راه رسیدن به ایران قوی و پیشرفته از مسیر علم و فناوری می‌گذرد

رییس فرهنگستان علوم گفت: راه رسیدن به ایران قوی و پیشرفته از مسیر علم و فناوری می‌گذرد اگر قرار است کشور دانش پایه در اقتصاد، فرهنگ، جامعه و غیره داشته باشیم مسیرش برگشت به توانمندی علمی است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از فرهنگستان علوم، دکتر مخبردزفولی، رییس فرهنگستان علوم در هفتمین نشست مرجعیت علمی که در محل فرهنگستان علوم برگزار شد، اظهار کرد: راه رسیدن به ایران قوی و پیشرفته از مسیر علم و فناوری می‌گذرد اگر قرار است کشور دانش پایه در اقتصاد، فرهنگ، جامعه و غیره داشته باشیم مسیرش برگشت به توانمندی علمی است و در این زمینه مزیت نسبی در کشور داریم.

وی ادامه داد: در همه رتبه‌بندی‌های جهانی نزدیک 80 هستیم که چند شاخص جدی شامل آموزش، بهداشت و درآمد سرانه دارد. در شاخص بهداشت یکی از موفقیت‌های ما آموزش پزشکی است، چرا نباید اینها را بگوییم! بنابراین در کنار بیان مشکلات از موفقیت ها نیز باید عنوان کنیم و این ساده اندیشی نیست.

مخبر دزفولی ادامه داد: باید پیشران‌های پیچیدگی‌های اقتصادی را شناسایی و موانع آن را مشخص کنیم. تا از این مسیر راه‌حل‌ها استخراج شود و این راه میانبری است که برای دانش پایه شدن کشور موثر خواهد بود.

وی با تاکید بر جفایی که به دانشگاه ها می شود بیان کرد: گزارشی اخیرا منتشر شده که نشان می دهد 100 دانشگاه در امریکا 6 هزار پتنت ثبت کرده‌اند، اما 10 شرکت آمریکایی 42 هزار پتنت ثبت کردند از دانشگاه توقع ثبت پتنت نیست اما در کشور ما این توقع در حال ایجاد شدن است باید حلقه های دیگر برای ثبت پتنت فعال شوند.

وی افزود: گزارش تاثیر هوشمندسازی بر پیشرفت با مرکزیت علم و تحقیق نشان می دهد که در تمام مسائل تاثیرگذار است، معلوم می شود نقطه‌های کلیدی وجود دارد.

وی با بیان اینکه باید سیاست نامه ای برای مرجعیت علمی تدوین کنیم، گفت: تعریفی که از مرجعیت ارائه شده مشخص می کند که مقاله، نیروی انسانی، محصول ایرانی و غیره اثرگذار است برای استاندارد سازی محصولات ایرانی باید فکری کنیم.

مرجعیت علمی ارتباط مستقیم با شاخص پیچیدگی اقتصادی دارد

در این نشست دکتر پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم گزارشی درباره مرجعیت علمی و پیچیدگی اقتصادی ارائه داد و اظهار کرد: جی دی پی ایران 400 میلیارد دلار است، که عمدتا از صادرات نفت است.

وی ادامه داد: چین، هند، روسیه و برزیل تا سال 2010 جی دی پی برابر داشتند اما چین از آن زمان بر روی فناوری متمرکز بود. ای سی آی شاخص پیچیدگی اقتصادی است اما ژاپن در سال 2020 ای سی آی جهان را داشته و ای سی آی آن 2.49 است. پیچیدگی اقتصادی عربستان در رتبه 39، ترکیه در رتبه 40 و ایران در رتبه 80 قرار دارد.

معاون پژوهشی وزارت علوم بیان کرد: بودجه کل وزارت علوم در یک سال گذشته یک میلیارد دلار بود اما بودجه بک دانشگاه عربستان یک میلیارد دلار است.

دکتر صالحی با بیان اینکه بازار و صنعت متناسب با دانشگاه رشد نکرده است، اضافه کرد: در تحصیلات از بازار جلوتر هستیم. بنابراین باید شرایطی فراهم شود که رشد بازار و دانشگاه همگام شود.

وی ادامه داد: مرجعیت علمی ارتباط مستقیم با شاخص پیچیدگی اقتصادی دارد، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در بخش تولید علم و فناوری و تربیت نیروی انسانی با کیفیت و استاندارد بالا در حال فعالیت هستند.

معاون پژوهشی وزارت علوم بیان کرد: ایجاد کشش بازار و افزایش پیچیدگی اقتصادی باعث برقراری تعادل با طرف عرضه و کاهش فاصله دانشگاه ها و پژوهشگاه ها با صنعت و جامعه خواهد شد.

دکتر صالحی گفت: آموزش عالی باید با مطالعه مستمر بازار جذب و استفاده از اهرمهای آمایشی و ایجاد انعطاف در فرآیندها نسبت به تربیت نیروی انسانی مورد نیاز اقدام کند. در آینده نزدیک خام فروشی در حوزه معادن و حاملهای انرژی هیچگونه ارزش افزوده نخواهد داشت و کشورهایی که به سمت افزایش سهم تولید ناخالص ملی از پیچیدگی اقتصادی نباشند دچار ضعف در توسعه یافتگی خواهند شد.

باید حکمرانی و مدیریت پیچیده نیز مدنظر داشته باشیم

دکتر سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست بیان کرد: پیچیدگی اقتصادی، استفاده از فناوری در تولید معنا می شود، در صورتیکه پیچیدگی یک فرآیند است و نیازمند پارامترهای متعدد است.

وی ادامه داد: باید حکمرانی و مدیریت پیچیده نیز مدنظر داشته باشیم. اگر مدیریت چند متغیره نداشته باشیم نتیجه لازم را نخواهیم گرفت. در اقتصاد پیچیده اگر موانع متعدد برای تولید کنند ایجاد شود موفق نخواهیم بود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد: محققان کشور درباره مدیریت پیچیده کار کرده اند اما درباره حکمرانی پیچیده کار نشده است. اگر حکمرانی پیچیده به اقتصاد پیچیده متصل شود نتیجه بهتری خواهیم داشت.

دکتر الهام یاوری، رییس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) نیز در این نشست گفت: به نیروی انسانی توانمند نیاز داریم. در حال حاضر توان نیروی انسانی از صنایع در کشور بالاتر است، بنابراین بازار و صنایع باید خودشان را تقویت کنند چراکه نیروی انسانی توانمند به بازار توانمند نیاز است.

ایران ام القرای فلسفه اسلامی است

آیت الله مصطفی محقق داماد، عضو فرهنگستان علوم در این نشست بیان کرد: مهارت محققان علوم انسانی در زمینه زبان‌های بین المللی بسیار اندک است به همین دلیل نتوانستیم نظریاتمان را در جهان منتشر کنیم در حالی که ایران ام القرای فلسفه اسلامی است.

وی در بیان سوالی گفت: آیا آماری وجود دارد که برای حل مشکلات به مراکز علمی مراجعه می شود؟ دکتر صالحی در پاسخ به این سوال عنوان کرد: در سال جاری 11 هزار و 212 قرارداد به ارزش 5 هزار و 800 میلیارد تومان منعقد شده است اما با توجه به گستردگی بازار این رقم ناچیر است.

دکتر باقر لاریجانی، عضو فرهنگستان علوم پزشکی نیز در این نشست عنوان کرد: در نقشه جامع علمی کشور توسعه رشته ها مشخص شده است باید فناوری های لازم شناسایی و متناسب با آن رشته های ایجاد شود یا گسترش پیدا کنند.

در ادامه نشست سایر اعضا نیز نظراتی درباره تولید علم و شاخص های دستیابی به مرجعیت علمی مطرح کرد.