توصیه‌ای برای ساخت کارهای مذهبی
ساخت فیلم درباره شخصیت‌ها کار بسیار سختی است و در تلویزیون و سینما بیشتر باید به فیلمنامه‌های خوب با ساختار پرقدرت توجه کرد تا موضوعات دیگر که در اولویت‌های بعدی قرار دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در روز شهادت حضرت زهرا (س) می‌توان به دو موضوع مهم در عرصه ساخت برنامه و سریال‌های دینی و مذهبی و همچنین مدیریت کنداکتور مناسبتی، اشاره کرد.
شاید در طولِ سال‌های اخیر یکی از چالش‌های جدی رسانه ملی همین بحث مدیریت کنداکتور باشد؛ خصوصاً در مناسبت‌ها. اگر مروری بر چند مناسبت اخیر داشته باشیم یکی از خلأهای جدی ساخت کار نمایشی مناسبتی و توجه به تفاوت‌های برنامه‌سازی است.
مصداقِ بارز آن ایام محرم که جایِ خالی یک سریال مناسبتی جدید احساس می‌شد و یا در مناسبت‌های دیگر که تلویزیون می‌توانست از ساخت کارهای اپیزودیک تأثیرگذارِ موضوعی همچون «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» بهره ببرد که هنوز به پخش نوستالژی‌ها و کارهای تکراری مناسبتی بسنده می‌کند.
البته در پخش این نوستالژی‌ها و تکراری‌ها هم باید به مدیریت کنداکتور و استفاده درست از آرشیو توجه جدی داشته باشد.
نکته بعدی ساختِ آثار مناسبتی تأثیرگذار و ماندگار است که این روزها سریال «سلمان فارسی» را به طور جدی در چرخه تولید دارد و به تعبیر داود میرباقری کارگردانش تا 1405، مخاطبان باید منتظر این مجموعه تلویزیونی باشند.
شاید سال‌ها درباره ساختِ کار نمایشی درباره حضرت زهرا (س) بحث شد حتی برخی از کارگردان‌ها و فیلمسازان درباره‌اش صحبت کردند که آرزویِ ساخت آثاری در این حوزه را داشته و دارند. اما واقعاً باید چطور باید آثاری درباره شخصیت‌های بزرگِ اسلام ساخته شوند؟
شاید فیلمسازی درباره معصومین را مصطفی عقاد کارگردان سوری در سال 1976 با ساختِ فیلم الرساله آغاز کرده باشد. البته این فیلم در ایران به محمد‌الرسول‌الله مشهور شد و اکران این فیلم با نخستین ماه‌های پیروزی انقلاب اسلامی مصادف گشت، اکرانی که بعد از تأیید فیلم توسط امام خمینی (ره) صورت گرفت و باعث شد تا این اثر سینمایی به یکی از شاخص‌ترین و اثر‌گذار‌ترین تولیدات سینمایی در مورد اسلام تبدیل شود. به طوری که هم اکنون این فیلم به همراه «شیر صحرا» که عقاد درباره قیام عمر مختار، اسطوره انقلابی تاریخ لیبی ساخت، نماینده کارنامه این کارگردان هستند.
بعد از آن در اوایل دهه هفتاد هجری داود میرباقری، کارگردانی «سریال امام علی» را شروع کرد. سریالی که بعد از گذشت حدود دو دهه از ساخت آن هنوز هم یکی از ماندگار‌ترین آثار تلویزیونی است. پس از سریال «امام علی (ع)»، مهدی فخیم‌زاده در سال 1375 سریال «تنهاترین سردار» و دوران امامت تا شهادت امام حسن مجتبی (ع) را به تصویر کشید. داستان این سریال به گونه‌ای ادامه سریال «امام علی (ع)» بود اما هرگز نتوانست در حد سریال میرباقری ظاهر شود.
شهریار بحرانی در سال 1381 و در اواخر مدیریت علی لاریجانی ساخت سریال «ثارالله» را بر زندگی امام حسین (ع) کلید زد. اما برخلاف سریال‌های مذهبی قبلی مانند امام علی (ع)، تنهاترین سردار و ولایت عشق (امام رضا (ع)) تولید این سریال با مخالفت‌های زیادی رو‌به‌رو شد، مخالفت‌هایی که به تعطیلی کار انجامید و سریال «ثارالله» در همان مراحل اولیه متوقف ماند.
اما میرباقری با ساخت سریال «مختارنامه» بخش‌هایی از قیام امام حسین (ع) را به تصویر کشید. «مختارنامه» داستان قیام توابین و قیام مختار ثقفی را روایت می‌کرد که در آن به عاشورا و شخصیت امام حسین (ع) پرداخته می‌شد. تولید مختار تقریباً همزمان شد با ساخت فیلم «روز رستاخیز» احمدرضا درویش. این فیلم که بعد‌ها «رستاخیز» نام گرفت، اولین فیلم سینمایی است که به صورت کامل درباره قیام امام حسین (ع) و واقعه عاشورا است. درویش توانست با این فیلم هشت سیمرغ بلورین جشنواره فجر را به دست بیاورد با آنکه ایرادات تاریخی و مذهبی زیادی به این اثر گرفته می‌شود اما این کار حداقل یک خلأ 30 ساله را در ساخت فیلم سینمایی بر اساس زندگی ائمه اطهار پُر کرد.
با ساخت «رستاخیز» چهارمین تن از پنج تن آل‌عبا نیز به گونه‌ای در قاب تصویر قرار گرفت اما هنوز نه فیلم و نه سریالی درباره زندگی حضرت زهرا (س) ساخته نشده است. اگرچه برخی از هنرمندان برای این کار ابراز تمایل کرده‌اند.
شاید به تعبیر برخی از کارشناسان حتماً باید کارگردانان معتبر و فیلمنامه‌نویسان کاربلد و قهار برای ساختِ چنین آثاری به میدان بیایند. همچنان که پیگیری‌ها نشان می‌دهد کارهایی هم به دستِ تلویزیون رسیده و چون فیلمنامه آن از کیفیت قابل قبولی برخوردار نبوده، به مراحل بعدی نرسیده است. در عین حال بودجه‌های ساختِ چنین کارهایی هم بالاست و بدون حمایت مجلس و دولت امکان‌پذیر نخواهد بود.
اما به لحاظِ فنی، ساخت فیلم درباره این شخصیت‌ها کار بسیار سختی است و باید با نگاه همه جانبه‌ای درباره این شخصیت‌ها فیلم ساخته شود. ساخت فیلم درباره زندگی شخصیت بزرگی چون حضرت فاطمه زهرا (س) موضوعی است که باید به آن توجه جدی شود و فیلم‌هایی باید تولید شود که بتواند به خوبی نشان‌دهنده عظمت این شخصیت بزرگ باشد. برای ساخت چنین فیلمی حتماً باید از فیلمنامه‌نویسان کاربلد و خبره استفاده شود که فیلمنامه ها از ساختارِ پرقدرتی برخوردار شوند. چون در بسیاری از کارهای مذهبی و تاریخی ضعف فیلمنامه لطمه‌های فراوانی به این فیلم‌ها زده است.
چرا ساختِ فیلم درباره زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) آن‌قدر مهم و ضروری است؟ چون غربی‌ها با ساختار اشتباه و دروغین در نگارش فیلمنامه و ساخت و پرداختِ آثارشان همواره به دنبال تحریف تاریخ اسلام بوده‌اند و اگر تعلل و همچنان غفلت در تولید چنین کارهایی ادامه‌دار باشد حتماً با تحریف‌ها و ایجاد شبهه در اذهان و افکار نسل جوانِ جامعه ایرانی و حتی مسلمان جوان خواهیم بود.
مخاطبان منتظر یک سریال درباره "حاج قاسم" باشندیکی از کارگردانانی که فیلمنامه زندگی حضرت فاطمه (س) را به نگارش درآورد، مرحوم فرج‌الله سلحشور بود. او قبل از نگارشِ فیلمنامه سریال «حضرت موسی (ع)» با همکاری گروهی از نویسندگان مشغول فیلمنامه‌ای شد که قرار بود زندگی حضرت زهرا (س) را تا پیش از ازدواج با امام علی (ع) به تصویر بکشد اما با گذشت دو سال از خبر نگارش فیلمنامه، این کار به سرانجام تولید نرسید.
یکی از نکاتِ دیگری که در ساختِ فیلم درباره شخصیت حضرت زهرا (س)، قابل تأمل است بحث اختلاف میان شیعه و سنی است. برخی از کارشناسان معتقدند این فیلم باید به گونه‌ای ساخته شود که مورد پذیرش اهل تسنن هم باشد. البته هرچه‌قدر در حوزه آثار نمایشی نسبت به این شخصیت و خیلی از معصومین کم کاری شده خیلی از آثار ادبی توانستند مورد توجه مخاطبین باشند. یکی از مصادیقِ آن رمان «کشتی پهلو گرفته» سیدمهدی شجاعی است که یکی از پرفروش‌ترین آثار ادبی معاصر شد.