خسروپناه: کشورهای اسلامی برای حکمرانی علم و فناوری متحد شوند

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، در نشست شورای سیاستگذاری جایزه مصطفی (ص) در دانشگاه تهران، با تاکید بر لزوم اتحاد کشورهای اسلامی در عرصه علم و فناوری، نسبت به خطر «بردگی نوین» در صورت عقب‌ماندگی علمی هشدار داد و خواستار تدوین الگوی مشترک «حکمرانی علم و فناوری» در جهان اسلام شد.

این نشست که با حضور دانشمندان برجسته از کشورهای مختلف و همزمان با هفته وحدت و هزار و پانصدمین سال ولادت پیامبر گرامی اسلام (ص) برگزار شد، فرصتی برای بررسی راهکارهای تقویت همکاری‌های علمی در جهان اسلام بود. خسروپناه در ابتدای سخنان خود، ضمن خیرمقدم به میهمانان و تبریک به برگزیدگان جایزه مصطفی (ص)، برگزاری این رویداد علمی را در ایام فرخنده هفته وحدت به فال نیک گرفت و بر چند نکته کلیدی تاکید کرد.

دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی به عنوان اولین نکته، خواستار توجه ویژه دولت‌مردان، به‌ویژه وزرای علوم کشورهای اسلامی و اعضای سازمان همکاری اسلامی (OIC) به جایزه مصطفی (ص) شد. وی اظهار داشت: این مشارکت و همکاری در حاکمیت علم و فناوری در کشورهای اسلامی، نقش بسیار مهمی در تمدن‌سازی نوین اسلامی خواهد داشت.

خسروپناه با اشاره به سرعت شگرف پیشرفت علوم و فناوری‌های نوین، به‌خصوص در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی، فناوری کوانتومی، میکروالکترونیک و امنیت غذایی، هشدار داد: سرعت پیشرفت آن‌قدر زیاد است که اگر کشورهای اسلامی با هم در رشد علم و فناوری متحد نشوند، دسته‌جمعی برده خواهیم شد.

وی این پدیده را «بردگی نوین» توصیف کرد و با استناد به آموزه‌های دینی که «علم را مایه سلطنت و قدرت» می‌دانند، تصریح کرد: امروز این حقیقت در دنیای کنونی بسیار واضح‌تر نمایان شده است. اگر در این علوم عقب بمانیم، برده می‌شویم و بعید می‌دانم این از آن بردگی‌هایی باشد که در پی آن، حریت و آزادی بیاید. او این عقب‌ماندگی را به سرطانی تشبیه کرد که قابل درمان نیست و تنها راه مقابله با آن، پیشگیری از طریق اتحاد و هم‌افزایی علمی است.

نکته سوم مورد تاکید دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، لزوم توجه به «فلسفه، حکمت و اخلاق علم و فناوری» بود. وی گفت: اگر علم و فناوری با حکمت - به معنای قرآنی آن - و اخلاق پیوند نداشته باشد، حتی اگر به بردگی علمی دچار نشویم، قطعاً به بردگی اخلاقی دچار خواهیم شد که این خود خطری بزرگ است.

خسروپناه در بخش دیگری از سخنان خود بر نیاز مبرم کشورهای اسلامی به یک «الگوی حکمرانی علم و فناوری» تاکید کرد و توضیح داد: مقصود من از حکمرانی (Governance)، صرفاً دولت (Government) نیست. اینکه فقط منتظر باشیم حاکمیت‌های کشورهای اسلامی به علم بپردازند کافی نیست. حکمرانی یعنی تعریف نقش حداکثری برای نخبگان در توسعه علم و فناوری‌های نوین و ایجاد همگرایی.

وی همچنین به دستاوردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه اشاره کرد و افزود: ما در شورا اسناد مهمی همچون سند ملی هوش مصنوعی، سند فناوری کوانتوم، سند مواد پیشرفته و سند امنیت غذایی را تدوین و تصویب کرده‌ایم که می‌توانند راهبردهایی برای نیل به تمدن نوین اسلامی باشند. دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان، به پیشرفت چشمگیر حضور بانوان در عرصه علم و پژوهش در جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون بخش مهمی از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های کشور را بانوان تشکیل می‌دهند، در حالی که این عدد قبل از انقلاب تقریباً صفر بود. در مراکز پژوهشی پیشرفته مانند رویان، جمع کثیری از بانوان جوان دانشمند مشغول فعالیت‌های علمی هستند و در عین حال با تشکیل خانواده، اصالت آن را نیز حفظ کردند. وی ضمن استقبال از پیشنهاد مطرح‌شده در جلسه، تاکید کرد: حتماً این پیشنهاد خوبی است که برای بانوان دانشمند یک سهم اختصاصی در جایزه مصطفی (ص) در نظر گرفته شود تا نقش آنان در پیشرفت علمی جهان اسلام بیش از پیش مورد تقدیر قرار گیرد.