تجارت بدون دلار؛ بازی جدید قدرت‌های نوظهور با آمریکا
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، دغدغه اصلی این کشورها، کاهش وابستگی به دلار در تجارت دوجانبه و چندجانبه و شکل‌دهی به یک نظام مالی مستقل و چندارزی است. مسیر حذف دلار از مبادلات بریکس
1. توسعه ارزهای ملی و سوآپ ارزی
کشورها با امضای توافقات دوجانبه و چندجانبه، پرداخت‌های بین خود را با ارزهای بومی انجام می‌دهند. برای مثال، چین و روسیه بخشی از تجارت را با یوان و روبل، و هند و برزیل با روپیه و رئال انجام می‌دهند.
2. راه‌اندازی سیستم‌های پرداخت جایگزین سوئیفت
کشورها سیستم‌های داخلی همچون SPFS روسیه، CIPS چین یا نظام‌های پرداخت آسیایی و آفریقایی را تقویت می‌کنند تا تراکنش‌ها بدون نیاز به زیرساخت‌های دسترس دلار انجام شود.
3. طراحی ارز مشترک بریکس یا سبد ارزی
ایده ایجاد یک ارز دیجیتال یا سبد ارزی مشترک میان اعضا (BRICS Pay یا BRICS Coin) مطرح شده تا معاملات بدون دلار و به‌شکل چندملیتی انجام شود.
4. گسترش تجارت کالا به کالا
برای دور زدن دلار، بخشی از تجارت به‌صورت تهاتر کالا، انرژی یا خدمات برنامه‌ریزی می‌شود. مزایای حذف دلار از مبادلات بریکس کاهش خطر تحریم و فشارهای مالی آمریکا: اعضا از سلطه سیاست ارزی و ریسک مسدود شدن دارایی‌ها در امان می‌مانند. کاهش هزینه‌های تبادل و ریسک نرخ ارز: حذف تبدیل ارز به دلار، هزینه و نوسان را کاهش می‌دهد. افزایش قدرت چانه‌زنی و استقلال اقتصادی: اعضا می‌توانند سیاست‌های اقتصادی را بر اساس منافع داخلی تنظیم کنند. افزایش حجم مبادلات درون‌گروهی: اعضا با اطمینان بیشتر و شرایط مطلوب‌تر با یکدیگر مبادله می‌کنند. معایب، چالش‌ها و ریسک‌ها ناتوانی برخی ارزها در ایفای نقش جهانی: ارزهای ملی مانند روپیه و رئال نقدشوندگی و ثبات کمتری نسبت به دلار دارند. کمبود بازار مالی عمیق و گسترده: برای بسیاری از ارزها بازار مشتقات یا ابزارهای تأمین مالی جهانی محدود است. عدم پذیرش بین‌المللی: اغلب بانک‌ها و بنگاه‌ها همچنان دلار را به‌عنوان ارز مرجع می‌شناسند و پذیرش ارزهای محلی زمان‌بر است. ریسک نوسان نرخ ارزهای نوظهور: ممکن است تجارت اعضا به دلیل نوسان ارزهای محلی آسیب‌پذیر شود. احتمال بروز اختلاف منافع؛ به دلیل اختلافات اقتصادی و سیاسی درون بریکس، ممکن است اجماع عملی دشوار باشد.
به گزارش اکونیوز، حذف دلار از مبادلات بریکس یک «فرصت استراتژیک» برای استقلال مالی، کاهش تحریم‌پذیری و تقویت نقش کشورهای غیرغربی در اقتصاد جهانی است؛ اما موفقیت کامل آن، نیازمند سازوکارهای مالی پیشرفته، شفافیت اقتصادی، ثبات ارزهای محلی و اعتماد متقابل اعضاست. در عین حال، چالش‌های کوتاه‌مدت به‌خصوص در پذیرش جهانی ارزهای غیر‌دلار، نیازمند راهکارهای تدریجی، دیپلماسی اقتصادی قوی و توسعه زیرساخت‌های بانکی و مالی است.