تشریح اصل 115 قانون اساسی / محل تولد در سیستم تابعیت ایران موضوعیت ندارد + فیلم

محمد مهاجری، وکیل پایه یک دادگستری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو _ زهره عرب زاده در رابطه با در رابطه با اصل 115 قانون اساسی اظهار داشت: شرایطی که در اصل 115 قانون اساسی ذکر شده است، شرایطی است که می‌توانیم آن‌ها را دو دسته شرایط ذهنی و عینی تقسیم کنیم. شرایط ذهنی شرایطی است که قابل تفسیر هستند و باید توسط نهاد‌های تشخیص دهنده تعریف شوند؛ شرایطی مثل مدیر و مدبر بودن که ممکن است در اذهان اشخاص مختلف متفاوت تفسیر شوند. دیگری شرایط عینی است به شرایطی مانند سن، مدرک تحصیلی و داشتن تابعیت ایران گفته می‌شود. وی افزود: شرایط به دو دسته‌ای که تشریح شد تقسیم می‌شود. ممکن است در وضعیت انتخاباتی در جامعه این تفاسیر خیلی در میان مردم مطرح نباشد؛ اما به لحاظ حقوقی تعاریف و مصادیقی برای این مسئله وجود دارد. مهاجری در رابطه با منظور از «رجل سیاسی» گفت: زمانی که بحث قانون 115 در مجلس بررسی قانون اساسی مطرح شد، شهید بهشتی تعابیری به کار بردند که در عصر حاضر قابل توجه است. در آن برهه مباحثی به لحاظ اینکه جایگاه ریاست جمهوری چیست و آیا جایگاه فقهی وجود دارد یا خیر مطرح بود و یک سری مباحثی مبنی بر ممنوعیت ریاست جمهوری بانوان مطرح بود. ما تعمدا اصطلاح رجال سیاسی را و مذهبی را ذکر کردیم تا شاید در آینده بشود از این تفسیری کرد که با شرایط روز متناسب باشد. وی افزود: رجال سیاسی اصطلاحی سیاسی مانند مرد میدان و مرد جنگ است؛ این دو اصطلاح نیز به معنای این نیست که بانوان نمی‌توانند در جنگ حضور داشته باشند. رجل سیاسی به معنای مرد سیاست است؛ یعنی کسی که در این عالم سیاست فعالیت‌هایی داشته که به خاطر آن فعالیت‌ها می‌توانیم به وی یک جایگاه سیاسی عالی رتبه مانند ریاست جمهوری را بدهیم. وی در رابطه با تعریف ایرانی الاصل بودن اذهان داشت: این نیز یکی دیگر از تعاریفی است که جای بحث دارد، اما از نظر حقوقی قابلیت تعریف دارد. اشخاصی هستند که تابعیت آن‌ها تابعیت انتسابی است. این افراد در ایران متولد شده و پدر و مادرشان اهل ایران هستند. اشخاصی هستند که از نظر حقوق بین الملل تابیعتشان، تابعیت اکتسابی است. تابعیت اکتسابی یعنی افراد شرایطی را که برای تبعه کشوری بودن نیاز است را دارند و برای آن درخواست می‌دهند. غرض از این شرط این است که چنین افرادی صلاحیت کاندید شدن برای ریاست جمهوری را نداشته باشند. وی افزود: اما یک شرطی که ذکر شده این است که فرد تابع ایران و ایرانی الاصل باشد. این دو شرط نشان می‌دهد که تفسیر ما باید قدری عمیق‌تر باشد. هدف قانون گذار این است که شخصی که برای ریاست جمهوری کاندید شده است به لحاظ ریشه ایرانی محسوب شود. به لحاظ ماده 976 قانون مدنی این موضوع که شخص در کجا متولد شده باشد در قانون ایران موضوعیت ندارد؛ چراکه سیستم تابعیت ایران سیستم خون است که اگر شخصی از پدر و مادر ایرانی در هرجای کره خاکی متولد شود ایرانی محسوب خواهد شد و واجد این شرایط است.