حمایت در حد حرف / گره مشکلات صنایع دستی پیش از ایجاد سه هزار شغل جدید باز شود

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، از گذشته های بسیار دور، تولید صنایع دستی در تمام مناطق کشور رواج و سهم اندکی در تأمین اقتصادی خانوارها داشته است. صنایع دستی هر منطقه متأثر از محیط فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی آن سرزمین است، منطقه جنوب خراسان بزرگ و خراسان جنوبی کنونی نیز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و فرهنگی، صنایع دستی خاص خود را داراست.

اما با وجود تلاش های فراوان برای شناسایی و احیای این هنرهای دستی، گویا هدف مسئولان از این اقدام فقط به کار بردن همان واژه "احیا" بوده است و متأسفانه هنرمندان این حوزه پس از ایجاد کارگاه و اشتغال، به حال خود رها شده اند و جای خالی حمایت هایی که باید می بود، حالا خیلی احساس می شود.

متاسفانه شیوع بیماری کرونا نیز مزید بر علت شده و هنرمندان کشور و به خصوص خطه محروم خراسان جنوبی، فرصت بازار داغ بهاری را از دست دادند که در همین خصوص هم به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، هر ساله در ایام نوروز بیش از یک میلیارد تومان صنایع دستی در استان فروش داشته است، اما امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا فروش آن به صفر رسید.

سه هزار شغل ثابت و پایدار در حوزه صنایع دستی استان ایجاد می‌شود

قرار است فردا محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی سفر کند.

محمدصاق معتمدیان استاندار خراسان جنوبی امروز در خصوص این سفر، به طرح پایلوتی اشاره کرد که برای اولین بار در سطح کشور در خراسان جنوبی عملیاتی می‌شود و گفت: طی تفاهم‌نامه‌ای که بین استانداری و سازمان برنامه و بودجه کشور منعقد می‌شود، تعداد سه هزار شغل ثابت و پایدار در حوزه صنایع دستی استان ایجاد می‌شود.

انتظار هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی این است که مسئولان اجرایی استان و کشور، گره مشکلات همیشگی این حرفه را پیش از این که سه هزار شغل جدید ایجاد شود، باز کنند تا شاهد رونق و جهش تولید در حوزه صنایع دستی در خراسان جنوبی باشیم.

حمایت در حد حرف

یکی از صنعتگران و فعالان حوزه صنایع دستی شهرستان خوسف در گفت و گو با خاورستان، خراسان جنوبی را استانی دارای ظرفیت های بالا در حوزه صنایع دستی می داند و مهم ترین ظرفیت های دیار گل های نرگس در این زمینه را، تولیدات سنگ، پنبه مله و بافت پارچه های سنتی عنوان می کند.

او معتقد است اگر صنعتگران این حوزه مورد حمایت مسئولان قرار گیرند و از مزایایی مانند وام بلاعوض، اعزام صنعتگران به سایر استان ها برای معرفی محصولات، بیمه و... برخوردار شوند، قطعا تولید و فروش صنایع دستی رونق خواهد گرفت و از خام فروشی محصولات نیز جلوگیری خواهد شد، اما متأسفانه مسئولان فقط در حد صحبت و سخنرانی این صنعت و فعالان آن را مورد حمایت خود قرار می دهند.

نجفی با اشاره به این که وقتی از سوی مسئولان شهرستان مورد حمایت قرار نگیریم، از مسئولان استان نیز انتظاری نمی رود، می گوید: متأسفانه مسئولان فقط برای پز دادن کار خود، صنعتگر را می شناسند، در حالی که حتی از هنر و دسترنج آن ها، برای هدیه دادن به مهمانانشان هم هیچ استفاده ای نمی کنند.

این هنرمند صنایع دستی مهم ترین مشکلات صنعتگران در این حوزه را نبود بیمه، مشکل در اخذ تسهیلات و همچنین عدم بهره مندی از تسهیلات حمایتی با استفاده از وام خوداشتغالی اولیه دانسته و تصریح می کند: در این موقعیت زمانی، ارائه وام 12درصد از سامانه کارا، به معنی ضربه کاری به صنعتگر است نه حمایت از او.

افزایش قیمت چشمگیر مواد اولیه

وی یکی از مهم ترین کمبودهای صنعتگران حوزه صنایع دستی شهرستان خوسف را نبود بازارچه صنایع دستی دائمی در سطح شهرستان آن هم با وجود ساختن کمپ گردشگری و دهکده گردشگری می داند و تاکید می کند: برای تأمین مواد اولیه با قیمت مناسب، صنعتگران نیازمند سرمایه اولیه بالایی هستند تا بتوانند خرید و تولید به صرفه ای داشته باشند، اما متأسفانه در استان، روز به روز شاهد افزایش قیمت ها هستیم.

او می گوید: برگزاری نمایشگاه های ارائه و فروش محصولات و صنایع دستی تقریبا خوب ارزیابی می شود، البته نه برای صنعتگرانی که هزینه جابجایی و رفت و آمدشان به استان های دیگر، بیشتر از میزان فروش است، چراکه متأسفانه به دلیل نبود شرایط اقتصادی، توان خرید مردم نیز کم شده است.

وی از مسئولان درخواست کرد پیش از ایجاد سه هزار شغل جدید صنایع دستی، مشکلات این حرفه را رفع کنند تا دیگر شاهد مشکلات نباشیم.

تبلیغات خوب اما محدود مسئولان

خانم دیگری که یکی از صنعتگران صنایع دستی در زمینه صنایع چوب است و در بازارچه صنایع دستی عمارت اکبریه غرفه دارد، نیز از عدم حمایت مسئولان دل پر دردی دارد.

او می گوید: در حالی که بازارچه صنایع دستی در یک عمارت معروف و ثبت جهانی قرار دارد و معمولا پذیرای گردشگرانی از تمام نقاط کشور و خارج است، اما متأسفانه حتی خود همشهریان بیرجندی نیز از وجود این بازارچه بی خبر هستند.

این صنعتگر بیرجندی با اشاره به این که در عید نوروز که عمارت اکبریه میزبان مسافران و گردشگران زیادی است، به دلیل تبلیغات بالا و مناسب مسئولان، استقبال از بازارچه و فروش صنایع دستی هم پر رونق است گفت: اما این سوال از مسئولان مطرح است که چرا در جهت حمایت از صنعتگران و صنایع دستی، این تبلیغات در تمام ایام سال یا مناسبت های متعدد وجود ندارد؟

بازدید به وقت خاص

احمدی که معتقد است بازدید مسئولان از این بازارچه فقط به حضور مسئولان عالی رتبه کشوری منحصر شده و در غیر این صورت هیچ بازدیدی صورت نمی گیرد، می گوید: بازدیدهایی که مسئولان فقط از جلوی بازارچه عبور کنند یا اگر مشکلات و درد دل های صنعتگران را هم بشنوند و برای حل آن اقدامی انجام ندهند، چه فایده ای دارد؟ تاکنون بارها و بارها مشکلاتمان را بیان کرده ایم، اما هیچ اقدام و نتیجه ای را شاهد نبوده ایم.

این صنعتگر با اشاره به مشکلات و سختی هایی در زمینه تأمین مواد اولیه، تأکید می کند: چطور ممکن است از مسئولانی که برای تبلیغ صنایع دستی و حمایت از صنعتگران اقدامی نمی کنند، انتظار داشت تا در تأمین مواد اولیه با قیمت مناسب یا بهره مندی از تخفیفات، همکاری کنند؟

او معتقد است که در زمینه تبلیغ و بازار فروش، هر چه کرده اند، خود صنعتگران کرده اند. در واقع هیچ صادراتی در این زمینه انجام نمی شود، مگر سفارش هایی که از شهرهای مختلف و از طریق تبلیغ در فضای مجازی توسط خود فعالان این صنعت انجام می شود و در این خصوص هیچ حمایتی از سوی مسئولان انجام نمی شود.

حمایت نمی کنید؛ سنگ اندازی هم نکنید

وی ازجمله مشکلات عمومی فعالان این حوزه را عدم برخورداری از بیمه و همچنین مشکلات مربوط به دریافت تسهیلات اشتغال و حمایتی عنوان می کند و می گوید: امسال و همزمان با شیوع کرونا نیز برای دریافت وام وعده هایی داده شد که متأسفانه دریافت این وام شرایط سختی دارد که عمده صنعتگران از دریافت آن بی نصیب مانده اند. اما اکنون که در سال جهش تولید هستیم و باید تولیدکنندگان مورد حمایت ویژه قرار گیرند، انتظار این است که اگر مسئولان قصد حمایت ندارند، لااقل سنگ اندازی هم نکنند.

هنر برند نداریم

یکی از فعالان دیگر در حوزه هنرهای صنایع دستی نیز معتقد است برای شناسایی صنایع دستی استان زحمت های زیادی انجام شده است، اما بهره برداری از این موضوع و ایجاد هنر فاخری که در استان برند باشد وجود ندارد.

البته او تنها اثر فاخر استان که مورد افتخار مسئولان هم هست را، بافت حوله می داند و گلایه مردم در نمایشگاه تهران هم دلیل محکمی بر این موضوع است.

جای خالی ایده پردازی و طراحی در هنرهای دستی

او ادامه می دهد: با گذشت این همه سال از رونق پارچه بافی، هنوز در این خصوص اثر فاخری تولید نشده است و متاسفانه مردم عادت کردند از یک طرح تکراری هزاران متر پارچه درست کرده و توقع بازار فروش خوبی برای آن دارند. در این خصوص نبود یک طراح و یک ایده پرداز در کنار هنرمندانی که 90 درصدشان افراد روستایی یا ساکنین حاشیه شهرها هستند، به عنوان یک ایراد بزرگ و محسوس به چشم می آید. در این خصوص ممکن است ایده ها و طرح هایی هم وجود داشته باشد، اما چون مرحله تولید را زمان بر تر می کند، خیلی مورد توجه قرار نمی گیرد.

به نظر این فعال صنایع دستی، مهم ترین مشکل در حوزه صنایع دستی استان، خام فروشی در حوزه های مختلف از جمله پارچه، سنگ و برک است. همچنین نبود بازار دائمی فروش، گران شدن بخشی از مواد اولیه و افزایش قیمت محصول نهایی و کاهش توان خرید مردم نیز از دیگر مشکلات حوزه صنایع دستی است.

این فعال حوزه صنایع دستی، عدم بسته بندی و نبود باکس مناسب و در خور را نیز یکی از اشکالات این هنر عنوان می کند و البته به هنرمندان در خصوص کوتاهی در این زمینه حق هم می دهد، چراکه برای تهیه یک بسته بندی معمولی، باید برای فرآیندهای طراحی، چاپ و قالب زنی، حداقل 5 تا 6 میلیون تومان هزینه شود که بسیاری از هنرمندان، چنین توانی ندارند.

محمدپور می گوید: برخی از رشته های هنری نیز نیازمند دستگاه های مدرن و بروزرسانی حرفه است، مثلا بارها گفته شده که در حوزه سنگ تراشی باید با خرید دستگاه های میلیاردی و آموزش حرفه ای و تخصصی بروز شود، اما متأسفانه هیچ وقت این موضوع اتفاق نیفتاده و هنرمند مجبور به خام فروشی یا فقط زدن نگین می شود.

او معتقد است؛ فارغ از برخی مشکلات و عدم حمایت ها از سوی مسئولان، تداوم برخی از مشکلات و پیشرفت نکردن در این حوزه، به خود هنرمندان هم بر می گردد. به طوری که بسیاری از هنرمندان صنایع دستی، صاحب هیچ ایده، فکر و تلاشی برای پیدا کردن بازار جدید نیستند و دست روی دست گذاشتند تا برایشان قدمی برداشته شود، در حالی که یک شرکت تعاونی پارچه بافی به راحتی می تواند با یک مشاوره و طراح پارچه، بهترین محصول را تولید کند، ولی باز هم به تولید به روش قبلی ادامه می دهد.

فضای مجازی، فرصت مناسب فروش در اوضاع کرونایی

وی تأکید می کند: باید طوری برنامه ریزی شود که صنایع دستی در بطن زندگی مردم جا گرفته و به محصولات کاربردی تبدیل شود. در این خصوص نمایشگاه های خوبی در سطح استان و کشور بر پا می شود که متأسفانه، حالا شیوع کرونا سد راه برگزاری این نمایشگاه ها شده است. اما اکنون، فضای مجازی فرصت خوبی برای هنرمندان است که برای معرفی و فروش محصولاتشان از آن استفاده کنند.

وی گفت: این که قرار است سه هزار شغل جدید در حوزه صنایع دستی ایجاد شود، خبر خوب و امیدوارکننده ای است اما مسئولان دقت داشته باشند چراکه لازم است به گونه ای برنامه ریزی شود که در آینده شاهد مشکلاتی که امروز برای هنرمندان صنایع دستی وجود ندارد، نباشیم. وی تصریح کرد: پیش از ایجاد شغل جدید باید زیرساخت های آن ایجاد شود. هنرمندان را دریابید!

در حالی که هر ساله برای احیای تعدادی از هنرهای دستی استان اقدام می شود و بیش از هفت هزار هنرمند در رشته های مختلف این هنر در استان فعالیت می کنند، اما انتظار فعالان این حوزه این است که مسئولان در ریز و درشت ارائه آمارها، آن ها را نیز فراموش نکنند و برای تداوم فعالیتشان، حمایت هایی را هم از خود به خرج دهند. همان طور که اکنون و به گفته یکی از هنرمندان، وام کرونا، منحصرا در اختیار هنرمندانی قرار می گیرد که کد بیمه و کد اقتصادی داشته باشند، در حالی که تعداد بسیار کم و حدود چند ده نفر از هنرمندان استان بیمه شده اند که شاید آن ها هم کد اقتصادی نداشته باشند!

با توجه به این که مقام معظم رهبری، امسال را سال جهش تولید نام گذاری کردند، انتظار است تا مسئولان، تولیدکنندگان صنایع دستی را هم دریابند. چراکه حالا فارغ از مشکلات همیشگی، کرونا هم بار سنگین و کمرشکنی برای آن ها شده است.

انتهای پیام /