تحقق اتحاد اوپک‌پلاس با تثبیت بازار جهانی نفت
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، یکصدوهشتادوهشتمین نشست عادی وزیران نفت و انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و سی‌وهفتمین نشست اوپک‌پلاس امروز (یکشنبه، دوم ژوئن، 13 خرداد) در حالی برگزار می‌شود که قیمت نفت نسبت به 29 نوامبر 2023 که تاکنون قیمت‌های جهانی نفت تقریباً ثابت مانده است؛ برای نمونه، قیمت کنونی دو شاخص نفت خام برنت و دبلیوتی‌آی آمریکا و سبد نفتی اوپک نسبت به 6 ماه پیش تنها یک دلار برای هر بشکه نوسان داشته است که این مسئله نشان از دارد از توانایی نسبی اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس برای ثبات‌بخشی به بازارهای جهانی نفت خام دارد.
سی‌وششمین نشست وزیران نفت و انرژی تولیدکنندگان عضو اوپک و غیراوپک در حالی به کار خود پایان داد که وزیران نفت و انرژی عضو آن، با هدف بهبود ثبات بازار نفت، بر تداوم توافق «بیانیه همکاری» تأکید کردند.
اعضای اوپک‌پلاس در این نشست از درخواست الکساندر سیلویرا اولویرا، وزیر معادن و انرژی برزیل، برای الحاق این کشور به منشور همکاری اوپک‌پلاس از یکم ژانویه 2024 (11دی1402) استقبال کردند. در این نشست همچنین بر تعهد مستمر کشورهای شرکت‌کننده در بیانیه همکاری (DoC) برای تضمین ثبات و تعادل بازار نفت تأکید شد.
تضمین و تعادل در بازار نفت برای تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان آن‌چنان اهمیت داشت که کارگروه وزارتی نظارت بر توافق اوپک‌پلاس سوم آوریل (15فروردین1403) در پنجاه‌وسومین نشست خود، ضمن بررسی داده‌های تولید نفت خام در ژانویه و فوریه 2024، بر پایبندی کل اعضای اوپک‌پلاس به بیانیه همکاری و سازوکار جبران تخطی‌ها تأکید کرد.
این کارگروه بر ادامه نظارت بر پایبندی کشورهای عضو به برنامه کاهش عرضه که تا پایان سال 2024، مطابق با سی‌وپنجمین نشست وزیران نفت و انرژی اوپک و غیراوپک (ONOMM) در چهارم ژوئن 2023 توافق شده بود و درعین‌حال کاهش عرضه داوطلبانه شماری از اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس که در آوریل 2023 و پس از آن نوامبر 2023 و فوریه 2024 اعلام شد، تأکید کرد.
جبران کاهش عرضه اوپک و اوپک‌پلاس از سوی آمریکا، گویان، کانادا و برزیل
با وجود حمایت همه‌جانبه اعضای اوپک و اوپک‌پلاس در بازار نفت، اداره اطلاعات انرژی آمریکا بر این باور است که رهبری رشد تولید نفت در سال 2024 به‌دست کشورهای تولیدکننده خارج از ائتلاف اوپک‌پلاس خواهد بود که سبب جبران کاهش عرضه می‌شود.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کرده است که رشد کوتاه‌مدت عرضه جهانی نفت بیشتر ازسوی ایالات‌متحده، گویان، کانادا و برزیل خواهد بود و این روند کاهش عرضه داوطلبانه ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک‌پلاس) را جبران می‌کند.
افزایش عرضه کشورهای خارج از ائتلاف اوپک‌پلاس در حالی رخ می‌دهد که شماری از اعضای اوپک و متحدانش در اوایل فوریه با تمدید کاهش عرضه روزانه 2 میلیون و 200 هزار بشکه‌ای تا پایان سه ماه دوم امسال موافقت کردند. ایالات‌متحده آمریکا، کانادا، برزیل و گویان بیش از 80درصد از رشد عرضه جهانی را در پیش‌بینی کنونی اداره اطلاعات انرژی آمریکا به خود اختصاص داده‌اند.
براساس آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت اوپک‌پلاس در سال 2024 روزانه یک‌میلیون بشکه کاهش می‌یابد، درحالی‌که عرضه کشورهای خارج از این ائتلاف به رهبری آمریکا روزانه یک‌میلیون و 400 هزار بشکه افزایش می‌یابد. تولید نفت اوپک‌پلاس در سال 2025 روزانه 900 هزار بشکه افزایش خواهد یافت، درحالی‌که عرضه روزانه کشورهای تولیدکننده خارج از ائتلاف اوپک‌پلاس یک‌میلیون و 100 هزار بشکه افزایش خواهد یافت.
این نهاد زیرمجموعه وزارت انرژی آمریکا اعلام کرد که عرضه جهانی نفت در سال 2023، روزانه 101 میلیون و 800 هزار بشکه بوده است که انتظار می‌رود این رقم در سال 2024 روزانه 400 هزار بشکه و در سال 2025 روزانه 2 میلیون بشکه افزایش یابد. براساس این گزارش، تولید نفت آمریکا در سال 2023 به 13 میلیون و 300 هزار بشکه در روز رسید و انتظار می‌رود امسال روزانه 400 هزار بشکه و در سال 2025 روزانه 800 هزار بشکه افزایش یابد.
تخطی عراق و قزاقستان از برنامه کاهش تولید
پنجاه‌وسومین نشست کارگروه مشترک وزارتی نظارت بر توافق ائتلاف تولیدکنندگان عضو اوپک و غیراوپک (اوپک‌پلاس) سوم آوریل 2024 (چهارشنبه، 15 فروردین) از طریق ویدئوکنفرانس برگزار شد. کارگروه وزارتی نظارت بر توافق اوپک‌پلاس ضمن بررسی داده‌های تولید نفت خام در ماه‌های ژانویه و فوریه 2024 بر پایبندی کل اعضای اوپک‌پلاس به بیانیه همکاری و سازوکار جبران تخطی‌ها تأکید کرد. این کارگروه از تعهد عراق و قزاقستان برای دستیابی به پایبندی کامل و جبران تخطی از سهمیه‌های تولید تعیین‌شده استقبال کرد. کارگروه وزارتی نظارت بر توافق اوپک‌پلاس همچنین از تصمیم روسیه مبنی بر کاهش عرضه داوطلبانه در سه ماه دوم سال 2024 براساس تولید به‌جای صادرات، استقبال کرد.
کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌پلاس که در ماه‌های ژانویه، فوریه و مارس 2024 مازاد عرضه داشتند، برنامه‌های دقیق جبران تخطی‌ها را تا 30آوریل2024 به دبیرخانه اوپک ارائه خواهند کرد.
این کارگروه بر ادامه نظارت بر پایبندی کشورهای عضو به برنامه کاهش عرضه که تا پایان سال 2024، مطابق با سی‌وپنجمین نشست وزیران نفت و انرژی اوپک و غیراوپک (ONOMM) در چهارم ژوئن 2023 توافق شده بود و درعین‌حال کاهش عرضه داوطلبانه شماری از اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس که در آوریل 2023 و پس از آن نوامبر 2023 و فوریه 2024 اعلام شد، تأکید کرد.
افزایش 2.25 میلیون بشکه‌ای تقاضای جهانی در سال جاری میلادی
براساس تازه‌ترین گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک (آوریل)، تقاضای جهانی نفت خام برای سال 2024 با روزانه 2 میلیون و 250 هزار بشکه افزایش همراه خواهد بود. مجموع تقاضای نفت جهان برای سال 2024 روزانه 104 میلیون و 460 هزار بشکه پیش‌بینی شده، درحالی‌که این رقم در برآورد گزارش ماه مارس روزانه 105 میلیون و 570 هزار بشکه بوده است. اوپک در گزارش ماهانه خود همچنین پیش‌بینی کرد تقاضای جهانی نفت در سال 2025، روزانه یک‌میلیون و 850 هزار بشکه افزایش یابد و به مجموع 106 میلیون و 310 هزار بشکه در روز برسد.
منابع آگاه از احتمال تداوم کاهش تولید نفت اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس) پس از ماه ژوئن خبر دادند، در همین حال سه منبع اعلام کردند که اوپک‌پلاس ممکن است در صورت افزایش‌نیافتن تقاضای نفت، کاهش داوطلبانه روزانه 2 میلیون و 200 هزار بشکه‌ای تولید نفت خود را پس از ماه ژوئن هم ادامه دهد؛ هرچند مذاکرات رسمی اعضای این ائتلاف هنوز آغاز نشده است.
اوپک‌پلاس از اواخر سال 2022، هم‌زمان با افزایش تولید ایالات‌متحده و دیگر تولیدکنندگان غیرعضو و نگرانی درباره تقاضا به‌دلیل دست‌وپنجه‌نرم‌کردن اقتصادهای بزرگ جهان با افزایش نرخ بهره بانکی، برنامه کاهش تولید نفت خام را اجرا کرده است.