در مجمع دانشگاهیان انقلاب اسلامی مطرح شد؛ ارائه 6 راهکار برای تثبیت اقتصادی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، نشست خردادماه سال 1402 مجمع دانشگاهیان انقلاب اسلامی، با شرکت جمعی از اساتید دانشگاه ها و با موضوع نحوه محقق نمودن شعار سال برگزار شد.

همچنین در این جلسه دستاوردهای دانشمندان کشور در حوزه های مختلف علمی همچون تولید نوعی عصاره خاویار در کشور، بهره برداری از ابررایانه ایرانی با کاربرد هوش مصنوعی، مشارکت دانش بنیان‌ها برای ساخت توربین توربو کمپرسورهای صنعت نفت، بومی سازی مکمل خوراکی ویتامین ب، تولید سیم های ارتودنسی با سیم های حافظه دار در کشور، بهبود عملکرد تجهیزات نفتی با ماده سبک تر از هوا توسط محققان داخلی، تولید اسانس صنعتی گل محمدی در کشور، محصول فناورانه برای اندازه گیری آب اکسیژنه مصرفی صنایع شیمیایی، تولید مکمل های دامی، بومی سازی دستگاه ترکیب هوا و اکسیژن تخت نوزادان رصد شد. همچنین موضوع تک رقمی شدن نرخ بیکاری در 23 استان و ایجاد 23 هزار فرصت شغلی برای مددجویان اصفهانی نیز مطرح شد.

در این نشست، اساتید دانشگاه های مختلف ازجمله تهران، شهید بهشتی، امیرکبیر، علم و صنعت، رازی، خوارزمی، علوم و تحقیقات، تربیت دبیر شهیدرجایی، سمنان، کرمان و سیستان و بلوچستان به صورت حضوری و مجازی دیدگاه های خود را مطرح و سوالات متعددی ارائه کردند.

در ادامه جلسه، دکتر صمصامی کارشناس برجسته اقتصادی و رئیس دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، ضمن بیان راهکار تحقق شعار سال، بازار ارز را مورد بررسی قرار داد و گفت: در تحقق شعار سال که دو موضوع مهار تورم و رشد تولید مد نظر است، مهار تورم اولویت دارد و تا زمانی که مهار تورم اتفاق نیفتد، قطعا رشد اقتصادی هم اتفاق نخواهد افتاد.

وی افزود: برای مهار تورم دانستن ریشه‌های آن الزامی است؛ یعنی باید تحلیلی منطقی، علمی و واقع بینانه از ریشه‌های تورم در شرایط کنونی جامعه داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در شرایط موجود و کوتاه مدت اگر عامل اصلی تورم را صرفا در کسری بودجه و افزایش نقدینگی جستجو کنیم به سیاستگذار آدرس غلط داده ایم، عنوان کرد: در خصوص بررسی ریشه های تورم در کشور باید اول اتفاقات گذشته را بر مبنای یک نوع متدولوژی علمی بررسی کنیم. در تحلیل های علمی مرحله اول مشاهده و سپس کشف رابطه علت و معلولی، فرضیه سازی و آزمون مورد بررسی قرار می گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: ایران بالاترین نرخ تورم را در سال‌هایی که نرخ ارز افزایش پیدا کرده، دارد.

وی گفت: وقتی قیمت رسمی بالا می‌رود قیمت کالاها افزایش پیدا می‌کند.

این استاد دانشگاه گفت: هرگونه واردات لوازم خانگی ممنوع بوده و هرنوع لوازم خارجی که در بازار خرید و فروش می‌شود قاچاق است. ارز این تجهیزات نیز از همین بازار ارز تامین می‌شود. این باعث می‌شود با افزایش قیمت ارز، قیمت کالای قاچاق نیز افزایش پیدا کند.

وی گفت: بنابراین برای قاچاقچی بصرفه است که ارز را دوباره از بازار ارز آزاد (قاچاق) خریداری کند و دوباره قیمت ارز افزایش یابد. لذا وقتی که دولت، نرخ ارز را متناظر با بازار آزاد بالا می‌برد (حذف ارز 4200 تومانی) قیمت همه کالاها افزایش پیدا می‌کند یعنی با حذف ارز 4200تومانی در اردیبهشت 1401 قیمت تمامی کالاها افزایش پیدا کرد و تنها قیمت 4 قلم کالا نبود که افزایش پیدا کرد بلکه تمامی اقلام بود.

به گفته وی، وقتی قیمت همه کالاها افزایش پیداکرد قیمت کالای قاچاق نیز بالا رفت. لذا این مکانیزم افزایش نرخ ارز و تورم است و مکانیزم اثرگذاری تورم دوباره بر روی ارز است.

وی ادامه داد: هروقت افزایش قیمت را مشاهده کردیم بعد از یک مدتی افزایش نرخ ارز در بازار آزاد اتفاق می‌افتد.

وی گفت: اگر دولت جلوی این مسیر پیوسته را نگیرد تا آخر سال نرخ ارز به همین شکل بالا می‌رود. این چیزی است که اتفاق می‌افتد.

وی ادامه داد: وقتی که چنین اتفاقی بیفتد یک جو تورمی در جامعه شکل می گیرد خود جو تورمی نااطمینانی را به دنبال دارد بنابراین مردم در صدد هستند پولشان را تبدیل به دارایی کنند. تبدیل به ارز، خانه و ماشین و... می‌کنند. به همین‌دلیل است که تقاضای خرید اتومبیل به شدت افزایش پیدا می‌کند. لذا ما در اصل یک دور خود فزاینده افزایش ارز - تورم انتظاری ایجاد می‌کنیم و خودمان هم در این دور خطرناک و باطل افتاده ایم.

دبیر اسبق کمیسیون اقتصادی دولت بیان کرد: البته افزایش نرخ ارز چیزی است که در جنگ اقتصادی هم آن را از خارج دنبال می‌کنند؛ اکنون که ما در جنگ اقتصادی هستیم آنها دقیقا می‌خواهند همین اتفاق بیفتد و دارد می‌افتد. آقای نفیو در کتاب هنر تحریم می گوید در سال 1390 ما توانستیم ارزش پول ایران را به یک سوم تقلیل بدهیم.

وی با بیان اینکه با اشاره به صحبت‌های اندیشمندان غربی در خصوص موضوع تورم در ایران گفت: ریکاز می‌گوید (بعد از اینکه نرخ ارز در بازار ارز به شدت افزایش پیدا کرد ما انتظار نداشتیم که با افزایش قیمت ارز ارزش پول ملی ایران به این حد تقلیل پیدا کند.)

به گفته صمصامی، سیاست‌های ارزی توسط دولت اتخاذ می شود و از سال 1390 تا حال تغییر نکرده است. برای مثال همین سیاست‌هایی که با آمدن رئیس جدید بانک مرکزی اجرا شد.

وی در ادامه بیان داشت: سیاست‌های ارزی توسط دولت اتخاذ می‌شود و از سال 1390 تا حال تغییر نکرده است. برای مثال همین سیاست‌هایی که با آمدن رئیس جدید بانک مرکزی اجرا شد. ایشان اعلام کرد می‌خواهم نرخ ارز را در 28500 تومان نگهدارم و همه کالاها را با ارز 28500 تامین کنم. بعد آمد فروش 2000دلار ارز را متوقف کرد و بعد از این بازار مبادله ارز و طلا را راه اندازی کرد و در آن جا نرخ 40 میلیون تومانی کشف شد، بعد اجازه فروش 5000 یورو را از طریق صرافی‌ها به مردم داد. در یک جا متوقف کرد و در یک جا اجازه داد و بعد گفت 28500 تومانی را فقط برای کالاهای اساسی می‌دهم و واردکننده ها باید بیایند بازار مبادله ارز و طلا و با دلار 40 هزار تومانی کالاها را وارد کنند و فقط کالاهای اساسی را با نرخ 28500 وارد کنند.

صمصامی گفت: در حالی که نرخ ارز در بازار آزاد 50 هزار تومان و نرخ مبادله ای ارز 40 هزار تومان شده است؛ نرخی که دولت بر روی آن صحه می‌گذارد. چرا نرخ مبادله می‌شود 40 هزار تومان چون نرخ ارز در بازار ارز 50 هزار تومان است وقتی این اتفاق می‌افتد وارد کننده‌ها باید با ارز 40 هزار تومانی ثبت سفارش کنند و واردات نمایند. وقتی این اتفاق افتاد طبیعی است قیمت کالاها افزایش پیدا می‌کند. الان در سال مهار تورم ما بذر تورم را از پارسال در اقتصاد ایران کاشتیم. بذر تورم مجددا اینجا جوانه می‌زند و قطع به یقین اگر با این سیاست پیش بریم کف تورم به 40% خواهد رسید. این آسیب شناسی و تحلیل ریشه‌های اصلی تورم در اقتصاد ایران است.

وی ادامه داد: این آسیب شناسی و تحلیل ریشه‌های اصلی تورم در اقتصاد ایران است. استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه گفت: دولت جدید آمد و با تلاش زیاد توانست 4 الی 5 درصد رشد نقدینگی را کم کند.

به گفته وی اکنون جوی رسانه ای مبنی بر عامل اصلی تورم، نقدینگی است، ایجاد شده. ولی باز هم شاهد آن هستیم که دولت کسری بودجه را کم کرده پایه پولی را کاهش و رشد نقدینگی را 4 الی 5% کمتر کرده اما بازهم تورم بالای 40 الی 50 درصد شده که موید بحث اول است.

وی ادامه داد: لذا ما سیاست‌های ارزی مان را طوری اتخاذ کردیم که باعث شده نقدینگی به بخش‌های غیر مولد هدایت شود؛ سیاست‌های ارزی که بر روی دارایی‌ها اثر می‌گذارد اگر بدرستی اجرا نشود موجب هدایت نادرست نقدینگی می‌شود.

وی گفت: بر اساس آمار بانک مرکزی در ترکیب منابع نقدینگی حدود 70 درصد نقدینگی از محل مانده تسهیلات و وامهایی است که بانکها در اختیار مردم قرار می دهند و در سال گذشته بر اساس آمار بانک مرکزی بانکها 4448 هزار میلیارد تومان وام در اختیار مردم قرار داده اند که حدود 70 درصد این وام ها به مواد اولیه اختصاص یافته که در فرآیند تولید قرار گرفته است.

وی افزود: 15 درصد آن به مصرف کننده نهایی یعنی خانوار و حدود 85درصد به صاحبان کسب و کار اختصاص یافته است. از این مبلغ حدود 73% سرمایه درگردش است. صمصامی ادامه داد: زمانیکه قیمت‌ها بالا می روند سقف وام‌ها نیز الزاما رشد می کنند و این چرخه اثر تورم بر نقدینگی را به دنبال خواهد داشت؛ این افزایش وامها موجب بدهی بیشتر بانکها به بانک مرکزی شده چون با کاهش منابع مواجه می شوند.