خانواده ایرانی؛ فرهنگ‌های غیر ایرانی / آموزش مهارت‌های زندگی را جدی نگرفته‌ایم
امروزه عوامل متعددی به دنبال برچیدن فرهنگ اصیل ایرانی از جامعه درونی کشورمان هستند تا آن اصالت زیبای ایرانیان در جوامع بشری را کم رنگ جلوه دهند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از هرمز؛ حضور در شبکه های اجتماعی و مجازی یکی از عواملی است که در سالیان اخیر انواعی از فرهنگ های مدرنیته و غربی را در کشور ایران رواج داده و این گسست فرهنگی و اجتماعی به صورت خیلی جدی در جامعه ملموس است. ترویج فرهنگ ابتذال توسط کشورهای غربی و هجمه های فرهنگی که به سوی میهن اسلامی ایران وارد می شود دست به دست هم داده تا در فرهنگ های مختلف اجتماعی مردم شاهد نابسامانی باشیم. برخی از صاحب نظران عدم پیشرفت فرهنگ در عرصه های مختلف را به پای کم کاری دستگاه های اجرایی و متولی این امر نهاده اند و برخی نیز بر این باورند که بنیان خانواده رویکرد اصلی خود را به نمایش نگذاشته است تا شاهد ترویج فرهنگ های غیر ایرانی در جامعه باشیم. از این رو شبکه اطلاع رسانی هرمز در راستای رسالت های اجتماعی اش و اهمیت این موضوع در جامعه کنونی، میزگردی را با عنوان" خانواده ایرانی؛ فرهنگ های غیر ایرانی" با حضور معصومه زکی پور دکتری روانشناسی سلامت و مدرس دانشگاه، سید رضا هاشمی زاده کارشناس رسانه و مدرس دانشگاه و مهین زارع کارشناس ارشد جامعه شناسی ترتیب داد.
هاشمی زاده در ابتدای این نشست با اشاره به اثرات منفی فرهنگ های غیر ایرانی در زندگی اجتماعی و خانوادگی مردم ایران، از خانواده به عنوان یک نظام ساختاریافته از اعتماد، اطمینان، هماهنگی و همراهی هایی عنوان کرد که اعضای خانواده به عنوان ارکان آن در کنار یکدیگر بوجود می آید. وی با بیان اینکه نظام اجتماعی برای پایداری باید از اعتماد و انسجام برخوردار باشد، افزود: وقتی خانواده در کنار یک مجموعه سازمان یافته از رفتار، اخلاق و خلقیات انسانی، اخلاقی و اجتماعی متصور باشیم در صورت صدمه دیدن هر یک از این ها، نظام اجتماعی به طور طبیعی، با مشکل فروپاشی و سایش و فرسایش مواجه می شود. این کارشناس رسانه گفت: طی این سالها شاهد اثرات منفی فرهنگ های غربی با هدف ترویج ابتذال در جامعه هستیم، هر وقت که فرهنگ یک جامعه آسیب ببیند و به ابتذال کشیده شود در وجوه مختلف بر بافت افراد جامعه اثر می گذارد، با نگاهی به آن در می‌یابیم که ابتدا می‌تواند جامعه را سطحی، بی‌مایه، درون‌تهی و خالی از هر گونه ارزش‌ها کند. فردگرایی از روحیات فرهنگ ایرانی نیست هاشمی زاده ادامه داد: متاسفانه در جامعه امروزی با مسائلی از قبیل رشد فرهنگ مبتذل و ضد ارزش‌ها مواجه ایم، بعضا افراد به جای اینکه عمیقا به فعالیت و کار و حرفه شان در راستای منافع اجتماعی و خیر برای دیگران توجه داشته باشند به فردگرایی مبتلا شده اند درحالی که فردگرایی از روحیات فرهنگ ایرانی نیست بلکه فرهنگ مبتذلی است که از غرب یا دیگر نقاط جهان به این جامعه القاء شده است. وی گفت: با توجه به فراوانی گوشی های تلفن همراه در بین خانواده ها و عدم آموزش سواد رسانه ای در بین خانواده ها، آنان را در معرض انواع محتوایات فرهنگی، اجتماعی و... قرار می گیرند و به عبارتی تأخر فرهنگی ایجاد می شود، همیشه ابتدا تکنولوژی وارد و سپس برای آن چاره اندیشی می شود، مردم باید نحوه چگونگی استفاده از ابزارها را فرا گیرند تا مسائل پیرامون خود را از روزنه فضای مجازی درک کنند، آیا تمامی محتواهای موجود در فضای مجازی، ارزش این ر ا دارد که مردم برای آن وقت بگذارند؟
چهره های شاخص مجازی نمی توانند الگوی جامعه باشند مدرس دانشگاه های هرمزگان در ادامه بیان داشت: زمانی که با نوع معرفی چهره ها و الگوها آشنایی نداشته باشند، گاها کسانی به عنوان الگو و چهره شناخته می‌شوند که خودشان دارای مشکلات بزرگ هستند. به عنوان مثال زندگی برخی هنرمندان با حواشی های زیادی در فضای مجازی مواجه است. عدم ثبات در ازدواج‌ها و همچنین ازدواج‌های متعدد و طلاق نمونه ای از این موارد است که پیامدهای منفی را به جامعه منتقل می‌کند. آموزش مهارت های زندگی را جدی نگرفته ایم هاشمی زاده اذعان داشت: متاسفانه برخی خانواده ها تا کنون آموزش مهارت های زندگی به زوج‌های جوان را جدی نگرفته اند درحالی که در برخی کشورها، دانشکده مهارت‌های زندگی دایر است و افراد در دوران تحصیل برای زندگی کردن کنار یکدیگر آموزش می‌بینند، زندگی کردن یک مهارت است و افراد باید چگونگی حل تعارض بدون کمک پلیس و دستگاه قضایی را فراگیرند. وی در ادامه با بیان اینکه آموزش؛ ریشه حل و فصل بسیاری از مسائل در سطح جامعه است، افزود: عدم آموزش مهارت‌های زندگی یکی از مواردی است که در جامعه اسلامی ایران مغفول مانده و آموزش و پرورش می‌بایست از ابتدا تا انتهای مراحل تحصیلی دانش‌آموزان؛ نحوه زندگی کردن و حفظ ارزشهای زندگی ایرانی اسلامی آموزش دهد.
تمامی رفتارهای انسان چند بعدی است معصومه زکی پور نیز در این نشست درخصوص اثرات منفی فرهنگ مبتذل و غیر اخلاقی غربی در زندگی اجتماعی و خانوادگی مردم اظهار کرد: تمامی رفتارهای انسان چند بعدی است و ضروری است همه ابعاد آن بررسی شود. این دکتری روانشناسی سلامت ادامه داد: گاها برخی افراد از روی کنجکاوی و علاقه به تفریح به ابتذال روی می آورند، اکثر مواقع مشاهده می کنیم که حتی نوجوانان گرفتار رفتارهای مبتذل می شوند این هم به عدم ارائه آموزش سواد استفاده از فضای مجازی به این قشر از جامعه برمی گردد، فرزندان وارد محیطی می شوند که همه چیز غیر واقعی است، بدین معنا که هیچ کس واقعیت زندگی اش اعم از لحظه های تلخ زندگی و گاها رفتارهای سالم را در فضای مجازی به اشتراک نمی گذارد و چیزهایی را در این فضا قرار می دهند که لایک بخورد، ازاین رو نوجوانان شاهد رفتارهای عجیب هستند و فکر می کنند الگوی صحیح زندگی، همین چیزهایی است که در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شده است. فرهنگ نه گفتن در جامعه تقویت شود زکی پور افزود: از طرفی این نوجوانان مهارت های زندگی را فرا نگرفته‌اند، امید است فراگیری این گونه مهارت ها در سیستم‌های آموزش و پرورش و فرهنگ تربیتی والدین گنجانده شود، چراکه فراگیری مهارت های «نه گفتن و جرأت ورزی» سبب می‌شود که فرزندان ما از رفتارهای غیر اخلاقی و مبتذل، «نه» بگوید. وی ابراز داشت: معمولا افراد با رفتارهای مبتذل به دنبال نشان دادن خودشان هستند، این دسته از افراد با رفتارهای طبیعی مورد توجه قرار نگرفته اند و در خانواده به وی اهمیت نداده اند، همچنین از عزت نفس و اعتماد به نفس برخوردار نیستند و احساس ارزشمندی ندارند از این رو برای نشان دادن خود، دست به رفتارهای غیر اجتماعی و غیر فرهنگی می زند. این دکتری روانشناسی سلامت ادامه داد: این رفتارهای مبتذل و غیر اجتماعی تأثرات منفی در عملکرد وی بگذارد، بدین معنا که عملکرد اجتماعی فرد ازبین می رود و فردی که می تواند عملکرد اجتماعی مناسبی داشته باشد وارد جریانات ابتذال فرهنگی می شود و متاسفانه جامعه نیروی فعال خود را از دست می دهد و از طرفی نیز فرد هرچه پیش تر برود متوجه می شود که رفتارهای شاد و لذت ها همه موقتی است و تکراری شدن این رفتارها وی را دچار افسردگی می کند و همیشه جنگ بین ارزش ها و تعارض درونی را تجربه می کند.
برای مقابله با فرهنگ ابتذال خود را با مهارت های زندگی مسلح کنیم زکی پور اذعان داشت: بنظر می رسد فرد برای مبارزه با ابتذال و جلوگیری از پیشروی بسیار تهاجمی فرهنگ ابتذال، نخست باید خود را به مهارت های زندگی مسلح کند و با دریافت مشاوره، به نقص های شخصیتی خود پی‌ببرد و در جهت رفع آنها برآید، سپس ارزشمندی فرزندان را به آنان آموزش دهیم و همچنین محبت بی قید و شرط را به فرزندان داشته باشیم. ممکن است این نوع محبت، وی را در دوران نوجوانی به فردی تبدیل کند که خواسته های طرف مقابل را برآورده سازد و در رابطه ها تسلیم شود. در تربیت فرزندان باید دقت داشت که آنان دوست داشتنی هستند و تحت هر شرالیطی هر رفتاری که انجام دهند ما دوست شان داریم. بچه ها اشتباه می کنند و اشتباه کردن حق مسلم هر بچه ای است و در صورت مرتکب اشتباه، باید برای جبران خطا و اشتباهش به او کمک کنیم. مغز انسان عادت‌پذیر است وی تاکید کرد: فراموش نکنیم که مغز انسان عادت پذیر است بدین معنا که رفتارهایی که افراد انجام می دهند به مرور به عادت تبدیل خواهد شد. رفتارهایی از قبیل وقت غذا خوردن، مدل رفتاری افراد و کارهایی که در طول روز از عادت های وی سرچشمه می گیرد که ترک آن همانند ترک اعتیاد سخت است. از این رو افراد باید مراقب باشند عادت ها و سبک زندگی و رفتاری سالم و صحیحی را در زندگی خود به وجود آورند تا به خود، دیگران و محیط زیست آسیب وارد نکنند. رفتار سالم رفتاری است که به هیچ کس آسیب نمی زند.
برچسب های اجتماعی چگونه پدید می آیند؟ مهین زارع نیز در این رابطه اظهار کرد: آنگاه که فرد یا افرادی از یک جامعه به واسطه شرایط خانوادگی و اجتماعی خود دچار بدفهمی و نابسامانی در سبک زندگی شده و گفتار، کردار و رفتارشان منجر به هویت و شخصیت فرومایه و بی ارزشی بروز می نماید، افکار عمومی، به آنان برچسب نابهنجار و کجروی اجتماعی می زنند که در وحله نخست این برچسب در ساخت اجتماعی جداسازی آنان گردیده و مواجه با چالش هویت و ناکارآمدی در ارتباطات اجتماعی آنان را عصیانگر و انتقام‌جو رهسپار جامعه می کند و انسانی که قوای درونی او مملو از خشونت و عصبانیت از خود و دیگران است و ناکامی های پی در پی او را به سمت کجروی و جرائم پیش می برد. وی افزود: آنچه در تغییر شرایط افراد می تواند کارساز باشد در وحله اول آگاه شدن از خویشتن و پیرامون است و سپس آگاه شدن به چگونگی غلبه بر خشم و عصیان و عبور از بحران های درونی است. این کارشناس ارشد جامعه شناسی هرمزگان ادامه داد: افرادی که در شرایط نابسامانی خانوادگی بسر میبرند پیوسته زندگی فردی و اجتماعی آنان در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارد، البته گاهی فرد یا افرادی از جامعه به انتخاب خود از ارزشهای اجتماعی زمان خود عبور کرده و سبک زندگی را که عرف اجتماعی مبتذل می داند بر می گزیند. گسترش فرهنگ برهنگی آسیبی جدی در جامعه کنونی زارع اظهار کرد: از مصادیق آن شرابخواری یا برهنگی و... روی می آورند و بواسطه گسترش کنش های نامتعارف در حوزه فردی و اجتماعی باعث هژمونی فرهنگی در سبک زندگی همسالان خود گردیده و خسارات جبران ناپذیری به سیستم اخلاقی اجتماعی وارد می نمایند. وی خاطرنشان کرد: بطور مثال نیکوکاری امری انسان دوستانه و ارزشمند است و جامعه برای این رفتار خیرخواهانه ارزش اجتماعی و فرهنگی قائل است و ممکن است افرادی از جامعه در مقابل پاسخگویی به نیازمندان بی تفاوت باشند در حالیکه امکان حمایت کردن را دارند، اینجاست که افکار عمومی موضع گیری را به نفع نیازمندان از خود بروز می‌دهد و رفتار خودخواهانه را نمی پذیرد. انتهای پیام /
