بحران‌سازی برای پزشکیان توسط رادیکال‌ها

سرویس سیاست مشرق - جواد امام، سخنگو جبهه اصلاحات، اخیرا در مطلبی به دولت مسعود پزشکیان هشدار داده است که در روزهای اخیر و منتهی به استقرار دولت چهاردهم، آب 5 سد مهم و فعال در زمینه تولید برق کشور، به طور بی‌ضابطه از سد خارج شده و تراز سدها و تولید برق کشور بزودی با مشکل مواجه خواهد شد.

جواد امام مدعی شد: «به دلیل خروج بی‌ضابطه آب سدها، روزانه 123 هزار و 977 مگاوات، نزدیک به 124 هزار مگاوات ساعت انرژی برق تولید می‌شود و با این روند، حداکثر تا 20 روز آینده در ماه خرماپزان (مرداد) و در روزهای تحلیف رییس‌جمهور جدید، سدهای کارون 4 و کارون 3 به تراز حداقل خواهد رسید و 3 هزار مگاوات از مدار خارج خواهد شد و این یعنی کابینه جدید، (دولت چهاردهم) با کسری 8 هزار مگاوات انرژی برقابی کار خود را آغاز خواهد کرد.»

تصویر پیوست شده در مطلب جواد امام

برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب نیز ضمن بازنشر مطلب غیرکارشناسی جواد امام، این مطلب را با عنوان اینکه «آب برخی سدها را خالی می‌کنند تا دولت پزکشیان نتواند به اندازه کافی برق تولید کند!» منتشر کردند.

این اظهارات جواد امام که خود از مسئولان اسبق وزارت نیرو بوده، در شبکه‌های اجتماعی واکنش‌برانگیز شده است. در میان واکنش‌های کاربران و فعالان رسانه‌ای سیاسی، برخی کارشناسان حوزه «منابع آب» همچون علی حاجی مرادی نیز، به این موضوع پرداخته‌اند.

کارشناسان معتقدند یکی از مهمترین رودخانه‌های فعال در مدیریت توأمان آب و برق، رودخانه کارون با سهم 65 درصدی از کل تولید انرژی برق‌آبی کشور است که همواره باعث نگرانی جدی کارشناسان و مدیران به‌خصوص در فصل تابستان بوده است. این کارشناسان با بررسی دقیق و بدون لحاظ انگیزه‌های سیاسی، کاهش تولید انرژی برق کشور به 124 هزار مگاوات ساعت انرژی در روز را اقدامی غیرعلمی و شیطنت سیاسی نمی‌دانند.

چرا که در مطلب جواد امام صرفا به موضوع تولید برق در کشور اشاره شده و به اهمیت ذخیره آب موردنیاز مصارف پایین‌دست، به‌خصوص بخش کشاورزی استان خوزستان، توجهی نشده است. به همان مقدار که میزان تولید برق در کشور حائز اهمیت است، ذخیره آب برای بخش کشاورزی نیز باید مدیریت شود. درثانی با توجه به هدف اصلی ساخت رشته سدهای پنج‌گانه کنونی بر روی رودخانه کارون، در تأمین نیاز مصرف پیک برق کشور در فصل تابستان، می‌تواند منجر به تبعاتی از جمله نگرانی مطرح‌شده مبنی‌بر خالی‌شدن مخازن سدها در زمان نیاز به مصارف کشاورزی شود.

کارشناسان معتقدند رودخانه کارون با سهم 65 درصدی از ظرفیت کل تولید برق‌آبی سالانه کشور، مهم‌ترین رودخانه برق‌آبی کشور لقب گرفته است و در تمامی 12 سال بین 1391 تا 1402 که تمامی پنج سد کنونی احداث‌شده بر روی این رودخانه در مدار تولید برق قرار گرفته‌اند، حداکثر میزان برق تولیدی مختص به تیرماه‌های این 12 سال بوده است. با توجه به اینکه عدد مطلق برق تولیدی این سدها به شرایط منابع آب بین سال‌های مختلف دچار افت و خیز بوده، ولیکن همچنان تیرماه بیشترین میزان تولید برق این نیروگاه‌ها بوده است.

در اوج تولید تیرماه سال 1400 نیز، پنج سد «کارون 4»، «کارون 3»، «شهیدعباسپور»، «مسجد سلیمان» و «گتوند»، مجموعاً 113، 977 مگاوات ساعت در یک شبانه‌روز برق تولید کرده‌اند. بنابراین تغییر رویه کارشناسی مجموعه کارشناسان در سال‌های اخیر، تفاوت چندانی در این حوزه ایجاد نکرده است.

با توجه به اطلاعات هفتگی سدهای کشور که توسط وزارت نیرو منتشر می‌شود، مجموعه سدهای پنج‌گانه زنجیره رودخانه کارون در 17 تیرماه 1403، دارای ذخیره معادل 10، 530 میلیون مترمکعب آب بوده‌اند که حاکی از پرشدگی 86 درصدی این سدهاست که در مقایسه با سال 1402 هم تغییر چندانی نداشته است.

علی حاجی‌مرادی، کارشناس منابع آبی، با تحلیل و بررسی وضعیت سدهای رود کارون نوشت: اگر فرض کنیم تولید 124 هزار مگاوات ساعت در هر شبانه‌روز به‌صورت برابر بین پنج سد زنجیره کارون توزیع شده باشد، حدوداً هر سد در حال تخلیه 350 تا 400 مترمکعب بر ثانیه آب است که در هر شبانه‌روز سد بین 30 تا 35 میلیون مترمکعب خروجی آب خواهد داشت و برای هرکدام در ماه، حداکثر یک میلیارد مترمکعب خواهد بود. این میزان خروجی البته باتوجه‌به قراردادن قدرت ذخیره سد گتوند در پایین‌دست زنجیره کارون در برابر حجم کنونی 10530 میلیون مترمکعبی زنجیره کارون، یک روند طبیعی برای سه ماه پایانی سال آبی بوده و ماهیت بهره‌برداری سدها بر همین مبنا است که باید تا پیش از شروع دوره جدید آب‌گیری آن‌ها در سال آبی جدید، از منابع آب ذخیره‌شده با حداکثر بهره‌وری برقی و منابع آبی در فصل تابستان بهره ببرد.

حاجی‌مرادی افزود: «اینکه گفته می‌شود عدد تولید 124 هزار مگاوات ساعت برق در طول یک شبانه‌روز، اتفاقی غیرعلمی و بر پایه تصمیمات سیاسی در واپسین روزهای دوره مسئولیت دولت سیزدهم بوده است، بر مبنای اطلاعات لااقل 12 ساله مدیریت این پنج سد رودخانه کارون، چنین ادعایی صحت ندارد؛ خوش‌بختانه در مدیریت سدهای برق‌آبی، آنچه بیش از همه عوامل در مدیریت این سدها اثرگذار بوده، توجه ویژه به مسئله حفظ منابع آب لازم برای تأمین نیازهای پایین‌دست در کنار تولید برق مورد نیاز ایام پیک تابستان در تمامی سال‌ها بوده است. طبیعتاً در برخی از سال‌های خشکسالی مانند سال 1401 در رودخانه کارون، میزان ذخیره سدها به‌خصوص در سدهای بالادست کارون 4 و کارون 3، در انتهای سال آبی در شهریورماه کاهش بیشتری داشته است.»

برخی کاربران نیز پاسخ جواد امام را با انتشار نمودارهای میزان ظرفیت برق در کشور، در دولت‌های مختلف را منتشر کردند و نوشتند «با اینکه ضعف 8 ساله دولت حسن روحانی در سه سال جبران نمی‌شود، اما ظرفیت برق کشور در دولت شهید رئیسی با افزایش محسوس و چشم‌گیری همراه شده است»

نمودار سمت چپ مربوط به نمودارهای میزان ظرفیت برق در کشور، در دولت‌های مختلف است و نمودار سمت راست نشان‌دهنده این است که دولت شهید رئیسی پس از آنکه بر سر کار آمد با زنده کردن ظرفیت‌های خوابیده صنعت برق، در همان سال اول رکورد افزایش ظرفیت سالانه برق را شکست.

مهدی رنجبران، مدیر سابق روابط عمومی صداوسیما هم که اتفاقا از حامیان مسعود پزشکیان در انتخابات تیرماه 1403 بود، در پاسخ به جواد امام گفت: «در 3 سالی که در وزارت نیرو هستم همواره شاهدم که کار تخصصی در دستور کار بوده است»