جای خالی یک طرح مهم در پایتخت هسته‌ای ایران!
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، بوشهر به سبب وجود منابع و ذخایر انرژی به پایتخت انرژی در جهان معروف شده است، وجود 24 فاز پالایشگاهی (معادل 28 فاز) در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس سبب شده، تا از بوشهر به عنوان استانی انرژیک و ثروتمند یاد شود. در کنار فازهای عظیم پالایشگاهی، احداث صنایع پتروشیمی در 1400 هکتار زمین در نظر گرفته شده تا در دو فاز با فراوری محصولات اولیه‌ی فازها، ارزش افزوده بیشتری را نصیب کشور کند.
اما علاوه بر واژه «پایتخت انرژی» که برچسبی برای این استان است، بوشهر را باید پایتخت هسته‌ای ایران نیز برشمرد، شهری که با داشتن یک نیروگاه هسته‌ای فعال و دو نیروگاه هسته‌ای در دست احداث، اگر نگوییم تنها شهر قاره کهن است که چنین ظرفیتی دارد، قطعا در بین معدود شهرهای آسیایی است که از این ویژگی مهم برخوردار است.
آشنایی با نیروگاه اتمی بوشهر
نیروگاه اتمی بوشهر، اولین نیروگاه هسته‌ای ایران است. در سال 1355 و دو سال بعد از تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران، این سازمان با بخش تکنولوژی و تحقیقات سازمان انرژی اتمی آلمان غربی موافقتنامه‌ای برای همکاری‌های بلند مدت امضا کرد.
در پی آن شرکت کرافت ورک یونیون، یکی از شرکت‌های وابسته به زیمنس آلمان ساخت 2 واحد نیروگاه اتمی هر یک به توان اسمی 1293 مگاوات و توان خالص 1196 مگاوات را در بوشهر برعهده گرفت.
اما در سال 1357 در شرایطی که حدود 75 درصد از واحد اول و 60 درصد واحد دوم نیروگاه ساخته شده بود با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، طرف آلمانی کار بر روی پروژه را متوقف کرد.
ایران از شرکت آلمانی در دادگاه داوری بین‌المللی شکایت کرد و براساس رای 13 مارس سال 1982 دادگاه بین‌المللی، مقرر کرد، کلیه قطعات و دستگاه‌های ساخته شده دو نیروگاه بوشهر تا آن زمان، به اضافه نیمی از سوخت هسته‌ای به مالکیت ایران درآید و پیمانکار موظف شد که این قطعات را به صورت تحویل در بندر بوشهر، به ایران تحویل دهد.
در دهه 60 بار دیگر کار در نیروگاه بوشهر از سر گرفته شد، اما همزمان با حضور کارشناسان آلمانی در نیروگاه، حمله موشکی عراق به بخشی از ساختمان نیروگاه بوشهر، آلمان را از ادامه پروژه منصرف کرد. در اوایل سال 1368، موافقتنامه همکاری هسته‌ای میان ایران و روسیه تدوین شد و متعاقب آن در سال 1371 موافقتنامه کاملی از همکاری‌های هسته‌ای ایران و روسیه امضا شد.
در نوامبر 1994 قرارداد تکمیل واحد اول نیروگاه بوشهر ایران و روسیه به امضا رسید. به موجب این قرارداد مقرر شد ساخت نیروگاه تا پایان 2000 به پایان برسد. این قرار داد در ژانویه 1996 میان سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت اتم استوری اکسپورت روسیه اعتبار اجرایی پیدا کرد. طرف روس متعهد شد تا سال 2000 ساخت نیروگاه را به پایان برساند.
احداث واحد 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر
قرارداد احداث واحد 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر در آبان ماه 1393 بین شرکت مادر تخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران و شرکت روسی اتم استروی اکسپورت منعقد شد. موضوع قراداد شامل طراحی، احداث و راه اندازی 2 واحد راکتور هسته‌ای هر کدام به ظرفیت هزار و 57 مگاوات الکتریک است.
مراسم کلنگ زنی ساخت واحد 2 نیروگاه اتمی بوشهر در 20 شهریور 1395 با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار و عملیات اجرایی قراداد در 28 دستامبر سال 2016 برابر با هشتم دیماه 95 آغاز و در اسفند همان سال نیز عملیات خاکبرداری انجام شد.
عملیات گودبرداری واحد 2 نیروگاه اتمی بوشهر در نهم آبان 96 با حضور رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و رئیس شرکت روس اتم در بوشهر انجام شد. هم اکنون واحد یکم این نیروگاه با توان هزار مگاوات الکتریک در حال بهره برداری و تولید برق بوده که پس از راه اندازی و بهره بردرای از واحدهای 2.3 ظرفیت برق هسته‌ای کشور به سه هزار و 114 مگاوات الکتریک افزایش خواهد یافت.
خلأ وجود دانشگاه هسته‌ای در بوشهر
با توجه به آنچه که گفته شد، امروز بوشهر به عنوان شهری که میزبان تاسیسات هسته‌ای است در جهان شناخته می‌شود، با این وجود و ظرفیت عظیم سوال این است که چرا تاکنون شهری که امروز پایتخت هسته‌ای ایران شناخته می‌شود از داشتن دانشگاهی تخصصی در حوزه علوم هسته‌ای محروم بوده است.
این موضوع مهم در سفر محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به بوشهر از سوی نماینده ولی فقیه در استان نیز مطرح و درخواست شد. آیت الله صفایی بوشهری بر توجه به مسؤولیت اجتماعی نیروگاه اتمی بوشهر به محیط پیرامونی تأکید کرد و گفت: آموزش، توسعه زیرساخت‌های فرهنگی، اشتغال‌زایی، ایجاد دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی مرتبط به دانش علوم هسته‌ای باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.
دانشگاه علوم هسته ای در بوشهر ایجاد شود
صفایی بوشهری ایجاد پارک علم و فناوری هسته‌ای و مراکز آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی را یک ضرورت دانست و افزود: بوشهر، قطب تولید انرژی برق هسته‌ای در کشور است که ایجاد پارک علم و فناوری و مراکز آموزشی در کنار نیروگاه اتمی می‌تواند در این عرصه نقش‌آفرینی کند.
نماینده ولی فقیه در استان بوشهر آشنایی جوانان و دانش‌آموزان بوشهری با فناوری هسته‌ای در عرصه‌های مختلف را یک ضرورت دانست و تصریح کرد: مردم باید ثمره دانش هسته‌ای با تولیدات گوناگون در زندگی خود مانند تولید برق و رادیو دارو احساس کنند.
تاکید رئیس جمهور بر دانش هسته‌ای
موضوع توسعه علمی و دانش هسته‌ای حتی در سفر اخیر رئیس جمهوری به استان بوشهر نیز مطرح شد. آیت الله رئیسی در این بازدید از نیروگاه اتمی بوشهر گفت: دست یافتن به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در منطقه مستلزم برنامه ریزی‌های عالمانه و هدفمند برای پیشبرد پایدار صنعت هسته‌ای مطابق با آخرین استانداردهای بین المللی است.
رئیس جمهوری اظهار داشت: دانش هسته‌ای در آینده، توسعه علمی و پیشرفت شگرف کشورها را رقم خواهد زد و ما نباید از کاروان حرکت علمی جهان عقب بمانیم؛ رشد و توسعه معنادار دانش هسته‌ای، ارتقای سطح سایر فناوری‌ها و فنون را به دنبال خواهد داشت.
طی سال‌های گذشته نیز هرچند اقداماتی در خصوص ایجاد فضاهای آموزشی در بوشهر متناسب با دانش هسته‌ای صورت گرفته اما هیچکدام از آن‌ها به مرحله افتتاح و بهره برداری نرسیده است.
مدرسه شهدای هسته‌ای بوشهر بدون نتیجه
نمونه آن را می‌توان احداث مدرسه شهدای هسته‌ای در بوشهر دانست. به گفته مجری این طرح برای ساخت این مدرسه با گنجایش یک‌هزار دانش‌آموز، 20 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است. با این حال با وجود چندین سال از آغاز عملیات احداث آن، تاکنون این پروژه مورد بهره برداری قرار نگرفته است.
به گزارش فارس، سرمایه‌گذاری روی مساله دانش هسته‌ای در بوشهر می‌تواند این استان را به قطب علمی در کشور و بلکه خاورمیانه تبدیل کند و باعث شود تا از اقسا نقاط کشور و نیز خارج از کشور دانشجویان و نخبگانی در این استان تحصیل و پرورش یابند.
بوشهر مرجعیت علمی دانش هسته‌ای شود
این موضوع می‌تواند وجه علمی بوشهر را ارتقا و آن را در زمره شهرهای مهم علمی کشور قرار دهد. علاوه بر این حضور دانشجویان از سراسر کشور یا کشورهای خارجی می‌تواند به حوزه گردشگری و رونق اقتصادی استان نیز تاثیرگذار باشد. بنابراین می‌طلبد مسؤولان با توجه به وجود چنین ظرفیتی در استان کمر همت را برای پیشرفت بوشهر محکم ببندند و با تاسیس مراکز آموزشی علوم هسته‌ای، استان بوشهر را قله این علوم، مهد و مرجعیت علمی در این حوزه معرفی کنند.
