اکونومیست: بن سلمان در انتقال سریع ثروت به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی قمار کرد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از الواقع السعودی، مجله انگلیسی «اکونومیست» اعلام کرد «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، پول صندوق سرمایه گذاری عربستان را در پروژه‌های پرهزینه، اما بی فایده به خطر می‌اندازد. این مجله خاطرنشان کرد که از 6 سال گذشته تقریبا کمتر کسی در خارج از عربستان سعودی چیزی در مورد صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان شنیده است. این صندوق امروز آرزو دارد که به بزرگترین صندوق ثروت حاکمیت در جهان تبدیل شود. سال گذشته میلیارد دلار صرف سرمایه گذاری خارجی، خرید سهام در شرکت‌های نفتی غربی، خطوط مسافرتی و حتی پیشنهادات نیوکاسل یونایتد، یک باشگاه فوتبال انگلیس کرد که این صندوق در حال ساخت استراحتگاه‌ها، یک مرکز مالی و یک شهر نئوم در دریای سرخ است. صندوق‌های ثروتمندی حاکم در خلیج فارس در حال آماده سازی خود برای آینده پس از نفت هستند و این ممکن است یک کار متناقض و بیهوده باشد. صندوق‌ها ضمن سرمایه گذاری در پروژه‌های پرمخاطره، ثروت نفت را مدیریت می‌کنند تا تنوع اقتصادی با تکیه بر درآمد غیرنفتی را به کشور خود برگردانند. صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان در تلاش است که هم به طور همزمان و هم در مقیاس کلان این کار را انجام دهد. با این حال، واقعیت‌های سخت آمارها، جاه طلبی نامحدود عربستان را تهدید می‌کند. محمد بن سلمان در 31 مارس از برنامه سرمایه گذاری 27 تریلیون ریال (7 تریلیون دلار) در پروژه‌های داخلی طی دهه آینده خبر داد. همچنین ولیعهد سعودی برنامه تقویت مشارکت با بخش خصوصی «شریک» را با هدف تقویت نقش آفرینی شرکت‌های ملی در رشد و توسعه‌ی اقتصاد کشور راه‌اندازی کرد. این آمار از برنامه سرمایه گذاری 27 تریلیون ریال عربستان در پروژه‌های داخلی بسیار شک برانگیز است؛ چراکه تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی سال گذشته به 2.5 تریلیون ریال رسید و این بدان معناست که هدف ولیعهد سعودی سرمایه گذاری سالانه به اندازه کل اقتصاد عربستان است درحالی که سرمایه گذاری تولید ناخالص داخلی در این کشور در سال گذشته 27 % رسیده بود. شاهزاده سعودی همچنین امیدوار است که عربستان طی دهه آینده 500 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کند و به نظر می‌رسد که کل سرمایه‌گذاری‌های این کشور طی 10 سال گذشته به 106 میلیارد دلار رسیده است. عربستان سعودی همچنین در بورس اوراق بهادار سود سهام خود را کاهش داده و 5 تریلیون ریال به سرمایه گذاری داخلی تزریق کرده است. آرامکو غول نفتی عربستان و سابیک شرکت پتروشیمی تحت مالکیت آرامکو دو نهاد بزرگ در عربستان هستند بنابراین، هرگونه کاهش سود سهام، بزرگترین سهامدار آرامکو را که دولت سعودی است تحت تأثیر قرار خواهد داد. این به معنای فشار بیشتر بر بودجه عربستان است که این کشور در نتیجه قیمت پایین نفت و تاثیر بحران ویروس کرونا هزینه‌های خود در بودجه سال جاری را 7 درصد کاهش داد. وزارت دارایی عربستان سال 2020، 173 میلیارد ریال را به هزینه‌های سرمایه‌ای اختصاص داد. یعنی 17 % کل هزینه‌ها، اما هزینه واقعی کمتر بود. از آنجا که اقتصاد عربستان سعودی از قیمت پایین نفت و پیامد‌های ناشی از بحران کرونا رنج می‌برد، در نتیجه لغو یا به تعویق انداختن پروژه‌ها، این هزینه‌ها به 137 میلیارد ریال رسید. صندوق سرمایه گذاری عمومی گفته شده سالانه 150 میلیارد ریال بین 2021 تا 2025 در همه زمینه‌ها از کشاورزی گرفته تا فضا سرمایه گذاری خواهد کرد. این نوع پرهزینه برخی از تجار سعودی را نگران کرده است، زیرا آن‌ها می‌ترسند که صندوق سرمایه‌گذاری عربستان بخش خصوصی را گسترش دهد، اما برای ولیعهد سعودی، صندوق سرمایه گذاری عمومی به اندازه کافی پیشرفتی نداشته است او می‌خواهد این صندوق طی یک دهه آینده حدود 800 میلیارد دلار سرمایه گذاری کند. یعنی دو برابر میزان هزینه فعلی آن و هدف وی دارایی‌های جاری صندوق سرمایه گذاری عمومی است که حدود 400 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. بن سلمان در ژانویه گذشته اعلام کرد که برای افزایش سرمایه، دولت ممکن است بخشی از سهام آرامکو را بفروشد و پول را به صندوق سرمایه گذاری عمومی منتقل کند. درآمد خالص آرامکو در سال گذشته 49 میلیارد دلار بود. این امر آن را مجبور به استقراض کرد تا 75 میلیارد دلار سود پرداخت کند. سود سالانه آرامکو در 2019 حدود 88 میلیارد دلار و در سال پیش از آن حدود 111 میلیارد دلار بوده است. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی می‌تواند سهام شرکت‌های دیگر را به ساکنان داخلی بفروشد. این بدان معنی است که سرمایه گذاران سعودی آن را تأمین مالی می‌کنند. عربستان سعودی مارس گذشته تصمیم گرفت که 15 میلیارد دلار از بانک‌های خارجی وام بگیرد که سومین نوع بدهی خود از سال 2018، است و این مبلغ کل بدهی بانکی را، پس از گرفتن دو وام به ارزش 11 میلیارد و 10 میلیارد دلار در سال‌های اخیر، به بیش از 30 میلیارد دلار می‌رساند. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی تنها صندوق در خاورمیانه نیست که به دنبال پیشرفت و رشد سریع است؛ بلکه صندوق «مبادالا» یک صندوق ثروتمند در ابوظبی، در سال 2020 رشد چشمگیری داشت؛ چراکه این صندوق سرمایه‌گذاری‌های کلانی را در شرکت‌های فن‌آوری انجام داد که به سود قابل توجهی رسید و اکنون به دنبال سرمایه‌گذاری در آمریکا است. مبادالا در مورد جایگزینی سرمایه محتاطانه عمل کرده است. محمد بن سلمان در انتقال سریع ثروت به این صندوق عمومی قمار کرده است. سرمایه گذاری بیشتر ممکن است به صنایعی مانند جهانگردی و فناوری کمک کند؛ اما خزانه صندوق سرمایه‌گذاری عمومی را به سادگی برای خرید چیز‌های بسیار گران‌قیمت، اما بی‌فایده خالی می‌کند.