اهمیت همکاری های فرابخشی برای پیشگیری از ابتلای حیات وحش به بیماری «هاری»

به گزارش ایسنا کیومرث کلانتری به مناسبت روز جهانی هاری 28 سپتامبر و سالگرد درگذشت لویی پاستور گفت: وجود بیماری ها در حیات وحش کشور درکنارعواملی از جمله افزایش فعالیت های بی ضابطه انسان در طبیعت، تخریب و جزیره ای شدن زیستگاه های گونه های جانوری، نابودی جنگل ها، شکار و صید غیر قانونی حیوانات، تجارت غیر قانونی گونه های جانوری و اجزای آن ها، آلودگی های صنعتی و کشاورزی، بهره برداری غیراصولی از منابع طبیعی، رهاسازی پسماندها و فاضلاب ها در طبیعت و حوادث طبیعی مثل تغییرات ناگهانی آب و هوا، آتش سوزی ها و خشکسالی های متوالی جزو مهم ترین عوامل تهدید کننده تنوع زیستی و محیط زیست نیز قرار می گیرند.

وی اضافه کرد: با وجود آنکه عوامل محیطی در پیدایش و گسترش بیماری ها نقش دارند ولی شیوع بیماری‌ها می تواند نتیجه عملکرد جامعه بشری نیز باشد. فعالیت های غیر اصولی انسان در طبیعت در قالب معدن کاوی، دامپروری، کشاورزی، جاده سازی و ساخت و سازها بدون رعایت ضوابط زیست محیطی موجب کاهش فاصله جوامع انسانی ودام های اهلی با حیات وحش شده که نتیجه آن تخریب زیستگاه های جانوری و شیوع و بروز بسیاری از بیماری های واگیردار به ویژه بیماری های نوپدید و بازپدید بوده است. گونه های شاخص جانوری و در معرض خطر تهدید و انقراض به دلیل جمعیت های پراکنده و شکننده و کاهش تنوع ژنتیک در برابر بیماری ها می توانند بسیارآسیب پذیر باشند. کلانتری با اشاره به اینکه پیشگیری و کنترل طیف وسیعی از بیماری ها به عنوان بیماری های مشترک بین انسان و حیوان از نظر فنی بسیار مشکل است و یکی از معضلات بهداشتی، اقتصادی و زیست محیطی کشورها محسوب می شود، تصریح کرد: از جمله این بیماری ها می توان به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، هاری، سالک، سیاه زخم و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو اشاره کرد که هیچگونه مرزی ندارند و از سد بین گونه ای هم عبور کرده اند و علاوه بر گونه های جانوری میزبان به انسان نیز سرایت می کنند. برای پیشگیری و کنترل این نوع بیماری ها اقدامات اساسی تاکنون در کشور انجام شده است ولی همه این اقدامات نیاز به تقویت و حمایت مضاعف دارند. وی همچنین بر لزوم پیشگیری از شیوع بیماری هاری تأکید کرد و گفت: برای پیشگیری از شیوع بیماری هاری باید به چرخه اپیدمیولوژیک بیماری بین انسان، گوشتخواران اهلی و گونه های جانوری وحشی توجه کرد و مسلما کاهش ارتباط بین گونه های جانوری به خصوص گوشتخواران وحشی با اهلی و انسان ها و واکسیناسیون مستمر برای از بین بردن و قطع چرخه انتقال ویروس هاری ضرورت دارد که انجام این مهم تاکنون توسط دستگاه های متولی با جدیت ادامه پیدا کرده است. کلانتری تاکید کرد: در کشورهایی نظیر ایران کنترل بیماری هاری و انجام اقدامات پیشگیرانه و مبارزه با این بیماری بنا بر دلایل متعدد از جمله موارد ذیل بسیار مشکل و پیچیده است. مواردی از قبیل افزایش جمعیت سگ های بی سرپرست و رهاشده - که متاسفانه در طی چند ماه اخیر بخشی از این حیوانات به علت ترس ناشی از ویروس کرونا رها شده اند و خود مصداقی از حیوان آزاری است - دسترسی آسان حیوانات به پسماندها و در نتیجه ارتباط بیشتر بین حیوانات، افزایش تردد گوشتخواران وحشی درمجاورت مناطق مسکونی به علت کاهش طعمه های آن ها در زیستگاه های طبیعی، گدار (مهاجرت فصلی) و تردد گوشتخواران وحشی در مرز کشورهای همسایه و ورود به داخل کشور، موجب تعدد میزبانان بیماری در کشور شده است به نحوی که علاوه بر گوشتخواران اهلی، طیف وسیعی از گونه های جانوری وحشی می توانند میزبان ویروس عامل این بیماری باشند. وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست برای کنترل، پیشگیری و مبارزه با بیماری هاری در سطح ملی بر اساس وظیفه ای که بر عهده دارد اقداماتی همچون افزایش و استمرار همکاری ها با نهادهایی نظیر وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی کشور با توجه به اهمیت سلامت واحد، تدوین دستورالعمل پیشگیری و کنترل هاری در حیات وحش برای افزایش مراقبت و پایش گوشتخواران وحشی مشکوک به بیماری هاری و اطلاع رسانی موارد مشکوک به بیماری در حیات وحش برای نمونه برداری به ادارات کل دامپزشکی استان، تهیه پیش نویس برنامه راهبردی پیشگیری و کنترل بیماری هاری در حیات وحش، تحقیق و پژوهش در خصوص واکسن خوراکی هاری با همکاری انستیتو پاستور ایران، آموزش کارشناسان و ماموران اجرایی در رابطه با پیشگیری از بیماری ها در حیات وحش، پیگیری ساماندهی پسماندها و کنترل جمعیت سگ های بی سرپرست از طریق سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور در دستور کار قرار دارد. معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان پیشنهاداتی برای پیشگیری و کنترل بیماری ها گفت: برای پیشبرد اقدامات مربوط به پیشگیری و کنترل بیماری هاری علاوه بر تامین اعتبارات مورد نیاز لازم است تا هماهنگی های بین بخشی، اقدامات اجرایی و مراقبت و ایمن سازی توسعه یابند و به آموزش و پژوهش در زمینه بیماری هاری توجه جدی شود. در این رابطه پیشنهاد می شود در چارچوب سلامت واحد، همکاری های فرا بخشی بین سازمان ها و دستگاه های ذیربط و مراکز آموزشی، علمی و تحقیقاتی در قالب کمیته ملی مشترک با محوریت وزارت بهداشت و با تخصیص بودجه مستقل ادامه یابد تا کلیه اقدامات مکمل یکدیگر باشند. وی اضافه کرد: ساماندهی پسماندهای دامی، کشاورزی و روستایی به منظورجلوگیری ازجذب و نزدیک شدن حیوانات وحشی به مناطق مسکونی در نتیجه کاهش تماس بین آنها با سگ های اهلی و رهاشده، واکسیناسیون گسترده و سالیانه سگ های گله و دام هایی که بطورآزاد از مراتع استفاده می کنند علیه هاری بخصوص درمناطق پرخطر، کنترل جمعیت سگ های بی سرپرست به طورهمزمان درتمام کشور از طریق سازمان شهرداریها و دهیاری ها (وزارت کشور)، آموزش افراد از جمله کودکان درخصوص نحوه برخورد با حیوانات به خصوص گوشتخواران و واکسیناسیون افراد در معرض خطر برعلیه هاری، آموزش دامداران و ارایه تسهیلات به آنان برای بازسازی جایگاه نگهداری دام اهلی و افزایش امنیت زیستی در دامداری ها برای جلوگیری از ورود گونه های جانوری مانند جوندگان و گوشتخواران وحشی نظیر خدنگ، روباه و شغال، جلوگیری ازذبح غیرمجاز دام های اهلی، جلوگیری از قاچاق حیوانات به داخل کشور و فعال کردن پست های قرنطینه مستقردرجاده ها برای نظارت برجابجایی حیوانات در داخل کشور از پیشنهادات دیگر است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، کلانتری در پایان ضمن قدردانی از شهدای مدافع سلامت و شهدای سنگر حفاظت از طبیعت برای حراست از عرصه های طبیعی و حفاظت از سرمایه های ملی گفت: جای امیدواری است که در آستانه قرن جدید هجری شمسی، با ادامه همکاری های صمیمانه و تلاش های مستمر دستگاه های ذیربط از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی کشور، موسسه تحقیقاتی سرم و واکسن سازی رازی، سازمان نظام دامپزشکی کشور، انستیوپاستور ایران، سازمان دهیاری ها و شهرداری های کشور و دانشکده ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و با استفاده از ظرفیتها، فرصتها، امکانات ملی، تجربیات گذشته و با وجود تمامی مشکلات، کشور ایران به عنوان الگویی در زمینه ارتقای سلامت انسان، حفاظت محیط زیست و توسعه دامپروری در سطح منطقه و جهان قرار گیرد.

انتهای پیام