تعلل ایران در تکمیل خط ریلی شلمچه - بصره به نفع ترکیه، عربستان و امارات

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - نیلوفر زارع: چهارراه شرق به غرب و شمال به جنوب بودن منطقه غرب آسیا، سبب شده است که در سالیان اخیر موضوع راهگذر‌های بین‌المللی (کریدور‌ها) در میان قدرت‌های جهانی و بازیگران منطقه‌ای اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کند. همچنین این موضوع تمام کشور‌ها را برای بهره‌برداری هر چه بیشتر از این راهگذر‌ها به تکاپو انداخته است؛ به‌طوری‌که بعضی از اندیشمندان عرصه سیاست و اقتصاد جهان برای بیان این کشمکش‌ها از واژه «جنگ کریدورها» استفاده می‌کنند. ابرپروژه‌هایی که هر کدام ذی‌نفعان خاص خود را دارد و لازم است که ایران نیز به عنوان یکی از بازیگران کلیدی این عرصه، به دنبال تأمین حداکثری منافع خود در رقابت با سایر بازیگران باشد.

یکی از پروژه‌های دارای اهمیت برای جمهوری اسلامی ایران که بخشی از پازل راهگذر بین‌المللی شرق به غرب را تکمیل کرده و ما را در این رقابت دارای امتیاز می‌کند، پروژه خط ریلی شلمچه - بصره است. پروژه ریلی‌ای که می‌تواند توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی دو طرف را در پی داشته باشد. به عنوان مثال این پروژه سبب تسهیل جابه‌جایی مسافران دو کشور شده، به جابه‌جایی 20 میلیون تن کالا کمک می‌کند و زیرساختی لازم برای تحقق هدفِ تجارت 30 میلیارد دلاری ایران و عراق است. از سوی دیگر، این پروژه به واسطه حضور در میان راهگذر راهبردی شرق به غرب، دشمنان و رقبای جدی خود را دارد.

آمریکا، ترکیه، عربستان و امارات که با استفاده از ابزار‌های اثرگذاری خود از جمله رسانه درصدد آن هستند تا از این پروژه جلوگیری کرده یا منافع آن را به کمترین حد برسانند. آمریکا به عنوان شریک راهبردی عراق به دنبال آن است تا هر چه بیشتر نفوذ اقتصادی و سیاسی خود را در عراق تقویت کرده و همچنان این کشور را تحت سلطه خود نگه دارد و از نفوذ ایران در عراق جلوگیری کند. ترکیه به عنوان یکی از رقیبان جدی ایران و عراق در راهگذر شرقی - غربی، به دنبال آن است تا از پیشرفت ایران در این رقابت جلوگیری کند و به همین دلیل منافع خود را در هزینه‌تراشی برای این پروژه می‌داند تا آن را متوقف کند.

عربستان و امارات هم بازیگران منطقه‌ای هستند که نزدیکی ایران و عراق، منافع آن‌ها در منطقه را به خطر می‌اندازد و از طرفی این پروژه، موقعیت ترانزیتی امارات متحده عربی را نیز تضعیف می‌کند. همه این‌ها و دیگر دلایل سبب شده که دشمنان و رقبای کشور از این پروژه خط ریلی احساس خطر کنند و ظرفیت‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و رسانه‌ای خود را به کار گیرند تا از اتمام این پروژه جلوگیری کنند یا هزینه‌های انجام آن را بالا ببرند. به همین دلیل می‌توان گفت که تأخیر و تعلل ما در انجام و پیشرفت این پروژه تنها سبب می‌شود تا فرصت بیشتری در اختیار دشمنان و رقبای ما قرار گیرد تا هزینه‌های این پروژه راهبردی را برای ما بیشتر کرده و حتی با انجام پروژه‌های جایگزین، آن را برای ما بدون آورده کنند.

حال ما باید تصمیم بگیریم که آیا می‌خواهیم با پیش‌دستی و انجام هر چه سریع‌تر این پروژه از رقیبان جلو بیفتیم؟ یا می‌خواهیم منتظر هزینه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بیشتر این پروژه باشیم؟