راهکارهای افزایش تاب‌آوری خانواده‌ها در بحران
یک روانشناس راهکارهای افزایش تاب‌آوری خانواده‌ها در بحران‌ها را تشریح کرد.
یک روانشناس راهکارهای افزایش تاب‌آوری خانواده‌ها در بحران‌ها را تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی «چگونه خانواده ایرانی در برابر بحران ها دوام می آورد؟» با حضور مهدی دوایی روانشناس و متخصص تعلیم و تربیت در سالن جلسات موسسه تبیان برگزار شد.
مهدی دوایی با بیان اینکه مغز انسان تنها یک‌چهارم گرم وزن دارد اما همه بار زندگی روانی ما را بر دوش می‌کشد، گفت: نحوه‌ی اتصال نورون‌ها در مغز، نشان‌دهنده‌ی وضعیت روحی ماست و می‌تواند مشخص کند حال‌مان خوب است یا نه.
به گفته‌ی وی، اگر بتوانیم ارتباطات نورونی خود را تقویت کنیم، تاب‌آوری‌مان نیز افزایش می‌یابد.
دوایی نخستین گام در مسیر تاب‌آوری را «شناخت رنگ‌ها» دانست و توضیح داد: باید بدانیم خودمان و خانواده‌مان چه رنگی را دوست داریم. رنگ‌ها قصه‌ی خودشان را دارند و استفاده از رنگ‌های مورد علاقه باعث آرامش و هماهنگی ذهنی می‌شود.
وی دومین عامل مؤثر را «رایحه‌ها» عنوان کرد و افزود: شناخت عطری که از آن حس خوب می‌گیریم، برای خودمان و اطرافیان‌مان اهمیت دارد. رایحه‌ها مستقیماً روی سیستم عصبی اثر می‌گذارند و می‌توانند حس امنیت یا آرامش را در ما فعال کنند.
به گفته این روانشناس، زندگی در «اکنون» سومین رکن تاب‌آوری است و نباید با حسرت گذشته یا ترس از آینده زندگی کنیم. تمرین‌هایی مانند تمرکز و مراقبه، اگر 15 روز مداوم انجام شوند، موجب می‌شوند حتی هنگام نماز هم کاملاً متمرکز شویم و حواس‌مان پرت نشود. وقتی در اکنون زندگی کنیم، غصه گذشته و نگرانی آینده از بین می‌رود.
وی «تنهایی» را چهارمین عامل دانست و گفت: افراد موفق، کسانی هستند که به تنهایی خود و دیگران احترام می‌گذارند. باید اجازه دهیم گاهی دیگران حوصله ما را نداشته باشند و ما نیز از بودن با خودمان نترسیم. تجربه‌ی تنهایی، دایره‌ی تاب‌آوری را گسترش می‌دهد.
دوایی در ادامه «علافی یا زمان آزاد» بدون برنامه‌ریزی را نیز ضروری دانست و اظهار کرد: هرکسی باید زمانی را برای بیکاری خلاقانه داشته باشد؛ زمانی که از گذشته و آینده جدا باشد و فقط برای لذت بردن از لحظه صرف شود.
این متخصص تعلیم و تربیت سپس به اهمیت کار هنری یا فنی اشاره کرد و گفت: هر فرد باید کاری بلد باشد که هم باعث آرامش شود و هم قابلیت درآمدزایی داشته باشد. این نوع فعالیت‌ها خستگی را کم و تاب‌آوری را زیاد می‌کنند.
دوایی «ورزش» را هفتمین عامل تقویت تاب‌آوری دانست و گفت: ورزش باعث افزایش اکسیژن‌رسانی به مغز می‌شود. از آنجا که اضطراب در مقابل تاب‌آوری قرار دارد، گردش خون بهتر و اکسیژن بیشتر یعنی اضطراب کمتر و تاب‌آوری بالاتر.
وی همچنین «شرکت در آئین‌های ملی و مذهبی» را از مؤلفه‌های مهم تاب‌آوری معرفی کرد و افزود: آئین‌ها مانند شب یلدا، نوروز، عاشورا، عید فطر و شب قدر باید در زندگی ما جدی گرفته شوند. این آئین‌ها به ذهن حس تعلق، تداوم و معنا می‌دهند. حتی نماز هم یک آئین است که ذهن را منظم و مقاوم می‌کند.
در پایان، دوایی «انتقال صمیمیت» را آخرین اصل تاب‌آوری دانست و گفت: در زندگی باید سه نوع انسان را داشته باشیم؛ یکی حامی که در مواقع سختی به او پناه می‌بریم، یکی هادی که از او چیزی یاد می‌گیریم و یکی ساقی که بودن در کنارش به ما شادی می‌دهد. این سه رابطه تعادل عاطفی و روانی ما را حفظ می‌کنند.
وی در جمع‌بندی سخنانش گفت: تاب‌آوری یعنی پناه بردن به تجربه‌ای که به ما آرامش می‌دهد. اگر مراقب اکنون خود باشیم، آینده را نیز در اختیار خواهیم داشت.