خسارت 590 هزار میلیارد ریالی گردوغبار طی 10 سال گذشته
به گزارش خبرگزاری فارس، علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست، در سخنرانی ویدیویی خود در نشست افتتاحیه پنجمین همایش ملی فرسایش بادی و طوفان‌های گردوغبار که امروز (20 بهمن) در دانشگاه یزد انجام شد، اظهار کرد: بررسی‌های انجام‌شده توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست نشان می‌دهد که در حال حاضر وسعت کانون‌های گردوغبار داخلی کشور بالغ بر 35 میلیون هکتار و میزان غبار ناشی از آن‌ها بالغ‌بر 2/4 میلیون تن ذرات زیر یک میکرون است. وی، مدیریت و کنترل کانون‌های گردوغبار صرفاً از سوی سازمان‌های دولتی غیر ممکن دانست و افزود: به این منظور باید سیاست‌هایی را مدنظر قرارداد که به دنبال آن پروژه‌هایی با هزینه کم و اثربخشی بالا با مشارکت مردم انجام شود. معاون رئیس‌جمهور درباره جلب مشارکت مردم، اقتصادمحور بودن پروژه‌های کنترل گردوغبار را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: اگر این پروژه‌ها ضمن مدیریت، سازگاری و مقابله با پدیده گردوغبار، اقتصادی هم باشند، می‌توانند استقبال و مشارکت بهره‌برداران ازجمله کشاورزان، دامداران و مرتع‌داران را در پی داشته باشند. سلاجقه، تصریح کرد: در این راستا تمامی دستگاه‌های عضو ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار باید با توجه به وظایفی که در آیین‌نامه هماهنگی پیشگیری و مدیریت پدیده گردوغبار برای آن‌ها تعیین‌شده است، اقدام لازم را با دقت و حساسیت اجرا کنند. در این میان نقش کلیدی برای افزایش اثربخشی و هم‌افزایی اقدام ها، انسجام و همکاری بین بخشی نیاز است که نقش محوری آن با سازمان حفاظت محیط‌زیست در قالب آیین‌نامه مزبور است. درواقع انسجام سازمانی نکته کلیدی است که در همه زمینه‌ها ازجمله مدیریت، سازگاری و مقابله با گردوغبار و فرسایش بادی مغفول مانده است. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، خاطرنشان کرد: در آیین نامه یاد شده برای هر یک از دستگاه‌ها وظایفی در نظر گرفته‌شده است که اگر به نحو شایسته و فارغ از تقابل با وظایف دستگاه‌های همکار به انجام سد، موجب هم‌افزایی بیشتر و مدیریت سرزمین در سازگاری و مقابله با گردوغبار به‌طور اخص با نتایج بسیار مناسبی همراه خواهد بود.
15 میلیون هکتار از کل مناطق غبار خیز کشور مربوط به مراتع فقیر است
وی با ذکر یک مثال، توضیح داد: از کل مناطق غبار خیز کشور، 15 میلیون هکتار شامل مراتع فقیر است که به‌منظور مدیریت این کاربری از اراضی نیاز است تا به‌صورت علمی در قالب اقدام های مدیریتی همچون قرق و مدیریت چرایی و تعداد دام با ظرفیت مراتع متناسب گردد. این دو اقدام از مجموعه اقدام های اثربخش و کم‌هزینه‌ای است که باید جز راهبردهای طولانی‌مدت دستگاه‌های متولی باشد، که می تواند با مشارکت مردم به طور گسترده انجام شود. سلاجقه با بیان این که اراضی زراعی آبی و دیم زار، 4 میلیون و 500 هزار هکتار از اراضی غبار خیز کشور را شامل می‌شود، تصریح کرد: برای مدیریت و کنترل غبار خیزی در این کاربری اراضی باید آموزش کشاورزی حفاظتی به کشاورزان، مدنظر قرار گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این مهم در وزارت جهاد کشاورزی مغفول مانده است. وی خاطرنشان کرد: بسیاری از دشت‌ها و تالاب‌های کشور در اثر کمبود رطوبت، خشک و منشأ تولید گردوغبار شده‌اند که وزارت نیرو باید طبق قانون حفاظت و احیا تالاب‌ها، نسبت به تأمین حق آبه زیست‌محیطی و سایر اراضی مستعد غبار خیزی مانند دشت‌های سیلابی اقدام کند. این اقدام ها الزاماً به اعتبار زیادی نیاز نداشته و بیشتر عملیات مدیریتی است که می‌توان در راستای اقتصاد مقاومتی مدنظر دستگاه‌های متولی قرارگرفته و یقیناً اثربخشی و نعمات زیادی را برای کشور در پی خواهد داشت.
خسارت‌های سالانه ناشی از گردوغبار معادل 1/20 درصد از کل تولید ناخالص داخلی رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به زیان اقتصادی پدیده گردوغبار، گفت: مطالعاتی که توسط ستاد ملی در 6 استان غبار خیز کشور به‌منظور تعیین خسارت‌های گردوغبار انجام‌شده است، نشان می‌دهد که کل خسارت‌های سالانه ناشی از این پدیده به منابع زیستی و اقتصادی معادل 1/20 درصد از کل GDP (تولید ناخالص داخلی) این استان‌ها بوده و میزان خسارت ناشی از پدیده گردوغبار در یک دوره 10 ساله (1406-1397) معادل 590 هزار میلیارد ریال برآورد شده است که می‌توان گفت، چنانچه با انجام اقدام های مؤثر بتوان گردوغبار را مدیریت و مهار کرد، رفاه اقتصادی جامعه به همین میزان در یک دوره 10 ساله در این 6 استان بهبود خواهد یافت. وی در ادامه تأکید کرد: باوجود تمامی پیچیدگی‌ها و دشواری‌های پیش روی اقدام های مدیریتی و کنترلی گردوغبار، در برنامه ششم توسعه و با جدی‌تر شدن ضرورت برنامه‌ریزی و انجام عملیات مقابله با پدیده گردوغبار و همچنین با تخصیص منابع مالی از صندوق توسعه ملی با اذن مقام معظم رهبری، انجام اقداماهای مقابله با این پدیده از جهش قابل‌توجهی برخوردار بوده است. به‌نحوی‌که علیرغم تمامی محدودیت‌های اعتباری موجود در کشور مجموعاً بیش از 28 هزار میلیارد ریال برای مدیریت، سازگاری و مقابله با پدیده گردوغبار و اصلاح شبکه برق هزینه و تخصیص داده‌شده است که منجر به انجام 2/5 میلیون هکتار اقدامات اجرایی توسط دستگاه‌های متولی و تحت نظر ستاد ملی شده است. به گفته سلاجقه، مدیریت، سازگاری و کنترل پدیده گردوغبار نیازمند هماهنگی، همکاری و مشارکت بخش - های دولتی، خصوصی، سازمان‌های مردم‌نهاد و مردم محلی در قالب عملیات اجرایی اثربخش با رویکرد اقتصادمحور و در قالب اقتصاد مقاومتی است. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست یادآور شد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که وسعت کانون‌های گردوغبار خارجی تأثیرگذار بر کشور بیش از 270 میلیون هکتار است که میزان غبار خیزی آن‌ها معادل 180 میلیون تن در سال ذرات زیر یک‌صد میکرون است. بنابراین لازم است با انجام همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای با هماهنگی وزارت امور خارجه و استفاده از ظرفیت کنوانسیون‌ها و نهادهای بین‌المللی، اقدام هایی را در خصوص کنترل و مدیریت منشأهای فرامرزی گردوغبار به انجام رساند. وی افزود: بر این اساس سازمان حفاظت محیط‌زیست نسبت به تهیه 2 برنامه عمل زیر منطقه‌ای شامل برنامه عمل زیر منطقه‌ای منطقه غرب آسیا و برنامه عمل زیر منطقه بخشی از آسیای میانه و غرب آسیا اقدام کرده که امید است بتوان با استفاده از این برنامه‌های عمل، اقدام های پیش‌بینی‌شده را با همکاری کشورهای منطقه اجرایی کرد. وی در پایان با آرزوی موفقیت برای پنجمین همایش ملی فرسایش بادی و طوفان‌های گردوغبار، پیشنهاد کرد که جهت‌گیری و اهداف مقالات و مطالعات آتی در زمینه مدیریت پدیده گردوغبار به سمت برآورده کردن خواسته‌های مطرح‌شده با رویکرد ارزیابی اقتصادی پروژه‌های اجرایی، در نظر گرفتن پروژه‌های کم‌هزینه و اثربخش، استفاده از فناوری‌های نوین و روش‌های کم آب بر مانند استفاده از گونه‌های بومی اقتصادی و سازگار باکم آبی با مشارکت جوامع محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد باشد. سلاجقه نیز از شرکت کنندگان دراین همایش خواست تا با ارزیابی اثربخشی پروژه‌های اجرایی گذشته با رویکرد اقتصاد مقاومتی و لحاظ نمودن شرایط اقلیمی و ادافیکی کشور به‌ویژه کمبود رطوبت و منابع آب قابل‌دسترس برای اقدام های اجرایی با انجام عملیات آبخیزداری و آبخوانداری که منجر به استفاده از سیلاب‌ها از یک‌سو و افزایش پوشش گیاهی و کاهش غبار خیزی گام های مفیدتری برداشته شود.
انتهای پیام /