تاثیر رویکرد نگاه راهبردی به شرق در مذاکرات وین
تهران - ایرنا - سفر قریب‌الوقوع و جداگانه ریاست جمهوری و وزیر امور خارجه به مسکو و پکن با توجه به همسویی مواضع اصلی سه کشور در فرآیند مذاکرات وین، می‌تواند منشاء شکل‌گیری ابتکارات مشترکی برای پیشبرد سریع گفت وگوها به منظور دستیابی به توافق خوب باشد.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از نور نیوز، آغاز دور جدید مذاکرات ایران با 1+4 که با استقرار دولت سیزدهم همراه شد، ضمن آنکه با تغییر تیم مذاکره‌کننده همراه بود از نقطه‌نظر مولفه‌های سیاسی و راهبردی اثرگذار بر مذاکرات نیز دستخوش تحول و نوآوری شد.
اگرچه پیش از استقرار این دولت رقبای سیاسی و انتخاباتی آن تلاش گسترده‌ای را برای جا انداختن موضوع عدم اعتقاد آیت‌الله رییسی به بهره‌گیری از دیپلماسی و مناسبات خارجی در توسعه کشور و همچنین مخالفت او با توافق برجام انجام دادند، اما اعلام مواضع صریح رییس‌جمهور در مورد رویکرد تعاملی دولت سیزدهم در حوزه روابط خارجی و قصد دولت برای ادامه مذاکرات آغاز شده با 1+4 برای رفع تحریم‌ها، گمانه‌های مطرح شده را با تردیدهای جدی روبرو کرد.
تعامل نزدیک با همسایگان، قطعی شدن عضویت در پیمان شانگهای، ایفای نقش فعال در اکو، ابتکارات سیاسی و امنیتی در تحولات افغانستان و قفقاز، تعامل هدفمند با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در کنار آن، حضور پرقدرت و موثر در مذاکرات وین نشان داد که دولت سیزدهم نه تنها بهره‌گیری از ابزار دیپلماسی در توسعه کشور را یک اصل مهم می‌داند بلکه قادر است با بهره‌گیری از سبکی کاملا جدید و پویا در مدت زمان کوتاه، منشاء اقدامات موثر در روابط خارجی باشد.
در این رابطه تغییر اولویت‌های روابط خارجی و افزایش قابل توجه ارتباط با همسایگان و قدرت‌های منطقه‌ای به ویژه روسیه، چین و هند از جمله ویژگی‌های قابل ملاحظه‌ای است که از ابتدای استقرار دولت سیزدهم در بخش روابط خارجی قابل مشاهده است.
با توجه به فعال شدن دستگاه سیاست خارجی دولت سیزدهم در موضوع مذاکرات با 1+4 در وین، رویکرد نگاه به شرق در سازماندهی جدید ظرفیت‌ها و فرصت‌های قابل فعال‌سازی برای پیشبرد مذاکرات، یکی از شاخص‌های مهمی است که می‌توان از آن به عنوان مهمترین وجه تمایز دولت سیزدهم با دولت‌های قبلی در حوزه سیاست خارجی یاد کرد.
در حالی که در ادوار گذشته، اصلی‌ترین مراجع گفت وگوی مذاکره‌کنندگان ایرانی، کشورهای اروپایی بودند لیکن در دور جدید مذاکرات با اعتقادی که دولت سیزدهم به کار جدی با ضلع شرقی میز مذاکرات یعنی روسیه و چین دارد، کانون محوری مذاکرات با چرخش معنادار به سمت شرق متمایل شد.
اثرات تغییر رویکرد ایجاد شده خیلی سریع در کارگروه‌های مختلف کارشناسی و جلسات مسئولین هیئت‌های شرکت‌کننده در مذاکرات بروز و ظهور پیدا کرد و نتایج تعیین‌کننده‌ای به دنبال داشت.
البته تغییر رویکرد ذکر شده ضمن آنکه هماهنگی و انسجام قابل توجهی را میان هیات‌های ایران، روسیه و چین ایجاد کرده موجب بروز واکنش‌های عصبی و غیرسازنده تعجب‌آوری نیز از سوی هیئت‌های اروپایی شده، چرا که این کشورها همواره در کانون توجه و رایزنی مذاکره‌کنندگان ایرانی بوده‌اند و اکنون احساس می‌کنند که به شهروند درجه 2 در مذاکرات تبدیل شده‌اند.
وجود اشتراکات جدی و راهبردی میان تهران، پکن و مسکو در موضوع مخالفت با استفاده غیر قانونی از ابزار تحریم، فضای یکپارچه‌ای را در برابر سخت‌گیری‌های غیرمنطقی طرف غربی برای حفظ ظرفیت تحریم‌ها به منظور پیشبرد اهداف سیاسی شکل داده است.
ایران با درک ملاحظات روسیه و چین در موضوع عدم اشاعه، همچون گذشته آماده برداشتن گام‌های اطمینان‌ساز در این زمینه است، اما به هیچ وجه اجازه نخواهد داد که طرف غربی با حفظ ساختار تحریم‌ها، ایجاد محدودیت در فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای را به ایران تحمیل کند.
در همین راستا اخبار رسیده حاکی است؛ در چارچوب پایه‌گذاری روابطی نوین میان ایران با روسیه و چین، به‌زودی ریاست جمهوری و وزیر امور خارجه به صورت جداگانه به مسکو و پکن سفر خواهند کرد.
در میانه مذاکرات وین و با توجه به همسویی مواضع اصلی سه کشور در فرآیند گفت وگوهای جاری، انجام این سفرها در ابعاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مشخص شدن دستور کار مذاکرات که با توافق بر سر پیش‌نویس‌های قابل مذاکره در دو بخش هسته‌ای و تحریم‌ها حاصل شده، شرایط بسیار مهمی را پیش روی طرفین مذاکره قرار داده است.
انجام سفرهای ذکر شده و رایزنی مستقیم مقام‌های عالی سه کشور ایران، روسیه و چین با توجه به بسترهای ایجاد شده از سوی دولت سیزدهم می‌تواند به خلق ابتکارات جدیدی برای پیشبرد مذاکرات وین منجر شده و طرف‌هایی را که با اتلاف وقت، به دنبال به انحراف کشاندن مسیر گفت وگوها هستند در شرایط متفاوتی قرار دهد.
*س_برچسب‌ها_س*