حاضر غایب انتخابات

حاضر غایب انتخابات؛ علی لاریجانی، چهره‌ای که در ظاهر بر سر نخواستنش بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان دعواست، اما هم‌زمان مسئله آمدن یا نیامدنش بر سر هر دو جریان سایه افکنده است؛ تا جایی که برخی تحلیل‌ها حاکی از این است که اعلام نامزدی‌اش در انتخابات 1400 می‌تواند بازی هردو جریان را به هم بزند.

درحالی‌که بخشی از جریان اصلاحات نزدیک‌تر به دولت، یعنی طیف کارگزاران، در مظان اتهام حمایت از لاریجانی است، اما هم حسین مرعشی و هم غلامحسین کرباسچی صراحتا از این موضوع اعلام برائت کرده و گفته‌اند که در جریان اصلاحات تا این لحظه بحثی درباره حمایت از رئیس سابق مجلس و مسئول فعلی پیشبرد تفاهم‌نامه ایران و چین مطرح نیست یا نشده است.

از سویی دیگر سخنگوی شورای وحدت اصولگرایان، یعنی منوچهر متکی، هم اخیرا در کنایه به اصولگرایان منتقد این شورا که گفته بودند جامعه روحانیت به‌طور خاص و شورای وحدت اصولگرایان در ذیل جامعه روحانیت به‌دنبال نامزدی علی لاریجانی است، گفت دیدید که نام این فرد در میان 10 نام خروجی این شورا به‌عنوان نامزد انتخابات 1400 نیست و دعوت‌نامه‌ای هم برای او ارسال نشده است.

گفته می‌شود او همواره دوست داشته رئیس‌جمهور شود. بهروز نعمتی، یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به او، اخیرا در کلاب‌هاوس گفت که از لاریجانی همیشه به‌عنوان یک نامزد بالقوه نام برده می‌شود که نه اصولگرایان و نه اصلاح‌طلبان هیچ‌گاه نمی‌توانند او را نادیده بگیرند. لاریجانی سال 84 نامزد اصلی جریان اصولگرا هم بود، اما محمود احمدی‌نژاد و هاشمی‌رفسنجانی در آن سال از او جلو زدند.

لاریجانی در این 16 سال یا دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده یا رئیس مجلس. از این منظر می‌توان گفت که جایگاه اختصاصی و منحصربه‌فردش را در سیاست همواره حفظ کرده بود. حالا هم مسئول تفاهم‌نامه 25‌ساله مناقشه‌برانگیز ایران و چین است، همین او را دوباره در جایگاهی خاص قرار می‌دهد و در‌صورت اعلام حضور در انتخابات قطعا به‌عنوان یک ویژگی یا برگ برنده برای او محسوب می‌شود.

او با توجه به این مسئولیت و اشرافی که بر این تفاهم‌نامه دارد، حتی می‌تواند از آن به‌عنوان برگ برنده در مناظره‌های انتخاباتی استفاده کند. او همچنین از حامیان برجام بوده و احتمالا بدون حضور او محتمل بود که تصویب برجام در مجلس اصولگرایان با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شد. از این منظر می‌توان گفت که حضور او در انتخابات می‌تواند به آینده مذاکرات وین هم گره بخورد و باز‌هم این مذاکرات به‌عنوان یک برگ برنده برای او، بیش از دیگر نامزد‌ها عمل خواهد کرد.

اینکه تاکنون هیچ پالس روشنی از علی لاریجانی برای آمدن دیده نشده چندین دلیل دارد. برخی می‌گویند او سیاست‌مداری کارکشته است و حتی اگر قصد جدی هم داشته باشد سکوت و صبر پیشه می‌کند و تا روز‌های آخر منتهی به ثبت‌نام قصدش را علنی نخواهد کرد، با توجه به فضای خاکستری زمین بازی انتخابات 1400 و تفاوت‌هایی که انتخابات‌های گذشته دارد، می‌داند اعلام زودهنگام برایش خسران بیشتری دارد تا مزیت.

برخی تحلیل‌ها حاکی از این است که لاریجانی وارد بازی بازنده نمی‌شود، در شرایطی می‌آید که برنده‌شدنش تا حدی قابل پیش‌بینی باشد که آن هم در دو شکل رخ خواهد داد و اینکه بدل به تک‌نامزد یکی از دو جریان شود. او بدون حمایت اصلاح‌طلبان نخواهد آمد، چرا‌که می‌داند باید شرایطی مشابه سال 92 برای او رخ دهد؛ یعنی ائتلافی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو پشت او بایستند تا رأی‌آوردن او تضمین شود. وگرنه رأی اصولگرایانی که در سال 92 بین قالیباف و جلیلی پخش شد یا سال 96 پشت ابراهیم رئیسی آمد، هیچ‌وقت به سبد علی لاریجانی ریخته نخواهد شد.

با این توصیف در شرایطی که اصلاح‌طلبان بار‌ها اعلام کرده‌اند دیگر تن به نامزد نیابتی نخواهند داد و حتی طیف کارگزاران هم می‌گوید تا این لحظه بحثی در ارتباط با لاریجانی نشده است، آمدن رئیس سابق صداوسیما به گردونه انتخابات بلا‌موضوع تلقی می‌شود؛ تا جایی که داریوش قنبری اصلاح‌طلب هم با بیان اینکه لاریجانی خود را جدا از جریان اصلاحات نمی‌داند، فروردین‌ماه گفته بود که من فکر می‌کنم لاریجانی قطعا با حمایت اصلاح‌طلبان می‌خواهد کاندیداتوری خود را اعلام کند.

از سوی دیگر، اگرچه به نظر می‌رسد بعید است که او بدل به نامزد جریان اصولگرا شود، اما برخی تحلیل‌ها حاکی از این است که با توجه به امتیازات ویژه لاریجانی مانند همان مسئولیت ویژه در ماجرای تفاهم‌نامه ایران و چین و تجربه‌ای که در حوزه سیاست و دیپلماسی او را یک سرو‌گردن از دیگر رقبای راست و چپش بالاتر قرار می‌دهد، شاید او فراتر از اجماع اصولگرایان بتواند بدل به نامزد نظام شود که در این صورت قطعا خواهد آمد. گزاره‌ها یا نقل‌قول‌های دیگری هم درباره لاریجانی مطرح می‌شود، مانند اینکه درصورتی‌که سعید جلیلی وارد عرصه انتخابات شود او حتما می‌آید؛ چر‌اکه توان شکل‌گیری یک دو‌قطبی با او را دارد.

یا اینکه سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و عضو جمعیت ایثارگران درباره کاندیداتوری علی لاریجانی گفته است: «یک نقل‌قولی از آقای لاریجانی شنیدم که ایشان جایی مطرح کرده و گفته: «اگر آیت‌الله رئیسی بیاید دیگر نیازی به کاندیداتوری من نیست». با این اوصاف اگر آیت‌الله رئیسی نامزد شود، به نظرم تکلیف انتخابات ریاست‌جمهوری روشن است».

ماجرای علی لاریجانی و انتخابات 1400 همچنان در هاله‌ای خاکستری باقی مانده است؛ تا‌جایی‌که هفته گذشته وقتی سایت انتخاب در گزارشی نوشته بود‌: «تحرکاتی چراغ‌خاموش از لاریجانی دیده شده که می‌توانند به‌عنوان پالس‌های انتخاباتی او تلقی شوند و کانال تلگرامی علی لاریجانی از چند روز پیش شروع به بازنشر نظرات علی لاریجانی کرده است؛ اظهارنظر‌هایی که رنگ‌و‌بوی انتخاباتی دارند». دفتر علی لاریجانی اعلام کرد اخبار و تحلیل‌هایی که اخیرا در کانال تلگرام یا صفحه توییتر به نام رئیس سابق مجلس منتشر می‌شود، ارتباطی با ایشان ندارد.