دلایل ریزش عجیب و غریب این روزهای بورس / یک توصیه مهم به سهامداران

به گزارش مشرق، در بازار سرمایه امروز 9 بهمن ماه 1401، شاخص کل بورس، سقوط 57 هزار و 900 واحدی را تجربه کرد. همچنین بازار سرمایه شاهد خروج سنگین پول حقیقی‌ها بود و آنها بیش از دو هزار میلیارد تومان پول خود را از بازار خارج کردند و نماگر بازار هم 3.62 درصد عقب نشست.

شاخص کل هم‌وزن نیز هم‌سو با شاخص کل رفتار کرد و با کاهش 3.88 درصدی به سطح 484 هزار و 632 واحدی رسید. این درحالی است که بورس طی روزهای اخیر دوباره بر مدار نزول و کاهش قرار گرفته است و امید اندکی که در دل سهامداران جوانه زده بود، رنگ باخت.

در مورد دلایل ریزش بورس صحبت فراوان است اما یکی از مهم ترین دلایل آن خبرهایی مرتبط با توقف فروش خودرو در بورس کالاست که موجب نامه نگاری های متعدد مسئولان بورس و شورای رقابت در این مورد شده است.

در آخرین مورد از این نامه نگاری ها، خبری در فضای مجازی مبنی بر توقف عرضه برخی خودروها در بورس کالا با دستور معاون اول رئیس جمهور منتشر شد که البته دیشب خبرگزاری دولت آن را تکذیب کرد.

در این خبر آمده بود: «پیرو نامه شورای رقابت و با دستور مستقیم معاون اول رئیس جمهور عرضه خودروهای دنا، 207 و شاهین در بورس متوقف شد.»

دلایل ریزش عجیب و غریب این روزهای بورس

کارشناس بازار سرمایه در مورد دلایل ریزش عجیب و غریب این روزهای بورس گفت: در روزهای اخیر چند عامل مختلف به صورت همبسته و یکپارچه سبب شعله‌ور شدن احساسات منفی در سهامداران و در نتیجه افت شدید شاخص بورس شدند.

حسین عبدی در گفت‌وگو با همشهری آنلاین افزود: از جمله این عوامل، ابهاماتی بود که در لایحه بودجه وجود داشت و مهم‌تر از آن، نامه شورای رقابت مبنی بر توقف عرضه خودرو در بورس بود که سبب ترس و واهمه سهامداران و سرمایه‌گذاران شد و این گمانه تقویت شد که ممکن است عرضه آزاد خودرو و واقعی‌سازی نرخ خودرو که هم به نفع تولیدکننده و هم مصرف‌کننده بود، متوقف شود و شورای رقابت دوباره به قیمت‌گذاری دستوری بپردازد.

عبدی ادامه داد: این واهمه منفی باعث شد بازار به سمتی حرکت کند که وضعیت ابهام و ترس در بازار حاکم شود. البته باید اشاره کرد که دو سه روزی بود که همه نشانگرهای بازار سرمایه هم از سلامت قبلی برخوردار نبودند و پول حقیقی و هوشمندی که وارد بازار شده بود تا حد زیادی از بازار خروج کرد. در این میان، اخبار سیاسی منفی به‌ویژه خبر حمله ناموفق پهپادی به یکی از مراکز وزارت دفاع در شهر اصفهان مزید بر علت شد و باعث شد امروز خروج سرمایه شدت بگیرد.

نقش دلار در بورس

کارشناس بازار سرمایه در مورد نقش دلار در بالا و پایین‌شدن شاخص بورس هم گفت: اساسا مهم‌ترین نشانگر و شاخص بازار سرمایه، دلار است. یعنی در حال حاضر با توجه به اینکه وضعیت بهره‌وری اقتصادی در کشور خوب نیست بازار سرمایه با یک فاصله زمانی همراستا با دلار حرکت می‌کند و همیشه حتی شدت حرکت آن هم بیشتر از دلار است اما فاصله زمانی دارد. در نتیجه، اگر دلار حرکت خود را ادامه دهد بازار سرمایه هم به رشد خود ادامه می‌دهد اما اگر رشد دلار متوقف شود تحت تاثیر عوامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که فعلا چشم‌انداز مثبتی را به ما نمی‌دهند، شک و شبهه‌ای که سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار سرمایه دارند بیشتر می‌شود.

عبدی افزود: برای مثال، توقف رشد دلار موجب ریزش قیمت سهام پتروشیمی ها خواهد شد ضمن اینکه بحث‌هایی مانند قطع گاز و خوراک درباره برخی از صنایع مطرح است و این مسئله به‌عنوان یک ایراد برای سهامداران بروز خواهد کرد. از طرف دیگر، گزارش‌های ماهانه‌ای که در بازار سرمایه منتشر می‌شود نشان داد که بسیاری از شرکت‌ها هنوز آن حاشیه سودی که باید داشته باشند را ندارند و نرخ دلار هنوز اثر خودش را نشان نداده است. چه کار می‌شود کرد؟

کارشناس بازار سرمایه در مورد اینکه چه عواملی می‌تواند سد راه ریزش بورس شود، گفت: در حال حاضر همچنان نرخ دلار به‌عنوان تنها مولفه اثرگذار و مثبت در بازار است و می‌شود گفت حرکت دلار و این نقدینگی‌ای که در بازار آمده می‌تواند بازار را مثبت نگه دارد اما در غیر اینصورت با توقف دلار بازار سرمایه نیاز به استراحت و اصلاح خواهد داشت.

عبدی ادامه داد: با توجه به شرایط کنونی، باید جلوی افرادی که خارج از بازار سرمایه هستند و با انتشار اخبار منفی و نامه‌نگاری‌های بدون مقدمه جو بازار سرمایه را منفی می‌کنند گرفته شود. چنانچه در مورد عرضه خودرو در بورس کالا شاهد اتفاقات خوبی بودیم و علاوه بر آن سال‌هاست که هر صنعتی وارد بورس کالا شده و محصولات خود را در این بستر عرضه کرده به نوعی موفق بوده و بعد از مدتی آن صنعت احیا شده است. در این راستا، از آنجایی که سیاست‌های دولت هم احیای صنایع و کمک به تولید بیشتر در کشور است اولین قدم باید این باشد که اختلاف شورای رقابت و شورای عالی بورس حل شود و قیمت‌گذاری صنایع به اقتصاد آزاد و علی‌الخصوص بورس کالا سپرده شود.

این کارشناس بازار بورس ادامه داد: در مرحله بعد با توجه به اینکه بازار با سرعت خیلی بالایی حرکت می‌کرد به نظر می‌رسد در شرایط فعلی بخشی از بازار نیاز به اصلاح دارد.

توصیه مهم به سهامداران بورس

توصیه کارشناس بازار سرمایه به کسانی که در بورس هستند را هم پرسیدیم. عبدی در این باره گفت: نکته مهمی که باید سهامداران به آن توجه کنند این است که در سهامی سرمایه‌گذاری کنند که ریسک حد ضرر در آن قابل اِعمال باشد، یعنی اگر حد ضررشان تحریک شد بتوانند خارج شوند. به بیان ساده‌تر، در سهامی سرمایه‌گذاری کنند که نقدشونده باشد، از لحاظ بنیادی و اقتصادی قابلیت تحلیل داشته باشد و با گذاشتن عدد و رقم و مولفه‌های اقتصادی بتوانند از سوددهی شرکت در دوره‌ها و سال‌های آینده مطمئن شوند و از همه مهم‌تر، در شرایط سخت سیاسی و اقتصادی و حتی در شرایط خاص بتوانند از آن خارج شوند.

عبدی ادامه داد: ما از این شرکت‌ها در بورس کم نداریم بنابراین سهامداران باید توجه کنند که وارد سهامی نشوند که نتوانند خارج شوند و حد ضررشان را اِعمال کنند.

مشکل بورس کجاست؟

همایون دارابی دیگر کارشناس بازار سرمایه گفت: بورس ما دارای 4 مشکل عمیق و اساسی است؛ قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره بالای بانکی، لایحه بودجه 1402 و نرخ ارز نیمایی.

وی ادامه داد: در چند هفته اخیر با توجه به ورود خودرو در بورس کالا و معاملات انجام‌شده در این حوزه، بحث قیمت‌گذاری دستوری در مورد گروه خودرو و گروه قطعه‌سازی مقداری کمرنگ شد و به همین خاطر بازار رشد خوبی را تجربه کرد. از طرفی دلار در بازار آزاد مقداری بالا آمده بود و نویدی به شرکت‌های صادراتی ما می‌داد.

دارابی افزود: اما در چند روز با توجه به اینکه بحث عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شد و از طرف دیگر ارز 28 هزار و 500 تومانی مطرح شد بازار کاملا از سهامداران خالی شد به طوری که هفته قبل رکورد خروج نقدینگی از بورس شکست و در یک روز بیش از 1500 میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج شد و همین مسئله موجب شد امروز ما یکی از بدترین افت‌های شاخص را معادل 57 هزار و 900 واحد تجربه کنیم. همه اینها نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری دولت در زمینه حمایت از تولید و بنگاه‌های اقتصادی درست نیست و بنگاه‌های ما تحت فشار بسیار شدیدی هستند.

وی تصریح کرد: وقتی سهامداران می‌بینند که اگر پول خود را وارد بازارهای کاذبی مثل ارز، طلا، املاک و مستغلات و خودرو کنند به مراتب بازدهی بهتری از سرمایه‌گذاری در واحدهای تولیدی دارند به همین خاطر با فروش سهام، پول خود را به آن بازارها منتقل می‌کنند.

دارابی تاکید کرد: اما مسئله اینجاست که استدلال‌هایی که شورای رقابت برای توقف در عرضه خودرو در بورس کالا مطرح می‌کند نادرست است و سهامداران هم می‌دانندکه استدلال‌های مطرح شده اصلا منطقی نیست اما با توجه به تجربه‌های قبلی از این وضعیت آسیب می‌بینند و ترجیح می‌دهند که پول خود را از بخش تولید خارج کرده و سرمایه‌های خود را از این تهدیدات دور کنند.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: مهم‌ترین سرمایه دولت، اعتماد عمومی است. بر این اساس، دولت باید به آنچه که وعده داده است عمل کند به عنوان مثال دولت از ابتدای سال در مورد آزادسازی صنعت خودرو و واگذاری بلو ک‌های آن بارها صحبت کرده اما محقق نشده است و اگر حرف‌هایی زده شود اما کنار گذاشته شود نتیجه همین می‌شود. بنابراین، باید به آنچه وعده می‌دهند عمل کنند تا اعتماد عمومی جلب شود.