بازگشت ایران به جمع تولیدکنندگان بزرگ اوپک

تولید نفت در سال 1400حدود 2 میلیون بشکه در روز بود و همین موضوع به تنزل جایگاه ایران در میان غول‌های نفتی جهان منجر شده بود. حل این معضل با روی کار آمدن دولت سیزدهم در اولویت قرار گرفت تا آنجا که جواد اوجی هنگام نشستن بر کرسی هدایت وزارت نفت، ضمن تشریح برنامه‌های خود در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی، اظهار کرد: حداکثر ظرفیت نفت خام و میعانات گازی پالایشگاه‌ها اکنون نزدیک به 2 میلیون و 200 هزار بشکه است که ان‌شاءالله کف این ظرفیت به 3 میلیون و 400 تا 3 میلیون و 500 هزار بشکه در روز می‌رسد.

وی یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران ظرفیت مطلوبی در مخازن نفتی دارد و بیش از 150 میلیارد بشکه نفت قابل برداشت داریم که اگر بنا را بر تولید صیانتی از این مخازن بگذاریم ظرفیت خوبی هم در حوزه تولید خواهیم داشت که با برنامه‌های بخش بالادست، بی‌شک ظرف چهار تا پنج سال آینده افزایش ظرفیت تولید نفت اتفاق می‌افتد (هم در میدان‌های مشترک و هم میدان‌های مستقل) که با افزایش ظرفیت تولید می‌توانیم ظرفیت پالایشی کشور را افزایش دهیم و تضمین امنیت انرژی را پی بگیریم و در کنار آن صادرات نفت را هم داشته باشیم.

موضوعی که محسن خجسته‌مهر - مدیرعامل شرکت ملی نفت هم بر آن صحه گذاشت و در رویداد گام معکوس بهبود بهره‌وری در عملیات حفاری عنوان کرد: ظرفیت تولید نفت ایران قبل از تحریم 3 میلیون و 838 هزار بشکه در روز بود، اما بعد از خروج آمریکا از برجام، این ظرفیت تولید یک میلیون بشکه افت کرد. دولت قبل بخشنامه زده بود که تعمیرات اساسی را رها کنید و همین عامل موجب افت ظرفیت شد، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، طی شش ماه و با هزینه‌کرد 500 میلیون دلار، توانستیم ظرفیت تولید را به گذشته برگردانیم.

پرش از جایگاه پنجم به سوم در دولت سیزدهم

ایران از سال 2019 تا سه ماهه اول 2021، پس از کویت در جایگاه پنجم کشورهای تولید نفت اوپک قرار داشت و به‌ترتیب عربستان، عراق، امارات و کویت در رده‌های اول تا چهارم ایستاده بودند. در آوریل 2021 (فروردین - اردیبهشت) توانست با پیشی گرفتن از کویت، در جایگاه چهارمین تولیدکننده نفت اوپک قرار گیرد و از آن زمان تا اکتبر 2021 (مهر - آبان) این جایگاه را حفظ کرد، اما در ماه نوامبر یعنی آبان - آذرماه همان سال، بار دیگر تولید نفت کویت از ایران پیشی گرفت و در جایگاه چهارم نشست و ایران به رتبه پنجم بازگشت.

اما در سال 2023، روند تولید نفت در کشور رو به افزایش گذاشت و پس از یک سال و چهار ماه، یعنی مارس 2023 (اسفند - فروردین) با تولید 2 میلیون و 694 هزار بشکه در روز از کویت با تولید 2 میلیون و 585 هزار بشکه پیشی گرفت و دوباره به جایگاه چهارمی تولید نفت اوپک بازگشت و کویت در جایگاه پنجم قرار گرفت، اما هنوز 72 هزار بشکه با جایگاه سومی تولید اوپک فاصله داشت.

در این بازه زمانی عربستان با تولید 9 میلیون و 21 هزار بشکه در روز، عراق با تولید 4 میلیون و 203 هزار بشکه در روز و امارات با 2 میلیون و 900 هزار بشکه در روز، سه کشور بزرگ تولیدکننده نفت اوپک به شمار می‌رفتند، ضمن اینکه کویت با تولید 2 میلیون و 558 هزار بشکه در روز پنجمین تولیدکننده اوپک بود.

این روند تا اوت 2023 (مرداد - شهریور) ادامه داشت تا اینکه تلاش کارکنان صنعت نفت به بار نشست و تولید نفت خام ایران بر اساس گزارش سپتامبر اوپک، با 143 هزار بشکه افزایش به 3 میلیون بشکه رسید که با پیشی گرفتن از امارات با 2 میلیون و 913 هزار بشکه، پس از عربستان و عراق جایگاه سومی را پس از مدت‌ها دوباره از آن خود کرد.

این در حالی است که عربستان با تولید 8 میلیون و 967 هزار بشکه در روز و عراق با تولید 4 میلیون و 277 هزار بشکه در روز در جایگاه‌های اول و دوم قرار دارند و امارات با تولید 2 میلیون و 913 هزار بشکه در روز در جایگاه چهارم و کویت با تولید 2 میلیون و 554 هزار بشکه در روز در جایگاه پنجم قرار گرفته‌اند.

شایان ذکر است 13 کشور الجزایر، آنگولا، کنگو، گینه استوایی، گابن، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، عربستان، امارات و ونزوئلا عضو اوپک هستند که هشت کشور عضو در این ماه افزایش تولید داشتند و بیشترین افزایش به مقدار 148 هزار بشکه در روز به ایران تعلق دارد. پنج کشور باقی‌مانده نیز کاهش تولید داشتند که بیشترین کاهش به میزان 88 هزار بشکه به عربستان اختصاص یافته است.

واکنش‌ها به صعود تولید و درآمد نفتی ایران در میان غول‌های نفتی جهان

دوشادوشی کشورمان با غول‌های نفتی جهان، موفقیت چشمگیری است که وزیر نفت در آیین رسمی گشایش هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست به آن بالید و با تأکید بر اینکه در آغاز به‌کار این دولت تولید نفت حدود 2.2 میلیون بشکه در روز بود، افزود: امروز تولید نفت ایران با توان متخصصان ایرانی به روزانه 3.3 میلیون بشکه رسیده و نکته مهم آن است که هرچه تولید نفت انجام می‌شود، یا در پالایشگاه‌های داخلی به مصرف می‌رسد یا به صادرات اختصاص می‌یابد. زمان آن گذشت که کاهش تکلیفی تولید نفت را در کشور داشته باشیم. این افزایش تولید و صادرات نفت با توجه به افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی اهمیت بیشتری دارد، زیرا پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد قیمت نفت پایان سال 2023 به بالای 100 دلار می‌رسد.

بازگشت به جایگاه سوم کشورهای تولیدکننده نفت جهان، واکنش مسئولان و مقام‌ها را به‌دنبال داشت. نمونه آن انتشار مطلبی از علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت در حساب کاربری‌اش در توئیتر بود که نوشت: در گزارش جدید اوپک، ایران با وجود باقی ماندن تحریم‌ها، مردادماه به جایگاه سوم تولید نفت بازگشت.

افزایش تولید و صادرات نفت ایران در یک سال اخیر در گزارش‌های مراکز بین‌المللی و رسانه‌های معتبر نیز انعکاس ویژه‌ای داشته است. طبق بولتن آماری سالانه اوپک که پنجم و ششم ژوئیه سال 2023 میلادی (14 و 15 تیرماه) منتشر شد، میزان درآمد نفتی ایران در سال 2022 معادل 42.6 میلیارد دلار برآورد شده که در مقایسه با رقم 25 میلیارد و 500 میلیون دلار در سال 2021 و 7 میلیارد و 900 میلیون دلار در سال 2020 و 19 میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 2019 افزایش داشته است.

در همین حال، اداره اطلاعات انرژی آمریکا به‌تازگی در گزارشی اعلام کرده بود جمهوری اسلامی ایران با درآمد 54 میلیارد دلاری از صادرات نفت در سال 2022، در میان اعضای اوپک جایگاه پنجم را به خود اختصاص داد.

• برنامه آمریکا در اوپک شکست خورد
• تلاش برای تقویت ایران در معدن‌کاری زئولیت
• نفت ایران، فدرال رزرو را نجات می دهد؟ + فیلم
• قیمت سبد نفتی اوپک به مرز 97 دلار رسید
• بازگشت رتبه ایران در اوپک به پیش از تحریم‌ها

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.