در دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.

در ادامه این نشست سید حامد عاملی استاندار اردبیل به ایراد سخن پرداخت و گفت: شیخ صفی الدین اردبیلی تاثیر شگرفی در کشور ما داشته و عشق وافر ایرانیان به خاندان اهل بیت (ع) حاصل میراث متفکر و حکیم برجسته ای، چون اوست.

او تصریح کرد: در حقیقت شیخ صفی الدین مبانی تمدنی بر مبنای اخلاق و معنویت را پایه گذاری کرد، چیزی که گمشده امروز ماست. مبانی فکری شیخ صفی الدین اردبیلی یک دولت ملی مدرن را در ایران شکل داد. تمام اندیشمندان سیاسی اذعان دارند که تشکیل دولت ملی در عصر صفوی شکل گرفت که مطابق با شاخصه‌های دولت مدرن در اندیشه غربی است.

عاملی با بیان اینکه فرهنگ و حوزه جغرافیایی ما دارای مفاخر مختلفی است، اما برخی از آن‌ها حق ویژه‌ای بر گردن ما دارند گفت: مفاخر ایران از جمله شیخ صفی الدین اردبیلی و شاگردان و پیروان او تاثیر فراوانی بر سرنوشت کشور ما داشته و این کشور را یکپارچه ساخته‌اند. رسالت ما این است پیام رسان تلاش و مجاهدت‌های این بزرگان باشیم.

استاندار اردبیل در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چهارم مرداد ماه روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی است و ما همه ساله در‌این ایام برنامه‌های مختلفی داشتیم. اما امسال قرار است این شخصیت ملی و بین‌المللی که تأثیرات فراملی داشته و دوستدارانش بیش از یکصد هزار نفر از هند و چین و... را شامل می‌شود به صورت جهانی گرامی بداریم. در برنامه‌های استانی که از چهار مرداد شروع می‌شود نخستین برنامه آیینی را در بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در این روز خواهیم داشت.

او اضافه کرد: دراختتامیه هفته شیخ صفی الدین اردبیلی برنامه‌ای را با حضور شخصیت‌های مختلف علمی و فرهنگی در سطح ملی خواهیم داشت. برنامه دیگر در دانشگاه تهران برگزار و تلاش می‌شود میراث فکری شیخ صفی الدین اردبیلی در قالب آن تبیین شود. همایش علمی هم در دانشگاه محقق اردبیلی خواهیم داشت و در نهایت رویدادی هم در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور استادان و نخبگان علمی و پژوهشی برگزار می‌شود.

در بخش دیگری از این نشست نیز منوچهر صدوقی سها، استاد وپژوهشگر حکمت و عرفان اسلامی سخنرانی کرد و گفت: شیعه واقعی اتحاد وجودی با اهل بیت (ع) دارد. امیدواریم در قالب همایش بزرگداشت شیخ صفی الدین، هیأتی علمی از مورخان صفویه تشکیل شود و در‌این باره کار‌های پژوهشی صورت بگیرد.

او در ادامه گفت: وقتی از صفویه حرف می‌زنیم گویی از شیخ حرف می‌زنیم. گفته می‌شود شیخ صفی الدین اردبیلی جنبه سیاسی نداشته هر چند هر کسی در دوران زندگی اش ارتباطی با امر سیاسی دارد. اما او به عنوان شخصیت سیاسی مطرح نیست. شاه اسماعیل مذهب رسمی ایران را شیعه کرد، اما آیا این خلق الساعه رخ داد؟ ما باید بدانیم صفویه چگونه تشیع را مذهب رسمی ایران کرد؟ قطعا این مهم با قدرت شمشیر نبود، چرا که اندیشه‌ای که با شمشیر بیاید با شمشیر هم می‌رود! ایرانیان با عشق درونی محب علی و آل علی (ع) شدند.

مولف کتاب تاریخ حکما و عرفای متأخر بر ملاصدرا تأکید کرد: شیعه کردن ایران صرفا مبتنی بر قدرت سیاسی نبود و فقه شیعه به آن مشروعیت داد. برترین اثر وجودی شیخ صفی الدین اردبیلی سلسه صفویه است که در دل تمدن اسلامی، تمدن جدیدی تأسیس کرد که صرفا سیاسی نبود و پشتوانه علمی داشت و فقه شیعی از آن پشتیبانی می‌کرد.

درپایان این نشست مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل گزارشی از فعالیت‌های این اداره کل در پاسداشت شیخ صفی الدین اردبیلی ارائه داد و در ادامه خبرنگاران حاضر در برنامه، پرسش‌های خود را مطرح کردند.