تک نرخی شدن ارز به تورم دامن می‌زند / بار روانی مکانیسم ماشه عامل اصلی نوسان دلار

آلبرت بغزیان؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، درباره دلایل اخیر افزایش نرخ دلار توضیح داد و گفت: نرخ ارز در سال‌های گذشته همواره به دلایل مختلفی از سطوح پایین تا مرزهای بالاتر تغییر کرده است؛ اما آنچه در روزهای اخیر باعث جهش دلار از زیر 90 به بالای 100 هزار تومان شد، بیشتر به مسئله نزدیک شدن به زمان تعیین تکلیف مکانیسم ماشه و طرح آن در کشورهای اروپایی و سپس ارسال موضوع به شورای امنیت مربوط می‌شود.

او ادامه داد: در واقع بار روانی و نگرانی ناشی از این تحولات باعث افزایش نرخ ارز شد. در مقابل، مذاکرات ایران با رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رضایت طرفین از روند گفت‌وگوها، موجب کاهش نسبی نرخ شد و این سیگنال را به بازار داد که احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه فعلاً کم است.

به گفته بغزیان، تحولات بعدی و به‌ویژه آثار منفی احتمالی اجرای مکانیسم ماشه شامل تشدید تحریم‌ها و محدودیت‌های ارزی، دوباره می‌تواند به نوسانات موقتی نرخ ارز در بازار آزاد منجر شود؛ بازاری که با وجود تفاوت‌هایش، همچنان تحت تأثیر سیاست‌های بانک مرکزی است.

این اقتصاددان همچنین به موضوع تقاضای واقعی ارز اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی تلاش می‌کند در مرکز مبادله نیازهای ارزی تجار را تأمین کند، اما بخشی از تقاضا نیز ناشی از هیجان مردم و نگرانی از کاهش ارزش پول ملی است.

او افزود: طبیعی است با رشد قیمت کالاها، بخشی از نقدینگی مردم به سمت خرید دارایی برای حفظ ارزش حرکت کند، هرچند این فشار چندان بزرگ نیست. با این حال، بهترین فرصت برای افزایش نرخ ارز زمانی است که واردات به ارز زیادی نیاز داشته باشد و اگر نرخ توافقی هم تحت فشار افزایش یابد، بازار آزاد نیز واکنش نشان خواهد داد.

بغزیان درباره سیاست تک‌نرخی شدن ارز نیز اظهار کرد: در حالت کلی، تک‌نرخی شدن اقدامی مثبت است، چراکه تعدد نرخ‌ها رانت و فساد ایجاد می‌کند؛ اما اجرای آن در شرایط کنونی کشور می‌تواند تبعات تورمی به همراه داشته باشد.

او تأکید کرد: در صورتی می‌توان به سمت تک‌نرخی شدن حرکت کرد که فضای سیاسی و اقتصادی کشور آرام‌تر شود و هماهنگی کامل بین بخش‌های مختلف اقتصادی برقرار باشد.