توسعه مخازن ذخیره‌سازی گاز در اطراف شهرهای بزرگ در دستور کار قرار گرفت
مجری طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران گفت: در نزدیکی تهران مخازن یورتشا، مخزن سراجه و گنبد نمکی کاشان وجود دارند که می‌توانند در زمان اوج مصرف مورد استفاده باشند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم، محمدزمان جوکار، مجری طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران درباره اقدام‌های انجام‌شده در این حوزه در شهر مشهد اظهار کرد: برای شهر مشهد میدان خانگیران مخزن شوریجه D در فاز یک 2.25 میلیارد مترمکعب ظرفیت ذخیره‌سازی ایجاد شد که در فاز دوم این ظرفیت دو برابر می‌شود و به 4.5 میلیارد مترمکعب می‌رسد، همچنین توان تولید روزانه در واحد پالایشگاهی 20 میلیون مترمکعب بود که با اجرای فاز دوم به 40 میلیون مترمکعب در روز می‌رسد و برای شمال شرق کشور بسیار مفید است.
وی با اشاره به احداث هفت میدان ذخیره‌سازی در حال اجرا و مختصات جغرافیایی‌شان اظهار کرد: این هفت طرح شامل طرح توسعه مخزن سراجه در استان قم، طرح توسعه مخزن شوریجه میدان خانگیران در استان خراسان رضوی، گنبد نمکی نصرآباد کاشان، مخزن آبی یورتشا ورامین، میدان بانکول در استان ایلام، میدان گازی مختار در استان کهگیلویه و بویراحمد و میدان گازی قزل‌تپه در استان گلستان است.
مجری طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران درباره ویژگی خاص میدان‌های ذخیره‌سازی افزود: از هفت میدانی که هم‌اکنون در حال اجراست، دو میدان هیدروکربوری تخلیه شده است (شوریجه و سراجه) که پیش از این گازدار بوده و پس از تخلیه به مخزن ذخیره‌سازی تبدیل شده است. فاز یک این میدان نیز پیش از این انجام شده و اکنون توسعه فاز دوم آنها در حال اجراست، اما احداث مخزن در گنبد نمکی کاشان برای نخستین بار در صنعت نفت و گاز انجام می‌شود.
جوکار درباره توسعه میدان سراجه نیز گفت: فاز نخست سراجه اکنون در حال بهره‌برداری است و حدود یک میلیارد مترمکعب ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه و 10 میلیون مترمکعب توان برداشت روزانه در این میدان داریم. با اجرای فاز توسعه، ظرفیت ذخیره‌سازی به 1.5 میلیارد مترمکعب و ظرفیت برداشت روزانه به 15 میلیون مترمکعب می‌رسد.
وی درباره گنبد نمکی کاشان، ویژگی‌ها و مزیت‌های آن تصریح کرد: ما با انجام آزمایش‌های زمین‌شناسی و لرزه‌نگاری توانستیم گنبد نمکی را در عمق 400 متری زمین شناسایی و ابعاد آن را مشخص کنیم. یک چاه در این گنبد حفاری و ضمن انجام نمونه‌برداری از آن، آزمایش‌های مورد نظر انجام شد. خلوص گنبد نمکی و استحکام آن محاسبه شده و مشاور مربوطه که تجربه خوبی در این زمینه دارد مستعد بودن این مخزن را برای انجام عملیات ذخیره‌سازی تأیید کرده است.
مجری طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران ادامه داد: ویژگی گنبدهای نمکی این است که ما با آب‌شویی (تزریق آب و برگشت آب) در دل گنبد نمکی، حفره‌های بسیار بزرگی به ظرفیت 300 هزار مترمکعب ایجاد می‌کنیم که این حفره‌ها تا 200 بار تحمل فشار دارند و می‌توان حدود 60 تا 70 میلیون مترمکعب گاز را در این ساختار ذخیره کرد.
جوکار همچنین با بیان اینکه چنین عملیات پیچیده‌ای برای نخستین‌بار در ایران انجام می‌شود و این موضوع بسیار ارزشمند است، یادآور شد: تفاوت ذخیره‌سازی در گنبدهای نمکی با مخازن هیدروکربوری این است که این نوع ساختار مانند مخازن گازی محدودیتی در برداشت (به‌دلیل پیشگیری از آسیب احتمالی به مخزن) ندارند، از این رو در زمان اوج مصرف در فصل سرما می‌توانیم به مقدار بسیار زیادی از این نوع مخازن برداشت کنیم.
وی درباره ذخیره‌سازی در یک مخزن آبی که برای نخستین‌بار در مخزن یورتشا در شهر ورامین در نزدیکی تهران انجام می‌شود، گفت: مخازن آبی نیز ساختاری مشابه مخازن هیدروکربوری دارند با این تفاوت که به جای گاز در آن آب است؛ روش کار به این شکل است که ابتدا حجم زیادی از آب تخلیه و سپس با تزریق گاز، آب مخزن به عقب رانده می‌شود تا فضای ذخیره‌سازی برای گاز ایجاد شود.