تیراژدزدی کتاب فریاد مولفین بیشتری را در پی دارد؟
اگر مشخص شود، پدیده «تیراژدزدی» فراگیر بوده و به یک یا چند ناشر و چند کتاب محدود نیست، اعتماد میان مولف و ناشر بیش از هر چیزی دستخوش آسیب خواهد شد و چه بسا از این پس مولفین در پی روش‌هایی برای راستی‌آزمایی درباره فروش کتب‌شان باشند.
چندی پیش یکی از مترجمین از تیراژدزدی یکی از ناشران و به دنبال آن پیگیری حقوقی این مساله خبر داد؛ موضوعی که ظاهرا حساسیت گروهی از مولفین کتاب‌های پرفروش و پرطرفدار را در پی داشته و دور از انتظار نیست که در آینده نه چندان دور، فریاد مولفین بیشتری را در پی داشته باشد.
به گزارش «تابناک»؛ ناشران معمولا به چند روش متفاوت متناسب با عنوان کتاب و جذابیت ذاتی اثر که عطش بازار را نیز شامل می‌شود و اعتبار مولف یا مترجم، با این گروه قرارداد می‌بندند. برخی امتیاز کتاب را مادام‌العمر می‌خرند و اگر نویسنده رضایت ندهد، برای یک یا چند چاپ و یا یک یا چند سال خریداری می‌کنند. برخی دیگر هیچ مبلغی پرداخت نمی‌کنند و درصدی از درآمد کتاب را به عنوان حق التالیف در نظر می‌گیرند. در سال‌های اخیر روش دیگری نیز به ویژه برای نویسندگان تازه نفس باب شده که مولف سرمایه چاپ کتاب را تامین می‌کند و در نهایت از قبل فروش، درصدی را به ناشر پرداخت می‌کند.
مشخص نیست از چه زمان برخی ناشران کوشیده‌اند حقوق مولفین را تضییع کنند، اما اکنون مشخص شده پدیده‌ای که شاید بتوان آن را «تیراژدزدی» لقب داد، در میان برخی ناشران باب شده است. ناشر در این روش به مولف اعلام می‌کند من‌باب مثال 500 نسخه چاپ شده و در هر نوبت چاپ کتاب نیز همین رقم درج می‌شود و قاعدتا اگر قرارداد مولف بر مبنای درصد فروش باشد، معادل درصد فروش 500 نسخه به نویسنده یا مترجم پرداخت می‌شود، اما در آن سوی ماجرا اتفاق دیگری می‌افتد.
هر چاپ 500 نسخه‌ای برای دوره‌ای طولانی در بازار موجود است و به فروش می‌رود، اما کتاب تمام نمی‌شود و به چاپ جدید نمی‌رسد! در واقع ناشر علی‌رغم آنکه تیراژ 500 نسخه را در کتاب درج کرده و به مولف گفته، چند هزار یا چند ده هزار نسخه را چاپ کرده و بدون پرداخت سهم مولف در بازار فروخته و سود حداکثری برده است. اخیرا یکی از مترجمین در یک ویدیو با اشاره صریح به نام یکی از ناشران، از ابعاد گسترده چنین پدیده‌ای پرده برداشت، نسبت به آن معترض شد و از پیگیری حقوقی ماجرا سخن به میان آورد.
ظاهرا این روش برای کتب پرفروش کاربرد بیشتری دارد و برخی از کتبی که مورد توجه مخاطب عام است و از مفاهیم نسبتا ساده‌ای نیز برخوردار است، چنین وضعیتی دارند. پس از این افشاگری، حساسیت مولفین کتاب پرفروش نسبت به تیراژ این کتب و اصالت رقم درج شده به عنوان تیراژ افزایش یافته است؛ بنابراین اگر این پدیده فراگیر باشد، دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک شاهد کشف موارد متعدد یا تشکیک در تیراژ شمار قابل توجهی از کتب و اعتراض گروهی از مولفین باشیم.
قاعدتا اگر مشخص شود پدیده «تیراژدزدی» فراگیر بوده و به یک یا چند ناشر و چند کتاب محدود نیست، اعتماد میان مولف و ناشر بیش از هر چیزی دستخوش آسیب خواهد شد و چه بسا از این پس مولفین در پی روش‌هایی برای راستی‌آزمایی درباره فروش کتب‌شان باشند و تیراژ کتب که تاکنون نیز با تشکیک‌هایی همراه بود، بیش از پیش به شک و تردید همراه شود.