خیز بورس به ابرکانال 400

شاخص کل بورس تهران مطابق انتظارات، روز گذشته با رشد 36/ 4 درصدی علاوه بر جبران ریزش‌های هفته گذشته، رکورد تاریخی خود را شکست و وارد کانال 392 هزار شد. تداوم تقاضای سرمایه‌گذاران حقیقی برای ورود مجدد به بازار سهام در تشکیل پرتعداد صف‌های خرید نمایان بود؛ اما افزایش عرضه با توجه به رشد سریع قیمت‌ها، ارزش معاملات بالاتر و رقیق‌تر شدن صفوف خرید را در پی داشت. با توجه به عطش تقاضا برای خرید سهام به نظر می‌رسد پر شدن فاصله 2 درصدی شاخص کل از ابر کانال 400 هزار واحدی، در روز جاری قابل دسترسی باشد.

به گزارش دنیای اقتصاد، شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با پرواز 16هزارو388 واحدی (معادل 36/ 4 درصد) به رقم تاریخی 392 هزار و 38 واحد رسید. به این ترتیب با کاهش معنادار ریسک‌های منطقه‌ای، ریزش هفته گذشته بورس به‌طور کامل جبران شد و نماگر اصلی بازار سهام را در فاصله 2 درصدی از ابرکانال 400 هزار واحدی قرار داد. عرضه‌های پرحجم در نمادهای بزرگ بورسی در یک ساعت نخست معاملات روزانه با تشدید تقاضای مجدد به تشکیل دوباره و قدرتمند صف‌های خرید در بازار سهام منجر شد که به جو عمومی بازار در فضای مثبت کمک کرد. این در حالی است که افزایش ارزش معاملات روزانه با رشد قیمت‌ها و کاهش تدریجی ارزش صف‌های خرید در تالار شیشه‌ای سیگنال برقراری آرامش نسبی در بازار سهام را صادر می‌کند. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در سومین روز کاری هفته بزرگ‌ترین رشد مقداری تاریخ خود را به ثبت رساند تا دماسنج اصلی بازار سهام از ابتدای هفته رشد بیش از 38 هزار واحدی (8/ 10 درصدی) را تجربه کند و علاوه بر جبران ریزش‌های هفته گذشته شاهد سقف‌شکنی مجدد در نماگر کلان بورس باشیم. بازگشایی نماد فولاد مبارکه در معاملات روز گذشته پس از ثبت افزایش سرمایه 61 درصدی از محل سود انباشته و ثبت رشد 8/ 11 درصدی قیمت پایانی این نماد به‌عنوان دومین نماد بزرگ بورس تهران تاثیر 2413 واحدی بر شاخص کل داشت که بستر عبور این متغیر کلان از مرز 390 هزار واحدی را فراهم کرد و عبور رشد روزانه دماسنج بازار را از مرز 4 درصد در پی داشت.

روز دوشنبه ارزش معاملات خرد با حذف بلوک و اوراق در بورس تهران عدد 3123 میلیارد تومان را نشان می‌دهد که سومین رکورد این متغیر در تاریخ بورس تهران به‌شمار می‌آید. در پایان جلسه معاملاتی دیروز، از 319 نماد فعال بورسی، 307 نماد قیمت پایانی مثبت داشتند و 11 نماد با قیمت پایانی در محدوده قرمز معاملات روز دوشنبه را به اتمام رساندند. 217 نماد بورسی در وضعیت صف خرید بودند که مجموع ارزش صف‌های خرید معادل 837 میلیارد تومان را نشان می‌دهد. این اتفاق درحالی رخ داد که هیچ‌کدام از نمادهای بورسی فعال در روز گذشته صف فروش را تجربه نکردند که نشان‌دهنده تمایل زیاد فعالان این بازار به حفظ دارایی‌های خود به شکل سهام است. اما در حالی‌که فاصله شاخص کل از ابرکانال 400 هزار واحدی به 2 درصد رسیده است، سوال اینجاست که رالی پرشتاب بازار سهام تا کجا ادامه خواهد داشت و میل به ورود سهام تا چه زمانی اینچنین پرقدرت قیمت‌ها را به سقف‌های روزانه می‌رساند؟

بورس به کدام سو می‌رود؟ همان‌طور که اشاره شد، ارزش صف‌های خرید در پایان معاملات روز گذشته 837 میلیارد تومان بود. این اتفاق در حالی رخ داد که ارزش صف‌های خرید در روزهای شنبه و یکشنبه به ترتیب 2221 میلیارد تومان و 1272 میلیارد تومان را نشان می‌دهد. در نقطه مقابل ارزش معاملات خرد روزانه نیز طی روزهای شنبه تا دوشنبه به ترتیب 926 میلیارد تومان، 2466 میلیارد تومان و 3123 میلیارد تومان است. رقیق شدن صف‌های خرید با افزایش ارزش معاملات خرد روزانه حاکی از کاهش تدریجی عطش تقاضا در بازار سهام با معادلات فعلی ا‌ست که می‌تواند رفته رفته فضای غلبه مطلق تقاضا بر عرضه را به تعادل نسبی بکشاند. بر این اساس به نظر می‌رسد با افزایش قیمت‌ها در روز جاری و تجربه رشد سریع در فاصله زمانی کوتاه، فعالان بورسی در جبهه فروش فعال‌تر شوند و شاهد برقراری توازن در عرضه و تقاضا طی روزهای پایانی هفته باشیم. اینکه در این مرحله بورس به کدام سو می‌رود را باید در محرک‌های بازار و میزان تاثیرگذاری آنها بر جذابیت سهام جست‌وجو کرد. امری که می‌تواند روند حرکت قیمتی در نمادهای مختلف و صنایع گوناگون بورسی را متفاوت‌تر از روند یکدست صعودی چند روز اخیر کند و برهم‌زننده نظم فعلی باشد.

بهانه‌های تداوم رشد آرامش در فضای غیراقتصادی مهم‌ترین رکن رشد متوالی قیمت‌ها در بازار سهام طی روزهای ابتدایی هفته به‌شمار می‌رود. انتظار می‌رود این ریسک در فضای تالار شیشه‌ای تا حد زیادی برطرف شده باشد و اهالی بورسی در مورد کمرنگ شدن ریسک‌های خارجی تا حد زیادی اتفاق‌نظر دارند. کاهش بار روانی متاثر از این قضیه ورود و خروج پول و به اصطلاح شناوری بورس را به تعادل قبلی باز خواهد گرداند که نکته مهم و تاثیرگذار برای جذب نقدینگی‌های جدید به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر و در بازار موازی، نرخ دلار در میانه کانال 13 هزار تومانی است. نرخ دلار در سامانه نیما که ملاک تصمیم‌گیری برای درآمدزایی شرکت‌ها به‌شمار می‌رود نیز طی روزهای اخیر به مرز 12 هزار تومان نزدیک شده‌است که در مقایسه با میانگین 11هزارو800 تومانی هفته گذشته و 11هزارو550 تومانی یک‌ماه گذشته روند رو به رشدی را به تصویر می‌کشد و پتانسیل رشد نرخ محصولات داخلی و صادراتی را به وجود می‌آورد که نشانه‌های آن در بورس کالا نیز مشهود است و به‌عنوان یکی دیگر از محرک‌های بازار سهام شناخته می‌شود.

به‌عنوان سومین محرک می‌توان به موضوع فاز اول توافق‌های تجاری میان آمریکا و چین در تاریخ 15 ژانویه (روز چهارشنبه هفته جاری) اشاره کرد. در صورتی‌که به گفته سران ایالات‌متحده و چین مرحله اول این توافق با موفقیت به امضا برسد و شروع سریع گام‌های بعدی کلید بخورد، چشم‌انداز مثبت کامودیتی‌ها دور از انتظار نیست که بدون شک اثر معناداری بر سودآوری بخش بزرگی از شرکت‌های بورسی خواهد داشت. چهارمین عامل به‌وجودآورنده تکانه‌های قیمتی در بخش پر مخاطب تالار شیشه‌ای، بحث تجدید ارزیابی دارایی‌ها و تسهیل این موضوع است. روز دوشنبه آیین‌نامه معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی دارایی‌ها ابلاغ شد. بر این اساس معاون اول رئیس‌جمهور آیین‌نامه اجرایی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها را اصلاح کرد. به موجب این اصلاحیه، پوشش زیان از محل مازاد تجدید ارزیابی، انتقال این مازاد به حساب سود و زیان یا اندوخته یا توزیع آن به هر شکل بین صاحبان سرمایه، به منزله عدم رعایت استانداردهای حسابداری و همچنین تحقق درآمد در آن سال است و مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود.

همچنین، در صورتی که اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم ظرف یک سال پس از تجدید ارزیابی (شناسایی و ثبت تجدید ارزیابی در دفاتر قانونی شرکت)، تشریفات قانونی برای انتقال مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌حساب سرمایه و نیز ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکت‌ها را انجام دهند، مازاد تجدید ارزیابی که به حساب سرمایه منتقل می‌شود مشمول مالیات بر درآمد نخواهد بود. تاثیر این اصلاحیه بر بخش بزرگی از سهام شرکت‌های بورسی خواهد بود که در راس آنها سهام گروه خودرویی و بانکی هستند. از طرفی برخی از شرکت‌های سیمانی و گروه مخابرات نیز درگیر این موضوع خواهند بود که میل به خرید در نمادهای مزبور را طی روزهای گذشته افزایش داده‌است.

پایان فروش حامیان بازار سهام؟ به نظر می‌رسد بازار سهام که طی روزهای حاکمیت ترس بر معاملات روزانه با حمایت بازیگران حقوقی در جو منفی شاهد خروج سهامداران خرد از بورس شده بود، این روزها با برطرف شدن ریسک‌های منطقه‌ای نظاره‌گر بازگشت پرقدرت سرمایه‌های خرد در قالب تقاضاهای پرحجم در صف‌های خرید است. افزایش ارزش معاملات و کمرنگ شدن صف‌های خرید حاکی از قرارگیری مجدد سرمایه‌گذاران حقیقی در قالب سهامداران بورسی است. روز گذشته حقیقی‌های بازار 886 میلیارد تومان از سهام حقوقی‌ها را به‌طور خالص خریداری کردند و به این ترتیب مجموع خالص تغییر مالکیت سهام از سهامداران حقوقی به حقیقی از ابتدای هفته جاری و در مدت زمانی سه روز کاری به 2194 میلیارد تومان رسید. نگاهی به خالص تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی در روزهای ریزش بازار، عدد 3743 میلیارد تومان را نشان می‌دهد و معکوس شدن جریان تغییر مالکیت در روزهای اخیر به نوعی بازپس‌گیری سهام توسط حقیقی‌هاست که با توجه به معادلات مطرح شده انتظار تداوم آن وجود دارد.

اگر در نظر بگیریم که حقوقی‌ها هر چه در هفته گذشته خریدند جنبه حمایتی داشت و احتمالا به قصد خرید و نگهداری سهام وارد بازار نشده بودند، رقم 4800 میلیارد تومانی حمایتی پدیدار می‌شود. حال اگر همین موضوع درخصوص دو روز نخست در نظر گرفته شود که در قفل سهام در صف خرید طی روزهای نخست هفته جاری فروشندگان حقوقی سهام به‌دنبال شناسایی سود نبوده و بلکه به‌دنبال بازگرداندن تعادل به عرضه و تقاضا بودند حدود 1613 میلیارد تومان فروش حقوقی را داشتیم. دیروز نیز فروش حقوقی‌ها به حدود هزار میلیارد تومان رسیده است و بر این اساس در مجموع حدود 2600 میلیارد تومان فروش به ثبت رسیده است. در چنین شرایطی باید منتظر ماند که آیا حقوقی‌ها قصد دارند تمام سهامی که در هفته گذشته خریداری کرده‌اند را طی روزهای آتی به فروش برسانند یا خیر؟

موضوع مشخص این است که حقوقی‌ها در روزهای اخیر صرفا برای روان‌سازی جریان معاملات و قفل نشدن صف‌های خرید و تخصیص سهام به سرمایه‌گذاران خرد اقدام به عرضه کرده‌اند و از عرضه‌های آبشاری خودداری کرده‌اند.

اما در این بین یک سناریوی دیگر برای روزهای آینده وجود دارد. در این سناریو دیگر عامل حمایتی بازار تنها برای برقراری تعادل عرضه‌های خود را انجام نمی‌دهد و می‌تواند به‌عنوان یک فروشنده قدرتمند در معاملات روزانه ایفای نقش کند. اگر این مهم رخ دهد و حقیقی‌ها نتوانند عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها را جوابگو باشند و به این ترتیب صف‌های خرید در نمادهای بزرگ به‌صورت آبشاری عرضه شوند اگرچه انتظار اصلاح قابل‌توجه سهام در کوتاه‌مدت دور از انتظار به‌نظر می‌رسد اما میل به خرید پرحجم نیز به شدت کاهش خواهد یافت. هرچند اظهارنظر درخصوص بازه‌های زمانی میان‌مدت و بلندمدت در فضایی که احتمال‌های مختلف برای بروز ریسک‌های جدید وجود دارد کاری منطقی به نظر نمی‌رسد و بازار به‌جایی رسیده که هر لحظه ممکن است عامل اقتصادی یا غیراقتصادی نوسان عجیبی را در نماگرهای بازار ایجاد کند. اما همچنان ایده تمرکز بر سهام بنیادی ارزنده در بازار برای سرمایه‌گذارانی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند وجود دارد.