دارایی‌های پوشیدنی | چگونه صنعت مد و پوشاک سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار را رونق بخشیده است؟

بیایید تصور کنیم شما علاقه‌مند به صنعت مد و پوشاک هستید و می‌خواهید از این راه درآمدی داشته باشید. احتمالاً اولین فکری که به ذهنتان خطور می‌کند این است که کسب‌وکاری در این حوزه راه بیندازید و لباس‌هایی را که خودتان طراحی کرده‌اید از طریق پلت‌فرمی آنلاین به فروش برسانید، یا اگر تجربه سرمایه‌گذاری در بازار سهام داشته باشید، اقدام به خرید سهام باارزش شرکت‌هایی مانند نایک و لولو لمون کنید. ولی اگر واقعاً شیفته کیف و کفش و لباس هستید و همیشه به دنبال سرمایه‌گذاری یا راه‌اندازی کسب‌وکاری متفاوت در این صنعت بود ه‌اید، شاید روش‌های کمتر شناخته‌شده دیگری در این حوزه وجود داشته باشد.

سرمایه‌گذاری در برندهای لوکس

تصور ما از صنعت مد کلاس‌بالا یا High Fashion صنعتی است که دو گروه خریدار جذب آن می‌شوند؛ ثروتمندانی که به دنبال خرج کردن پول به تجملاتی‌ترین روش ممکن هستند و عاشقان برندها و شیفتگان پوشاک و اکسسوری‌هایی که نام طراحان مشهور را یدک می‌کشند. اما در چند سال اخیر نوعی نگاه سرمایه‌ای به این محصولات نیز بسیار رواج یافته است، سرمایه‌گذاری در برندهای لوکس که گذشت زمان محبوبیت و ارزش آنها را چندین برابر می‌کند. برای مثال یک جفت کفش محصول مشترک کانیه وست (خواننده رپ آمریکایی) و برند محبوب لویی ویتون که با قیمت 960 دلار در سال 2009 به فروش می‌رفت، در سال 2022 به قیمت بیش از 10 هزار دلار رسید. یا کتونی «رتروهای جردن» که محصول مشترک شرکت نایک و برند لوکس دیور است، برای نخستین بار در سال 2020 با قیمت دو هزار دلار وارد بازار شد ولی به فاصله دو سال قیمت آن به 11 هزار دلار رسید.

بلومبرگ نیز در گزارشی از روی آوردن نسل Z به سرمایه‌گذاری‌های جدید می‌گوید و تاکید دارد، این نسل به این نتیجه رسیده است که با توجه به وضعیت تورمی اقتصاد، اقلام لوکس فقط برای «خرید به قصد فروش» مناسب هستند. بلومبرگ در گزارش خود به آمار منتشرشده سایت RealReal استناد می‌کند که نسل Z را پرچمدار بازار ثانویه پوشاک برندهای لوکس معرفی کرده است. این سایت یکی از شناخته‌شده‌ترین سایت‌های خریدوفروش کالاهای لوکس از جمله محصولات صنعت مد و پوشاک است. بر اساس آمار ارائه‌شده، سایت RealReal در شش ماه اول سال 2022 شاهد جهش 50درصدی فروش مجدد محصولات برندهای لوکس بوده است که قبل از آن از سوی مشتریان نسل جوان این سایت خریداری شده بودند. آنچه در تکنیک سرمایه‌گذاری این نسل قابل توجه است، عجول بودن آنها و فروش سریع به فاصله بسیار کوتاه بعد از خرید است. در میان همه برندهای لوکس، برند پرادا و برند بالنسیاگا به دلیل تبلیغات گسترده کیم کارداشیان و جاستین بیبر از محبوبیت بیشتری در میان جوانان برخوردار بوده است.

گزارشی که Money Week در ماه فوریه منتشر کرد، تاکید می‌کند که برندهای لوکس در برابر تورم و ساختار قیمتی مصون هستند. محصولات این برندها حاشیه سود بالایی دارند، از این رو به راحتی می‌توانند قیمت‌های خود را افزایش دهند و این دقیقاً همان چیزی است که مشتریان خاص این برندها از آنان انتظار دارند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری بر روی آنها با حداقل ریسک، می‌تواند بازدهی بالایی به همراه داشته باشد. البته بازار داغ محصولات تقلبی برندهای لوکس نیز کار را برای سرمایه‌گذاران سخت کرده است، از این رو همیشه پیشنهاد می‌شود که محصول را با گواهی اصالت خریداری کنید که در هنگام فروش آن به مشکل برنخورید.

از این رو اگر به صنعت مد علاقه دارید و طرفدار برندها و محصولات لوکس آنها هستید، ساده‌ترین نوع سرمایه‌گذاری در این صنعت، خرید محصولات خاص و نایاب آنها و نگهداری و فروش مجددشان با قیمت بالاتر است. البته بازار مد و فشن فقط منحصر به برندهای گران‌قیمت و قطعات تجملی خاص نیست. کالاهایی از برندهای قدیمی و شناخته‌شده هم می‌توانند بسیار سودآور باشند؛ برای مثال میزان تقاضا برای محصولات قدیمی برند لاکوست و برند تامی هیلفیگر نیز در سال‌های اخیر بسیار افزایش داشته است.

سرمایه‌گذاری در کیف‌های دستی لوکس

در این میان بازار کیف‌های دستی برندهای لوکس از همه داغ‌تر است. کیف‌های سه غول صنعت مد یعنی شنل، هرمس و لویی ویتون همیشه نمایانگر طبقه اجتماعی افراد و میزان ثروت آنها بوده است. این کیف‌ها در میان شیفتگان مد، نه‌فقط یک کالای مصرفی، بلکه نوعی سرمایه‌گذاری جذاب محسوب می‌شوند. آنها اثرهای هنری منحصر به فردی با ترکیبی از کیفیت، طراحی خاص و ریزه‌کاری‌های ظریف هستند که تعداد اندک آنها یکی از دلایل محبوبیتشان در بازار است. در گزارش ماه مارس شرکت نایت فرانکز از کیف‌های این سه برند، به عنوان یکی از باارزش‌ترین دارایی‌ها نام برده شده است. در زمانی که قیمت اقلام کلکسیونی مانند آثار هنری، رشد 5 /2درصدی و کلکسیون تمبر رشد 4 /6درصدی داشته، ارزش این کیف‌ها شاهد رشد 13درصدی بوده است. بر اساس گزارشی دیگر، ارزش کیف «برکن» برند هرمس در طول 35 سال از میانگین بازدهی شاخص S&P 500 و همچنین بازدهی سرمایه‌گذاری در طلا بسیار بیشتر بوده است (Baghunter, 2016).

رشد قیمت این کیف‌های دستی مدیون همبستگی اندکشان با سایر سرمایه‌گذاری‌های رایج در بازار است، بدین معنی که نوسانات سایر بازارها مانند بازار سهام یا طلا بر ارزش و قیمت این کیف‌ها هیچ تاثیری ندارد. علاوه بر همبستگی منفی این نوع دارایی با سایر دارایی‌ها، خرید کیف‌های دستی لوکس می‌تواند تنوع پورتفوی شما را نیز افزایش دهد. براساس گزارش‌های Credit Suisse و Deloitte این کیف‌ها یکی از پایدارترین نوع سرمایه‌گذاری‌ها هستند، زیرا نسبت به جواهرات و آثار هنری دارای بهترین نسبت ریسک به بازدهی هستند. در گزارش «کردیت سوئیس» آمده است که ارزش کیف‌های شنل در طول یک سال رشد 24درصدی داشته است. کیف‌های دستی برندهای لوکس به حدی ارزشمند و محبوب شده‌اند که خانه‌های حراج مانند کریستی و ساتبی حراج‌های خاصی را به این کیف‌ها اختصاص می‌دهند که در آنها این کیف‌ها به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می‌شوند.

بازار پررونق پوشاک دست دوم

نسل جوان باور عمیقی به سبک زندگی پایدار و مینی‌مال دارد که در آن جایی برای کالاهای لوکس و برندهای گران وجود ندارد. این نسل به صورت مستمر دخل‌وخرج خود را مدیریت می‌کند و دغدغه زندگی مالی‌اش در کنار دغدغه‌های اجتماعی و محیط زیستی، سبک زندگی جدیدی را برایش شکل داده است.

یکی از پیامدهای این سبک زندگی، گرایش جوانان به سمت خرید پوشاک دست دوم است. آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد که بازار لباس‌های دست دوم این قابلیت را دارد که بازار فست فشن را از رونق بیندازد. فست فشن یا مد سریع، فرآیندی در تولید لباس است که فاصله زمانی طراحی تا تولید آن بسیار کوتاه است. شرکت‌هایی مانند زارا و H&M زمانی پیشرو دنیای فست فشن بودند و حرف اول را در بازار پوشاک می‌زدند، ولی اکنون با تغییر علایق و سلیقه جوانان، پیش‌بینی می‌شود که بازار لباس‌های دست دوم از بازار فست فشن پیشی بگیرد. بر اساس یک گزارش، بازار لباس‌های دست دوم از 36 میلیارد دلار در سال 2021 به 77 میلیارد دلار در سال 2025 خواهد رسید (ThredUp, 2022). به گزارش فوربس سرعت رشد بازار اجناس دست دوم بعد از شروع پاندمی کرونا، 22 برابر سریع‌تر از بازار پوشاک نو بوده است.

گرایش جوانان به پوشاک دست دوم تحت تاثیر دو عامل مهم است؛ ارزان بودن این لباس‌ها نسبت به پوشاک نو و زیانبار بودن صنعت پوشاک برای محیط زیست. محصولات فست فشن لباس‌هایی با کیفیت معمولی یا پایین هستند که معمولاً بعد از چند بار استفاده باید دور انداخته شوند، ولی لباس‌های دست دوم معمولاً لباس‌های باکیفیتی هستند که قابلیت «بشور و بپوش» دارند و انتظار می‌رود این قابلیت را برای مدتی طولانی حفظ کنند. این یعنی با خرید لباس دست دوم نه‌تنها پول بیشتری در کیفتان باقی می‌ماند، بلکه لباسی خریداری کرده‌اید که به طور قطع آزمایش خود را در کیفیت پس داده است.

از زمانی که آگاهی عمومی نسبت به میزان آلایندگی محیط زیستی شرکت‌های تولیدکننده پوشاک افزایش پیدا کرده است، نسل جوان اولین گروهی بودند که نسبت به این افشاگری‌ها واکنش نشان دادند. وقتی تولید یک شلوار جین هفت هزار لیتر آب لازم دارد و این لباس‌ها محصول سوءاستفاده از نیروی کار ارزان در کشورهای فقیر هستند، عملاً برای نسل جوانی که بخش بزرگی از آنها دغدغه‌های اجتماعی و محیط زیستی دارند استفاده از این پوشاک جذابیت خود را از دست می‌دهد.

حال در این بازار چگونه می‌توان کسب درآمد کرد؟ یکی از رایج‌ترین راه‌های کسب درآمد در این بازار، فروش مجدد لباس، کیف و کفش دست دوم است (Thrift Store Flipping). فروش مجدد این محصولات یعنی خرید آنها از فروشگاه‌های دست‌دوم‌فروشی و فروش دوباره آنها به مشتریان. در نگاه نخست چنین خرید و فروشی گزینه پرسودی به نظر نمی‌آید، زیرا در واقع مردم می‌توانند با مراجعه به همان فروشگاه‌ها، لباس مورد نظر را جست‌وجو و خریداری کنند و شاید نیازی به واسطه نباشد، ولی نکته اینجاست که این نوع کسب‌وکار معمولاً نیازمند فوت‌وفن‌ها و تکنیک‌های فروش خاص خود است که آن را از فروشگاه‌های دست‌دوم‌فروشی متمایز می‌کند.

برای مثال، افرادی که توانسته‌اند در این حرفه پولی به دست آورند معمولاً در فروشگاه‌های دست‌دوم‌فروشی به دنبال برندهای شناخته‌شده و محبوب هستند. آنها می‌دانند که کدام محصول یک برند محبوبیت بیشتر دارد یا کدام رنگ می‌تواند مشتری بیشتری داشته باشد. نگاه تیزبین این افراد ویژگی است که آنها را از خریداران معمولی که در میان رگال‌های لباس پرسه می‌زنند متمایز می‌کند. در میان همه برندها، اجناس دست دوم کلوین کلاین، مایکل کورس، گوچی و برندهای فروشگاهی مانند ناین وست، اکسپرس، Abercrombie & Fitch همیشه بازاری داغ و پرفروش دارند. تکنیک دیگر این فروشندگان، تکنیک «فروش به صورت تعدادی» است. به این صورت که آنها چند لباس با برندهای گوناگون ولی در یک سبک و سایزی که مطابق با مد روز، فصل و شرایط بازار باشد تهیه می‌کنند و آنها را به صورت یکجا و در یک بسته پیشنهادی به فروش می‌رسانند؛ معامله‌ای که برای هر دو طرف بسیار پرسود است. در آخر آنچه دست‌دوم‌فروشان حرفه‌ای را از سایر فروشندگان جدا می‌کند درک دقیق آنها از نیازهای بازار پوشاک است. برای مثال آنها می‌دانند که لباس‌های بارداری دست‌دوم به دلیل قیمت بالای نو این لباس‌ها، یکی از پرطرفدارترین اقلام بازار پوشاک محسوب می‌شود. یا چه مدل کفش‌های دست‌دومی را می‌توان در بازار دست‌دومی‌ها به فروش مجدد رساند. توجه به برند کفش و کاربرد خاص آن در چنین بازاری بسیار مهم است. برای مثال همیشه می‌توان برای کفش‌های ارتوپدی یا کفش‌های کوهنوردی دست‌دوم مشتری پیدا کرد.

کسب درآمد از بازار دست‌دومی‌ها، هم به زمان زیاد برای چرخیدن در فروشگاه‌های دست‌دوم‌فروشی نیاز دارد و هم به اطلاعات به‌روزشده از علاقه و مدهای رایج وسبک‌های محبوب، علاوه بر آن، پلت‌فرمی برای فروش هم نیاز است که در حال حاضر سراچه‌های eBay، Etsy و Poshmark توانسته‌اند ایده‌آل‌ترین پلت‌فرم‌ها را برای فروش این‌گونه اجناس فراهم کنند.

بازار فروش مجدد پوشاک و محصولات برندهای لوکس به سرعت در حال رشد است، ولی هنوز بسیاری از کارشناسان از توصیه سرمایه‌گذاری بر روی اقلام صنعت مد و پوشاک با هدف فروش مجدد آنها اجتناب می‌کنند. چالش اصلی سرمایه‌گذاران در وهله نخست دستیابی به محصولات سودآور است. مشکل اینجاست که کمیاب‌ترین، منحصربه‌فردترین و محبوب‌ترین اقلامی که می‌توانند برای سرمایه‌گذاری سودآور باشند، همان کالاهای کمیابی هستند که یافتن آنها کار بسیار دشواری است. از این رو هر نوع سرمایه‌گذاری یا کسب‌وکار در این حوزه نیازمند زحمت فراوان برای دست پیدا کردن به محصولات محبوب با قیمت مناسب است که بتوان آنها را در فرصت مناسب به فروش رساند. مهارتی که به تجربه و پشتکار زیاد و اشتیاق تمام‌نشدنی نیاز دارد.

الهام حمیدی / نویسنده نشریه