تعرفه‌گذاری پلکانی برق؛ اصلاح ساختار مصرف با هدف عدالت و پایداری انرژی
با اجرای نظام تازه تعرفه‌گذاری پلکانی، مشترکان بر اساس چهار سطح مصرف از تخفیف تا جریمه محاسبه می‌شوند؛ اقدامی که توانیر آن را گامی در جهت عدالت مصرف و کنترل تقاضای برق می‌داند.
با اجرای نظام تازه تعرفه‌گذاری پلکانی، مشترکان بر اساس چهار سطح مصرف از تخفیف تا جریمه محاسبه می‌شوند؛ اقدامی که توانیر آن را گامی در جهت عدالت مصرف و کنترل تقاضای برق می‌داند.
به گزارش خبرنگار مهر، نظام تعرفه‌گذاری برق از ابتدای پاییز 1404 وارد مرحله تازه‌ای شده است. به گفته عبدالامیر یاقوتی، مدیرکل دفتر مدیریت انرژی و برنامه‌ریزی امور مشتریان شرکت توانیر، در ساختار جدید، مشترکان در چهار گروه مصرفی قرار می‌گیرند: زیر الگو، تا 1.5 برابر الگو، تا 2.5 برابر و بیش از 2.5 برابر الگوی مصوب. بر این اساس، حدود 75 درصد خانوارهای ایرانی زیر الگوی مصرف قرار دارند و تنها یک‌چهارم در پله‌های پرمصرف طبقه‌بندی می‌شوند.
این طرح که در چارچوب قانون «مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق» و سند ملی عدالت انرژی تدوین شده، با هدف کاهش تمرکز یارانه‌ها بر مصرف‌کنندگان پرمصرف اجرا می‌شود. طبق ضوابط جدید، مصرف زیر الگو با نیم‌نرخ پایه محاسبه می‌شود، در حالی‌که مصرف بین 1.5 تا 2.5 برابر الگو با 2.5 برابر نرخ پایه و بیش از آن با پنج‌برابر نرخ پایه محاسبه خواهد شد.
یاقوتی گفت: نرخ پایه برق از 752 تومان به 952 تومان در هر کیلووات ساعت افزایش یافته است و هرگونه عبور از حد مجاز الگو، اثر تصاعدی در مبلغ قبض دارد. او افزود: «در پایین‌ترین سطح مصرف، افزایش تعرفه‌ها حدود 35 درصد بوده است؛ مثلاً مشترکی که پیش‌تر برای 200 کیلووات ساعت حدود 20 هزار تومان پرداخت می‌کرد، اکنون حدود 30 هزار تومان می‌پردازد.»
به گفته این مقام مسئول، الگوی مصرف بر اساس رفتار عمومی جامعه تعیین شده و ارتباطی با تعداد اعضای خانوار ندارد. «تفاوت مصرف میان خانواده‌های دو و چهار نفره در برابر تأثیر وسایل سرمایشی در فصل گرما بسیار ناچیز است و نمی‌تواند مبنای علمی برای اصلاح الگو باشد.»
در بخش تشویقی طرح، توانیر پاداش صرفه‌جویی پلکانی برای مشترکانی در نظر گرفته است که مصرف ماهانه خود را نسبت به سال گذشته کاهش دهند. اگر مصرف به زیر 150 کیلووات ساعت برسد، به ازای هر کیلووات ساعت کاهش مصرف، پاداش ریالی پرداخت خواهد شد.
به گفته یاقوتی، در قبض‌های الکترونیکی جدید تمام ریز محاسبات و ضرایب تعرفه درج شده و مشترکان با مراجعه به سامانه «برق من» می‌توانند جزئیات نرخ و میزان مصرف خود را مشاهده کنند.
او تأکید کرد هدف از این اصلاحات نه افزایش درآمد دولت، بلکه تثبیت تأمین پایدار انرژی، پاداش به خوش‌مصرف‌ها و کنترل رشد تقاضا در ماه‌های اوج بار تابستانی است. طرح تازه تعرفه‌گذاری، حلقه‌ای از برنامه ملی «اصلاح الگوی مصرف انرژی» محسوب می‌شود که اجرای آن تا پایان سال 1405 ادامه خواهد داشت.