دعوای آمریکا و امارات بر سر هوش مصنوعی / باز هم پای چین در میان است؟
به گفته شش منبع آگاه از اطلاعات جمع‌آوری‌شده در دوران دولت بایدن، فناوری‌ای که ظاهراً از طریق شرکت G42، گروه اصلی هوش مصنوعی امارات، به چین منتقل شده، برای به‌روزرسانی موشک‌های دوربرد پرتاب‌شده از جنگنده‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده در سال 2022 اطلاعاتی به‌دست آوردند مبنی بر اینکه امارات متحده عربی فناوری‌ای از شرکت هواوی در اختیار چین قرار داده است که پکن از آن برای افزایش برد موشک‌های هوا‌به‌هوا استفاده کرده، اقدامی که به جنگنده‌های چینی برتری نسبت به هواپیماهای آمریکایی داده است.
منیژه موذن در اکوایران نوشت: به گفته شش منبع آگاه از اطلاعات جمع‌آوری‌شده در دوران دولت بایدن، فناوری‌ای که ظاهراً از طریق شرکت G42، گروه اصلی هوش مصنوعی امارات، به چین منتقل شده، برای به‌روزرسانی موشک‌های دوربرد پرتاب‌شده از جنگنده‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. دو نفر از این منابع گفتند که این فناوری به شرکت هواوی منتقل شده است. یکی از آن دو و منبع دیگری نیز اظهار کردند که موشک‌های مورد نظر، مدل‌های PL-15 و PL-17 بوده‌اند.
به گزارش فایننشال‌تایمز، شرکت G42 که سهام‌داران آن شامل مایکروسافت، شرکت سرمایه‌گذاری سیلور لیک، و صندوق سرمایه‌گذاری دولتی مبادله امارات هستند، اطلاعات نهادهای آمریکایی را رد کرد و گفت که این اتهامات «کاملاً دروغین و افترا» بوده و از سوی «منابعی با انگیزه و نیات مشکوک» مطرح شده‌اند.
اگرچه بسیاری از مقامات اطلاعاتی و امنیتی ایالات متحده نسبت به این اطلاعات ابراز نگرانی کردند، برخی دیگر محتاط‌تر بودند. میان مقامات بحث‌هایی نیز وجود داشت درباره اینکه آیا G42 آگاه بوده که فناوری‌اش قرار است در خدمت ارتش آزادی‌بخش خلق چین قرار گیرد یا نه. اما شش منبع دیگر آگاه به ماجرا گفتند که این اطلاعات در زمانی به‌دست آمد که سازمان‌های جاسوسی آمریکا شواهد گسترده‌تری از نزدیک‌تر شدن امارات، متحد کلیدی آمریکا در خاورمیانه، به چین شناسایی کرده بودند. این یافته‌ها بحث شدیدی را در دولت بایدن درباره روابط واشنگتن با ابوظبی و اینکه آیا باید همکاری در حوزه هوش مصنوعی را منوط به قطع همکاری امارات با چین کرد یا نه ایجاد کرده است.
امارات که میزبان یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا و سرمایه‌گذار بزرگ در ایالات متحده است، دهه‌ها روابط نزدیکی با واشنگتن داشته است. اما این روابط در دوره بایدن تیره شد، زیرا ابوظبی از واکنش سرد واشنگتن به حملات شورشیان حوثی یمن به پایتخت امارات خشمگین بود. ماهیت دقیق فناوری‌ای که G42 با چین به اشتراک گذاشته، مشخص نیست. این شرکت که ریاست آن بر عهده شیخ طحنون بن زاید آل‌نهیان، مشاور امنیت ملی امارات است، فعالیت خود را به حوزه‌های فناوری‌های فضایی، هوافضا و ماهواره‌ای گسترش داده است. هیچ مدرکی وجود ندارد که انتقال این فناوری ناقض قوانین بوده، و روزنامه فایننشال تایمز نتوانسته تعیین کند که آیا G42 از نحوه استفاده بعدی آن آگاه بوده یا نه.
مقامات آمریکایی بر این باورند که فناوری به‌اشتراک‌گذاشته‌شده با هواوی که ممکن است کاربرد دوگانه (نظامی و غیرنظامی) داشته باشد به جنگنده‌های چینی امکان می‌دهد در صورت بروز جنگ بر سر تایوان، مدت‌زمان بیشتری برای هدف‌گیری جنگنده‌های آمریکایی داشته باشند، و این برتری موجود چین را بیش از پیش افزایش دهد. این موضوع نمونه‌ای دیگر از پیشی گرفتن چین از ایالات متحده در برخی سامانه‌های تسلیحاتی است.
یکی از کارشناسان ارشد پیشین سیا در امور نظامی چین گفت: «صنایع دفاعی چین در دهه 2010 روی ساخت و تولید موشک‌های هوا‌به‌هوا از جمله PL-15 و PL-17 تمرکز کرد؛ موشک‌هایی که از نظر برد و فناوری جست‌وجوگر پیشرفته، از همتایان آمریکایی خود جلوتر رفتند.» به گفته چند منبع آگاه، کاخ سفید در اوایل سال 2023 بررسی کرده بود که آیا باید شرکت G42 را در فهرست سیاه نهادهای تحت تحریم (Entity List) قرار دهد یا نه، اقدامی که فروش فناوری‌های آمریکایی به آن شرکت را بسیار دشوار می‌کرد.
ایالات متحده سپس مقامات عالی‌رتبه‌ای را به ابوظبی اعزام کرد تا به شیخ طحنون بگویند کشورش باید بین آمریکا و چین در حوزه هوش مصنوعی یکی را انتخاب کند. یکی از مقامات پیشین گفت وزیر بازرگانی وقت، جینا ریموندو، در عمل به مقامات امارات هشدار داده بود که «فقط یک اشتباه کافی است تا همکاری تمام شود». به گفته مقامات پیشین آمریکا، در نهایت ابوظبی نگرانی‌های واشنگتن را تا حدی برطرف کرد، هرچند برخی چهره‌های تندرو در حوزه امنیتی هنوز قانع نشده‌اند که امارات واقعاً با آمریکا صادق بوده است.
به گفته آموس هوخشتاین، مشاور انرژی جهانی دولت بایدن: «در برخی از نهادهای دولت ایالات متحده افرادی بودند و هنوز هم هستند که نسبت به امارات متحده عربی تعصب منفی شدیدی داشتند، در حالی که برخی دیگر، از جمله خود من، معتقد بودیم امارات متحدی حیاتی برای آمریکا است و هرگونه نگرانی باید به‌صورت شفاف و مستقیم مطرح شود. در هر موردی که نگرانی وجود داشت، امارات فوراً اقدام کرد تا یا توضیح دهد یا مسئله را برطرف کند.»
به‌عنوان نمونه، امارات پذیرفت فناوری هواوی را از مراکز داده خود حذف کند. در اواخر سال 2023 و پس از ماه‌ها گفت‌وگوی دشوار با مقامات آمریکایی، شرکت G42 اعلام کرد روابط خود با شرکت‌های چینی را قطع می‌کند تا بتواند تمرکز خود را بر همکاری با آمریکا در حوزه هوش مصنوعی بگذارد.
افراد آگاه از سیاست‌های ابوظبی پیش‌تر گفته بودند که این کشور تصمیمی راهبردی گرفته تا برای دستیابی به اهداف خود در زمینه هوش مصنوعی، به‌طور کامل بر فناوری آمریکایی تکیه کند. شرکت G42 در بیانیه‌ای گفت: «ادعای اینکه G42 ممکن است فناوری را به هواوی "نشت داده" باشد، در حالی که هواوی خود تأمین‌کننده G42 بوده، از اساس نادرست است». این شرکت افزود که روابطش با هواوی در اکتبر 2023 پایان یافته و صرفاً محدود به یک قرارداد تجاری استاندارد بوده است که در آن هواوی «فقط در نقش فروشنده» برای زیرساخت‌های ابری و خدمات مرتبط عمل می‌کرده تا به G42 در ساخت برنامه‌ها و راه‌حل‌هایی برای مشتریانش در امارات و منطقه کمک کند. G42 تأکید کرد: «در هیچ شرایطی و به هیچ شکلی، G42 هیچ فناوری انحصاری یا حفاظت‌شده‌ای را به هواوی یا ارتش آزادی‌بخش خلق چین منتقل نکرده است. اتهاماتی که اکنون از سوی فایننشال تایمز مطرح می‌شود، نه در سال 2022 و نه در هیچ زمان دیگری، در هیچ سطحی مطرح نشده بود و کاملاً بی‌اساس است.»
هواوی نیز این ادعا را «کاملاً نادرست» خواند و گفت: «هیچ‌گونه انتقال یا ارائه فناوری از G42 به هواوی که منجر به موقعیت ادعاشده شده باشد، وجود نداشته است.» همچنین هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد هواوی قانونی را نقض کرده باشد. سفارت چین در واشنگتن آمریکا را متهم کرد به اینکه «با کش دادن بیش از حد مفهوم امنیت ملی، مسائل اقتصادی و تجاری را سیاسی و نظامی کرده و از زاویه‌ای غیرقابل‌قبول به آن‌ها می‌نگرد.»
در دوران دولت ترامپ، روابط آمریکا و امارات تقویت شده است. ابوظبی به‌تازگی به عنوان یکی از شرکای اصلی در پروژه عظیم Stargate به ارزش 500 میلیارد دلار به رهبری شرکت OpenAI پیوسته است. پروژه‌ای که هدف آن ایجاد مراکز داده بسیار بزرگ است.
این طرح در ماه مه و هنگام سفر دونالد ترامپ به ابوظبی نهایی شد و به شرکت‌های آمریکایی اجازه می‌دهد تراشه‌های پیشرفته به امارات صادر کنند. با این حال، دولت هنوز بیشتر مجوزهای لازم را صادر نکرده و این موضوع باعث ناامیدی مقامات اماراتی شده است. دو منبع آگاه گفتند که دولت ترامپ از نگرانی‌ها درباره احتمال نشت فناوری آمریکایی به چین اطلاع داشته، اما معتقد بود مقررات حفاظتی کافی در طرح گنجانده شده است. با این حال، برخی از مقامات امنیتی و قانون‌گذاران آمریکایی همچنان در مورد به‌اشتراک‌گذاری فناوری هوش مصنوعی آمریکا با امارات به دلیل روابط آن کشور با چین محتاط هستند.
جان مولنار، رئیس جمهوری‌خواه کمیته چین در مجلس نمایندگان آمریکا، گفت: «امارات و چین روابط فناوری نزدیکی دارند، و در بهار گذشته مقامات اماراتی با سفر به چین، این روابط را عمیق‌تر کردند. من از چشم‌انداز همکاری فناوری نزدیک‌تر میان آمریکا و امارات استقبال می‌کنم، اما این همکاری باید منوط به آن باشد که اماراتی‌ها به‌صورت قابل‌راستی‌آزمایی و غیرقابل‌بازگشت، آمریکا را انتخاب کنند.»
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
