خانوارها بیشتر از قبل پس انداز می‌کنند؟ / بیشترین پس انداز برای خانوارهای کدام استان است؟

داده‌های هزینه درآمد خانوار که هر ساله توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، بیانگر رشد 734 درصدی هزینه‌های خانوار شهری در بازه ده ساله 1391 الی 1401 می‌باشد. همچنین در این بازه زمانی، درآمد خانوارهای شهری رشد 898 درصدی تجربه کرده است. میزان رشد هزینه‌ها در بازه زمانی مذکور برای خانوارهای روستایی 628 درصد، و میزان رشد درآمد 873 درصد بوده است.

از تفاضل درآمد و هزینه، می‌توان قابلیت پس‌انداز خانوار را بدست آورد. میزان پس‌انداز خانوار، جنبه‌های اقتصادی مختلفی دارد. در ادامه یادداشت، به بررسی میزان پس‌انداز خانوارهای شهری و روستایی، در سال‌های 1391 الی 1401 می‌پردازیم.

تغییرات پس‌انداز برای خانوارهای شهری چقدر بوده است؟

بررسی داده‌های هزینه درآمد خانوار نشان می‌دهد میزان پس‌انداز خانوارهای شهری در سال 1391، برابر با 296 هزار تومان بوده است. یعنی خانوارهای شهری به طور میانگین ماهانه 24.6 هزار تومان پس‌انداز کرده‌اند. این میزان با رشد 9973 درصدی، به عدد 29 میلیون و 800 هزار تومان در سال 1401 رسیده است. یعنی خانوارهای شهری در سال 1401، به طور میانگین ماهانه 2 میلیون و 400 هزار تومان پس‌انداز کرده‌اند. نهمچنین میانگین نرخ رشد پس‌انداز در 10 سال ذکره شده، سالانه 997 درصد بوده‌است. البته باید توجه داشت که پس‌انداز خانوار در سال 1392، عددی منفی را به ثبت رسانده است. در سال 1392، میانگین پس‌انداز سالانه خانوارهای شهری برابر با منفی 143 هزار تومان بوده است. در واقع پس‌انداز منفی به این معناست که خانوارها در سال ذکر شده، به ناچار از پس‌انداز سال‌های پیشین خود جهت تأمین مخارج موجود استفاده کرده‌اند.

نمودار زیر، شکاف درآمد و مخارج خانوارهای شهری را در سال‌های 1391 الی 1401 نشان می‌دهد.

نمودار زیر، میزان پس‌انداز خانوارهای شهری را در سال‌های 1391 الی 1401 نشان می‌دهد.

بیشترین میزان رشد پس‌انداز در این بازه ده ساله، مربوط به سال 1393 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز خانوارها با رشد 550 درصدی از مبلغ منفی 143 هزار تومان به 645 هزار تومان رسیده است. همچنین کم‌ترین میزان رشد پس‌انداز مربوط به سال 1392 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز خانوارهای شهری با کاهش 148 درصدی از مبلغ 296 هزار تومان به منفی 143 هزار تومان رسیده است.

پس انداز حقیقی خانوارهای شهری چقدر بوده است؟

باید توجه داشت که ارقام ذکر شده در مورد پس‌انداز، اسمی است و رشد نرخ تورم تأثیر قابل توجهی بر رشد هزینه و درآمد خانوار داشته است. برای مقایسه درست و دقیق‌تر، باید اثرات تورم را از داده‌های مذکور حذف کنیم. برای اینکار، با در نظر گرفتن سال 1400 به عنوان سال پایه، تمامی اعداد را به این سال باز می‌گردانیم. نتایج بدست آمده، بیان می‌کند که نرخ پس‌انداز در سال‌های مختلف، چه میزان در سال 1400 ارزش دارد.

میزان پس‌انداز حقیقی خانوارهای شهری در سال 1391 (نسبت به سال پایه 1400)، برابر با 1 میلیون و 867 هزار تومان می‌باشد. عدد ذکر بیانگر پس‌انداز ماهانه حدود 155 هزار تومان می‌باشد. این میزان با رشد 1001 درصدی، به عدد 20 میلیون و 570 هزار تومان در سال 1401 رسیده است. یعنی پس‌انداز حقیقی خانوارهای شهری در سال 1401 (نسبت به سال پایه 1400)، به طور میانگین ماهانه 1 میلیون و 714 هزار تومان بوده است. نهمچنین میانگین نرخ رشد پس‌انداز حقیقی در 10 سال ذکره شده، سالانه 100 درصد بوده‌است.

البته باید توجه داشت که پس‌انداز خانوار در سال 1392، عددی منفی را به ثبت رسانده است. در سال 1392، میانگین پس‌انداز حقیقی سالانه خانوارهای شهری برابر با منفی 684 هزار تومان بوده است.

نمودار زیر، میزان پس‌انداز حقیقی خانوارهای شهری را در سال‌های 1391 الی 1401 نشان می‌دهد.

بیشترین میزان رشد پس‌انداز حقیقی در این بازه ده ساله، مربوط به سال 1393 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز حقیقی خانوارها با رشد 492 درصدی از مبلغ منفی 684 هزار تومان به 2 میلیون و 684 هزار تومان رسیده است. همچنین کم‌ترین میزان رشد پس‌انداز حقیقی مربوط به سال 1392 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز خانوارهای شهری با کاهش 136 درصدی از مبلغ 1 میلیون و 867 هزار تومان به منفی 684 هزار تومان رسیده است.

نمودار زیر، نرخ رشد پس‌انداز حقیقی خانوارها از سال 1394 الی 1401 را نشان می‌دهد. برای مقایسه بهتر، سال‌های پیش از آن به دلیل ارقام بالا از نمودار حذف شده‌اند.

نمودار بالا، همچنین بیانگر کاهش رشد پس‌انداز حقیقی در سال‌های اخیر است. رشد حقیقی پس‌انداز خانوارهای شهری، به کم‌ترین میزان خود از سال 1398 تا کنون رسیده است. این مسئله می‌تواند زنگ خطری برای منفی شدن پس‌انداز حقیقی در سال‌های پیش رو باشد.

عواقب پس‌انداز منفی چیست؟

به صورت کلی، پس‌انداز خانوارها می‌تواند به عنوان ضربه‌گیری در برابر بحران‌های اقتصادی عمل کند. به عنوان مثال، با وقوع همه‌گیری کرونا، بسیاری از مردم در سرتاسر جهان از کار بیکار شدند. در این زمان، مردم مجبور هستند تا از پس‌انداز دوره‌های پیشین برای گذران زندگی در سال‌های بحران استفاده کنند.

همچنین پس‌انداز خانوارها، می‌تواند خرج توسعه اقتصادی خانوار از دو طریق شود. از سویی خانوارها می‌توانند پس‌انداز خود را صرف هزینه‌های آموزش فرزندان کنند. اقتصاددانان، بر این مسئله توافق دارند که افزایش سطح آموزش می‌تواند درآمد خانوارها را افزایش دهد. همچنین افزایش سطح آموزش، می‌تواند تأثیر مثبتی بر رشد تولید ناخالص داخلی بگذارد.

از سوی دیگر، افراد می‌توانند پس‌انداز دوره‌های پیشین را صرف توسعه کسب و کار خود کنند. سرمایه‌گذاری در کسب و کار، می‌تواند بهره‌وری و در نهایت درآمد را افزایش دهد.

این دو مسئله، برای افراد با درآمد کمتر بسیار مهم است. چرا که افزایش سطح آموزش و توسعه کسب و کار، دو راه اساسی برای خروج فقرا از طبقه‌ی فقیر هستند و می‌توانند در طبقه اجتماعی آن‌ها تغییر ایجاد کنند. در صورتی که در دراز مدت به دو مورد ذکرشده توجهی نشود، می‌تواند فقرا را در تله فقر بیاندازد.

تغییرات پس‌انداز برای خانوارهای روستایی به چه صورت بوده است؟

بررسی داده‌های هزینه درآمد خانوار نشان می‌دهد میزان پس‌انداز خانوارهای روستایی در سال 1391، برابر با منفی 690 هزار تومان بوده است. یعنی خانوارهای روستایی به طور میانگین ماهانه منفی 57.5 هزار تومان از پس‌انداز دوره‌های پیشین خود استفاده کرده‌اند. این میزان با رشد 2963 درصدی، به عدد 19 میلیون و 780 هزار تومان در سال 1401 رسیده است. یعنی خانوارهای روستایی در سال 1401، به طور میانگین ماهانه 1 میلیون و 648 هزار تومان پس‌انداز کرده‌اند. نهمچنین میانگین نرخ رشد پس‌انداز در 10 سال ذکره شده، سالانه 296 درصد بوده است.

البته باید توجه داشت که پس‌انداز خانوار در سال‌های 1391 و 1392، عددی منفی را به ثبت رسانده است. در سال 1391، میانگین پس‌انداز سالانه خانوارهای روستایی برابر با منفی 690 هزار تومان بوده است. همچنین میزان پس‌انداز برای خانوارهای روستایی در سال 1392، منفی 850 هزار تومان می‌باشد. در واقع پس‌انداز منفی به این معناست که خانوارها در سال ذکر شده، به ناچار از پس‌انداز سال‌های پیشین خود جهت تأمین مخارج موجود استفاده کرده‌اند.

نمودار زیر، میزان پس‌انداز خانوارهای روستایی را در سال‌های 1391 الی 1401 نشان می‌دهد.

نکته: میزان پس‌انداز در سال 1393، برابر با 50 هزار تومان می‌باشد.

بیشترین میزان رشد پس‌انداز در این بازه ده ساله، مربوط به سال 1394 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز خانوارها با رشد 2587 درصدی از مبلغ 50هزار تومان به 1 میلیون و 410 هزار تومان رسیده است. همچنین کم‌ترین میزان رشد پس‌انداز مربوط به سال 1391 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز خانوارهای روستایی با کاهش 62.6 درصدی از مبلغ منفی 420 هزار تومان به منفی 690 هزار تومان رسیده است.

پس انداز حقیقی خانوارهای روستایی چقدر بوده است؟

باید توجه داشت که ارقام ذکر شده در مورد پس‌انداز، اسمی است و رشد نرخ تورم تأثیر قابل توجهی بر رشد هزینه و درآمد خانوار داشته است. برای مقایسه درست و دقیق‌تر، باید اثرات تورم را از داده‌های مذکور حذف کنیم. برای اینکار، با در نظر گرفتن سال 1400 به عنوان سال پایه، تمامی اعداد را به این سال باز می‌گردانیم. نتایج بدست آمده، بیان می‌کند که نرخ پس‌انداز در سال‌های مختلف، چه میزان در سال 1400 ارزش دارد.

میزان پس‌انداز حقیقی خانوارهای روستایی در سال 1391 (نسبت به سال پایه 1400)، برابر با منفی 4 میلیون و 763 هزار تومان می‌باشد. عدد ذکر شده بیانگر استفاده ماهانه حدود 396 هزار تومان از پس‌انداز دوره‌های پیشین می‌باشد. این میزان با رشد 375 درصدی، به عدد 13 میلیون و 133 هزار تومان در سال 1401 رسیده است. یعنی پس‌انداز حقیقی خانوارهای روستایی در سال 1401 (نسبت به سال پایه 1400)، به طور میانگین ماهانه 1 میلیون و 94 هزار تومان بوده است. نهمچنین میانگین نرخ رشد پس‌انداز حقیقی در 10 سال ذکره شده، سالانه 37.5 درصد بوده‌است.

البته باید توجه داشت که پس‌انداز خانوار در سال 1391 و 1392، عددی منفی را به ثبت رسانده است. در سال 1391، میانگین پس‌انداز حقیقی سالانه خانوارهای روستایی برابر با منفی 4 میلیون و 763 هزار تومان بوده است. همچنین این عدد برای سال 1392، برابر با منفی 4 میلیون و 298 هزار تومان می‌باشد.

عدد بالای پس‌انداز منفی، حکایت از اوضاع وخیم اقتصادی در سال‌های ذکر شده دارد.

نمودار زیر، میزان پس‌انداز حقیقی خانوارهای روستایی را در سال‌های 1391 الی 1401 نشان می‌دهد.

بیشترین میزان رشد پس‌انداز حقیقی در این بازه ده ساله، مربوط به سال 1394 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز حقیقی خانوارها با رشد 2327 درصدی از مبلغ منفی 233 هزار تومان به 5 میلیون و 667 هزار تومان رسیده است. همچنین کم‌ترین میزان رشد پس‌انداز حقیقی مربوط به سال 1397 می‌باشد. در این سال، پس‌انداز خانوارهای شهری با کاهش 37.3 درصدی از مبلغ 8 میلیون و 17 هزار تومان به 5 میلیون و 24 هزار تومان رسیده است.

نمودار زیر، نرخ رشد پس‌انداز حقیقی خانوارها از سال 1394 الی 1401 را نشان می‌دهد. برای مقایسه بهتر، سال به دلیل رقم بسیار بالا از نمودار حذف شده است.

مشاهده می‌شود بر خلاف خانوارهای شهری، پس‌انداز حقیقی خانوارهای روستایی در سال 1401، نسبت به سال 1400 افزایش داشته است.

بیشترین و کمترین میزان پس‌انداز در استان‌های کشور

در میان خانوارهای شهری، بیشترین میزان هزینه و درآمد در سال 1401، مربوط به استان تهران است. در این استان، میانگین هزینه‌ها برای یک خانوار 3.3 نفره، برابر با سالانه 196.18 میلیون تومان می‌باشد. همچنین میانگین سالانه درآمد در این استان، 230.66 میلیون تومان گزارش شده است.

همچنین کمترین میزان هزینه در سال 1401، مربوط به استان کرمان است. در این استان، میانگین هزینه‌ها برای یک خانوار 3.3 نفره، برابر با سالانه 79.05 میلیون تومان می‌باشد. همچنین کمترین میانگین سالانه درآمد مربوط به استان خراسان شمالی، با درآمد سالانه 102.46 میلیون تومان می‌باشد.

کمترین میزان پس‌انداز در خانوارهای شهری، در استان سیستان و بلوچستان می‌باشد. اختلاف بین درآمد و هزینه در این استان، منفی 86 هزار تومان گزارش شده است. یعنی خانوارهای شهری در استان ذکر شده، در سال 1401 به میزان 86 هزار تومان از پس‌انداز دوره‌های پیشین خود استفاده کرده‌اند. نس

بیشترین میزان پس انداز در خانوارهای شهری، مربوط به استان یزد می‌باشد. اختلاف بین درآمد و هزینه در این استان، 59.13 میلیون تومان گزارش شده است. یعنی خانوارهای شهری در استان ذکر شده، در سال 1401 به میزان 59 میلیون و 130 هزار تومان قابلیت پس‌انداز داشته‌اند. نس

نمودار زیر، میزان پس‌انداز خانوارهای شهری در استان‌های کشور را نشان می‌دهد.

میزان پس‌انداز خانوارهای روستایی در سه استان کشور منفی ثبت شده است. یعنی خانوارهای روستایی در این استان‌ها، از پس‌انداز دوره‌های پیشین خود استفاده کرده‌اند. کمترین پس‌نداز دورکمترین میزان پس‌انداز در خانوارهای روستایی، در استان هرمزگان می‌باشد. اختلاف بین درآمد و هزینه در این استان، منفی 5.31 میلیون تومان گزارش شده است. یعنی خانوارهای شهری در استان ذکر شده، در سال 1401 به میزان 5 میلیون و 310 هزار تومان از پس‌انداز دوره‌های پیشین خود استفاده کرده‌اند. نس

بیشترین میزان پس انداز در خانوارهای روستایی، مربوط به استان یزد می‌باشد. اختلاف بین درآمد و هزینه در این استان، 39.11 میلیون تومان گزارش شده است. یعنی خانوارهای روستایی در استان ذکر شده، در سال 1401 به میزان 39 میلیون و 110 هزار تومان قابلیت پس‌انداز داشته‌اند.

نمودار زیر، میزان پس‌انداز خانوارهای روستایی در استان‌های کشور را نشان می‌دهد.

217223225

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1820420