توضیحات رئیس کانون وکلا درباره کارآموزی پذیرفته‌شدگان آزمون وکالت / سرنوشت همکاری کانون وکلا و مرکز وکلا

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، کانون وکلای دادگستری مهم‌ترین کانون وکلا در ایران محسوب می‌شود که سابقه تأسیس و فعالیت آن قدیمی‌تر از دیگر نهاد‌های مدنی کشور است. این کانون که در حال حاضر بیش از سی هزار وکیل دادگستری در استان‌های تهران، سمنان و سیستان و بلوچستان را تحت پوشش و نظارت دارد، یکی از مهم‌ترین بازوان امر نهاد وکالت محسوب می‌شود.

پس از برگزاری سی‌ودومین دوره انتخابات هیئت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز در شهریورماه پارسال، حسن صفادوست، در نخستین روز از آبان‌ماه سال قبل به عنوان رئیس این کانون معرفی شد و از آن زمان به بعد، سکان مهم‌ترین کانون وکلا را به دست گرفت.

در نخستین روزهای سال جدید فرصتی دست داد تا گفت‌وگویی با حسن صفادوست، رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز انجام دهیم تا بدانیم مهم‌ترین برنامه‌هایی که کانون در دوره ریاست وی آن را دنبال خواهد کرد، چیست.

مشروح گفت‌وگو را در ادامه پیش روی شماست:

تسنیم: شما از اول آبان‌ماه سال گذشته به عنوان رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز انتخاب شده‌اید، برای آغاز بگویید؛ اساس برنامه شما در این دوره از کانون چیست؟

برنامه‌های رئیس در کانون وکلای دادگستری شامل انجام وظایف و تکالیفی است که مطابق قانون به عهده ریاست کانون است و همچنین سایر برنامه‌هایی که هیئت مدیره محترم کانون مصوب می‌کند و می‌بایست انجام شوند.

وظایف قانونی رئیس کانون هم مطابق با ماده 6 لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری در دو حوزه، عبارت است از امور جاری و روزمره که باید اجرا شوند؛ اموری مانند صدور پروانه وکالت برای داوطلبان واجد شرایط و تمدید آن، اداره امور مرتبط با وکالت دادگستری و نظارت بر ادارات و ارکان داخلی کانون، ارجاع شکایات و گزارش‌های مربوط به تخلفات و تعقیب انتظامی در دادسرا و دادگاه انتظامی، اداره معاضدت‌های قضائی و وکالت‌های تسخیری و همچنین فراهم آوردن وسایل پیشرفت علمی و عملی وکلای و کارآموزان عضو کانون.

بنابراین در این دوره نیز همچون ادوار پیشین در هیئت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز، طبق قانون، این موارد را به جد پیگیری می‌کنیم.

همچنین در جایگاه رئیس کانون وکلای مرکز، پیگیری برنامه‌هایی مد نظر است که سعی در اجرایی کردن آنها دارم. در دوره کنونی، علاوه بر تدبیر امور جاری و داخلی کانون، توسعه تعامل با قوای سه‌گانه و سایر مراجع مرتبط با فعالیت کانون برای دفاع از استقلال کانون وکلا مد نظر است و نیز، در پی رفع مشکلات ایجاد شده برای کانون و تحول در برخی فرایندهای سنتی و ایستای کانون وکلا خواهم بود.

تسنیم: کانون وکلا در سال‌های اخیر به دلایل مختلفی دچار حاشیه‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی شده و شما هم در پاسخ به سؤال قبلی اشاره‌ای به مشکلات کردید که تعامل با قوای سه‌گانه باید تغییر یابد. در این مدت کوتاه برای این مهم اقدامی کرده‌اید؟

اعتقاد من بر این است که کاهش تنش‌های طبیعی موجود بین کانون وکلا و قوای سه‌گانه و بازگشت آرامش و تعامل با تکیه بر اتحاد وکلا و کانون‌های وکلا و تأکید بر احترام به قوانین و مقررات، تنها راهی است که می‌توان با آن استقلال کانون وکلا را حفظ کرد؛ پس تبدیل رویکرد تقابلی قبلی با قوای سه‌گانه به ویژه قوه قضائیه، به فضای همدلی و همکاری سازنده و عزتمندانه، را بهترین فرصت و راهکار برای صیانت از استقلال کانون و ارتقای شأن و منزلت وکلای دادگستری می‌دانیم.

در این راستا و از بدو استقرار به عنوان رئیس کانون، جلسات متعددی با رئیس محترم قوه قضائیه و معاون اول و معاون حقوقی قوه قضائیه و همچنین رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه داشته‌ام و حتی تفاهم‌نامه‌ای مفصل برای همکاری‌های حقوقی و قضائی با پژوهشگاه منعقد کریم. با رئیس کل دادگستری استان تهران و دادستان تهران هم دیدارهای خوبی داشتیم. یک جلسه بسیار عالی هم با معاون حقوقی دولت و معاونین ایشان داشتیم. هم‌فکری با رئیس و اعضای هیئت مدیره کانون کارشناسان رسمی دادگستری و کانون سردفتران داشتیم تا نسبت به چگونگی رفع مشکلات پیش ِرو از جمله تبعات پیش‌بینی شده در اجرای قانون تسهیل، هم‌افزایی و همفکری کنیم. دیدار‌هایی هم با اعضای کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس و همچنین معاونت قوانین و مقررات مجلس در خصوص قانون تسهیل و سایر طرح‌ها و لوایح مرتبط با حوزه وکالت داشتیم. پس تعاملات ما در حوزه توسعه روابط با قوای سه‌گانه آغاز شده و ادامه خواهد داشت تا طی آن بهترین نتیجه برای مردم و جامعه رقم بخورد.

تسنیم: پس می‌توان این نتیجه را گرفت که به جای تقابل، به دنبال تعامل هستید؛ با این حال چند موضوع پیش روی کانون وجود دارد؛ مانند قانون تسهیل و اجرای آیین‌نامه مصوب سال 14 ، که منجر به بروز اختلاف بین کانون با مجلس و قوه قضائیه شده‌اند. اقدامات دوره کنونی هیئت مدیره در خصوص این موارد چیست؟

بله، در هر دو مورد اختلافاتی وجود دارد؛ اما معتقدم در پرتوی فضای همدلی و همکاری به وجود آمده، ان‌شاءالله این مشکلات رفع خواهد شد و پیگیر این موضوعات هم هستیم؛ اما لازم ایت توضیحاتی ارائه دهم؛ ما معتقدیم که قانون تسهیل، به دلیل فقدان زیرساخت‌های لازم در سازمان‌های متولی امر وکالت و دستگاه قضائی، شرایط سختی را ایجاد کرده است. بهتر است اینگونه عنوان کنم که هم کانون وکلا و هم دستگاه قضائی به زمان بیشتری نیاز دارند تا قانون تسهیل به آن صورت که مطلوبِ نظر نمایندگان است، اجرا شود و نتیجه دهد. تأکید می‌کنم که وکلای دادگستری و کانون وکلا همیشه خود را پایبند به قانون و ملزم به اجرای قانون می‌داند چون هیچ چیزی بالاتر از قانون نیست؛ البته در راستای امکان بازنگری و اصلاح این قانون در حوزه‌های مختلف، با مذاکره و شرکت در کارگروه‌های مربوط در قوه مقننه در حال رایزنی هستیم که امیدواریم برآیند و نتیجه نهایی آن مفید باشد.

اختلافی هم از قبل درباره آیین‌نامه اجرایی لایحه استقلال کانون‌های وکلای دادگستری مصوب 14 وجود داشت که در سال قبل و پس از فعالیت هیئت مدیره جدید، ضمن همراهی با سایر کانون‌های وکلا و اسکودا، مراحل اصلاحی مواد ناقض استقلالِ آن در حال طی شدن است که امیدواریم به زودی منجر به نتیجه نهایی شود.

تسنیم: کانون وکلا هر سال در 7اسفند (به جز سال 98و به دلیل همه‌گیری کرونا) جشن روز وکیل را برگزار کرده است؛ اما امسال در حالی که ممنوعیت‌های اجتماعی قبلی وجود نداشت، و علیرغم اعلام و دعوت قبلی از وکلا برای شرکت در جشن، در نهایت این مراسم برگزار نشد. علت لغو مراسم چه بود، آیا ممنوعیتی از سوی قوه قضائیه یا سایر نهادها در کار بود؟

امسال هم به مانند سال‌های قبل تصمیم به برگزاری مراسم نکوداشت روز وکیل را داشتیم و حتی از سوی هیئت مدیره، کارگروهی مرکب از مدیران و نمایندگانی از بدنه جامعه وکلا، برای برگزاری این مراسم تشکیل شد. در کارگروه تصمیم گرفته شد که مراسم در روز هفتم اسفند ماه در تالار ابوریحان دانشگاه شهید بهشتی برگزار شود اما چهار روز مانده به برگزاری مراسم و در حالی که مقدمات لازم برای مراسم دانشگاه شهید بهشتی فراهم شده بود، کارگروه به درخواست تعداد زیادی از همکاران وکیل تصمیم به برگزاری مراسم در تالار وزارت کشور و به صورت عمومی گرفت.

بعد از اتخاذ این تصمیم و به دلیل اینکه سالن برای روز هفتم اسفند رزرو شده بود، بنا شد این مراسم با دو روز تأخیر در روز 9 اسفند برگزار شود؛ اما به دلیل ضیق وقت و علیرغم تلاش‌های فراوانی که تا ساعات منتهی به برگزاری مراسم صورت گرفت، متأسفانه مجوز برگزاری از سوی اداره اماکن صادر نشد و متأسفانه با وجود دعوت قبلی از تمامی وکلا برای شرکت در این مراسم، حدود ظهر همان روز، ناگزیر از اعلام لغو مراسم شدیم.

تسنیم: نظر شما درباره استقلال وکیل و نهاد وکالت چیست؟

صرف نظر از اینکه اکثر نظام‌های مدرن حقوقی و اسناد و کنوانسیون‌های بین‌المللی که کشور عزیز ما نیز به آنها پیوسته است، لازمه دادرسی عادلانه را وجود قاضی و وکیل مستقل در امر دادرسی می‌دانند؛ در ساختار قضائی و اداری کشور ما نیز وکیل و قاضی باید استقلال کامل داشته باشند تا عدالت قضائی به صورت مطلوب در کشور جاری و ساری شود. در این زمینه، دلایل علمی، فقهی و فراوانی وجود دارد که بیان آنها مجال دیگری می‌طلبد، اما همین قدر بگویم که ما معتقدیم؛ استقلال جزو جوهره ذاتی حرفه وکالت دادگستری و کانون وکلاست که از هویت آن غیرقابل تفکیک است.

تسنیم: اخیراً موضوعی مطرح شده مبنی بر اینکه کانون‌های وکلا و مرکز وکلای قوه قضائیه همکاری و تعامل مستقیم داشته باشند. نظر شما در این باره چیست؟

این نکته باید مورد تأکید قرار بگیرد که کانون وکلا و مرکز وکلا از نوع ساختار و قدمت و شیوه اداره با هم متفاوت هستند؛ با این حال هرگونه همکاری و هم‌اندیشی برای سامان‌دهی و ارتقای سطح علمی، معیشتی و صنفی وکلا و حل مشکلاتی که برای هر دو نهاد در مراکز تصمیم‌گیری قانونی پیش می‌آید تا جایی که متضمن حفظ منافع قانونی صنف وکالت بوده و با استقلال کانون وکلا مغایر نباشد را مطلوب ارزیابی می‌کنیم.

اصلاح قانون تسهیل از جمله مسائل مبتلابه مشترک کانون‌های وکلا و مرکز وکلای قوه قضائیه است که در دوره قبل هیئت مدیره، نمایندگان هر دو نهاد در مجلس موضع مشترکی داشتند و چنین مواردی می‌تواند مبنای شکل‌گیری همکاری‌هایی در این خصوص قرار بگیرد.

تسنیم: در روزهای اخیر انتقادهایی به عملکرد کانون‌های وکلا از سوی برخی نمایندگان مجلس شده درباره تعلل در کارآموزی کسانی که در آزمون تیرماه پارسال قبول شده‌اند. آخرین وضعیت پذیرفته‌شدگان آزمون وکالت و علت تأخیر به وجود آمده در شروع کارآموزی را تشریح می‌کنید؟

هیئت مدیره دوره سی‌ودوم پس از استقرار در شهریورماه و تعیین هیئت رئیسه در اوایل آبان‌ماه سال گذشته و پس از اعلام اسامی در همان روزهای نخست شروع به کار، ثبت‌نام الکترونیکی پذیرفته‌شدگان را آغاز کرد و با فاصله کوتاهی همه 2340 نفر پذیرفته‌شده را برای اخذ مدارک لازم و تکمیل فرآیند ثبت‌نام، به صورت حضوری پذیرش کرد. پس از آن استعلامات قانونی از مراجع ذیربط به عمل آمد و هنوز به رغم پیگیری‌های زیاد، پاسخ تعداد زیادی از استعلامات واصل نشده است. همچنین در این مدت هیئت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز اقدام به تعیین ظرفیت شهر تهران و تعیین سرفصل‌های آموزشی دوره اول کرد؛ به نحوی که به محض وصول پاسخ استعلام‌ها، مراحل اجرایی کارآموزی مطابق با آیین‌نامه 1400 اجرایی می‌شود. طبق گزارش کمیته مربوطه ظرف چند روز آینده برای بیش از 1200 نفر از این عزیزان که پرونده ثبت‌نامی آنها تکمیل و استعلامات از مراجع واصل شده است، این اقدام انجام می‌پذیرد و برای سایر عزیزان نیز با فاصله یک ماهه و به محض تکمیل پرونده‌ها اقدام می‌شود.

البته فراموش نکنید که مهم‌ترین دلیل تأخیر در شروع کارآموزی پذیرفته‌شدگان، افزایش تعداد پذیرفته‌شدگان به حدود 3 برابر ظرفیت هر ساله به موجب قانون تسهیل است؛ به همین دلیل مراجع بررسی‌کننده استعلامات هنوز بعد از چند ماه نتوانسته‌اند به صورت کامل پاسخ استعلامات را بدهند، همچنین مراکز ارائه‌دهنده آزمایشات پزشکی (مطابق مقررات) نیز متناسب با امکانات خود هر روزه فقط تعداد محدودی را می‌توانند پذیرش کنند. تقارن زمانی اعلام نتایج آزمون با برگزاری انتخابات و انتقال مدیریت به هیئت مدیره دوره 32 که حدود 2 ماه طول کشید و تعطیلات سال نو نیز از دیگر دلایل به درازا کشیدن شروع دوره کارآموزی است که ان‌شاءالله ظرف مدت زمان کوتاهی کلیه این اقدامات انجام خواهد شد.

تسنیم: در پایان گفت‌وگو از شما می‌خواهم که مهم‌ترین برنامه خود را برای سال جدید اعلام کنید.

پیگیری مجدانه برای رفع دغدغه‌های همکاران وکیل و فعالان صنفی در حوزه‌های تقنینی و اداری از جمله اصلاح مواد ناقض استقلال در آیین‌نامه 1400 و اصلاح سایر مقرراتی که موجب تنزل سطح علمی، اجتماعی و معیشتی وکلا می‌شود؛ سامان‌دهی آموزش کارآموزان و تأکید بر مهارت‌آموزی به جای آموزش تئوریک، ترمیم و ارتقای سطح روابط با قوا به ویژه قوه قضائیه، سامان‌دهی و سرعت در تکمیل پروژه ساختمانی کانون وکلا در سعادت‌آباد، سرعت بخشیدن به اجرایی کردن وکالت تخصصی در مرکز علمی و کاربردی کانون که تحول بسیار خوبی در این حوزه را شاهد خواهیم بود تا وکلا با سپری کردن دوره‌های تخصصی یا داشتن سابقه آن حوزه، دارای صلاحیت تخصصی شده که این موضوع برای متقاضیان و نحوه انتخاب وکیل برای مردم عزیز نیز بسیار مؤثر خواهد بود و تحول در ساختار اداری و به‌روزرسانی و هوشمندسازی و تکمیل اتوماسیون اداری، ابلاغ الکترونیکی، رفع مشکلات مالیاتی وکلا و همچنین ایجاد بستر لازم برای انجام اکثر امور همکاران وکیل و کارآموز به صورت الکترونیکی و غیرحضوری، از برنامه‌های ما در سال جدید است.

از دیگر برنامه‌هایی که امسال به دنبال تحقق آن هستیم می‌توانم به مواردی مانند انجام مذاکره با سازمان ملی زمین و مسکن و وزارتخانه متبوع بابت امکان استفاده از طرح مسکن ملی و همچنین مذاکره با بانک‌های عامل برای اخذ تسهیلات ارزان و نهایتاً ساخت مسکن مناسب برای همکاران به ویژه همکاران جوان اشاره کنم.

این موارد که برشمردم از جمله اولویت‌های کانون وکلای مرکز در سال 14 2 هستند که به یاری خداوند متعال و همدلی و همکاری وکلای عضو کانون مرکز، تحقق خواهد یافت.