ردپای زیست‌محیطی بازارهای فلزی
ادبیات زیست‌محیطی در تولید فلزات در حال ورود به فرآیندهای جدیدی است که می‌تواند چهره متفاوتی از این صنعت در آینده نه‌چندان دور ترسیم کند. ایالات‌متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در تلاش هستند برای ظرفیت مازاد تولید فولاد در برخی اقتصادها مانند چین و گسترش فولاد سبز به توافق برسند. با توجه به به‌نتیجه نرسیدن مذاکرات در زمینه رفع مازاد ظرفیت و تولید کم کربن، تعلیق تعرفه‌های واردات آلومینیوم...
تاکنون شاهد سخت گیری بر کشورهای تولیدکننده انرژی بوده‌ایم، اما این روند به سایر کشورها نیز تعمیم خواهد یافت که خود یک سیگنال مهم برای تولید فلزات در کشورهایی همچون چین است. به‌زودی اما نوبت به ایران نیز خواهد رسید و از هم اکنون باید منتظر این تغییرات بود. حرکت به سمت فولاد سبز یا استفاده حداکثری از برق خورشیدی از ارکان مهمی است که می تواند این ریسک ها را تعدیل کند.
تمدید تعلیق تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا
به گزارش رویترز، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز پنج‌شنبه 28دسامبر تعلیق تعرفه های فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا به مدت دوسال را تمدید کرد که هدف از تمدید تعلیق این است که به مذاکرات در خصوص اقداماتی برای رفع مازاد ظرفیت و تولید کم کربن ادامه دهد. این در حالی است که ایالات‌متحده آمریکا تعرفه واردات 25درصدی بر فولاد اتحادیه اروپا و تعرفه 10درصدی بر آلومینیوم اتحادیه اروپا را از ژانویه 2022 به مدت دوسال به حالت تعلیق درآورد و تعرفه های اعمال‌شده توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده را با سیستم سهمیه بندی تعرفه (TRQ) جایگزین کرد. براساس برنامه ریزی های انجام‌شده قرار بر این بود تا در اکتبر 2023 دو طرف مذاکرات در زمینه اقدامات موردنیاز برای رسیدگی به ظرفیت مازاد و ترویج تولید فولاد کم کربن به توافق برسند، اما این اتفاق نیفتاد و نتوانستند در مورد توافق‌نامه جهانی فولاد و آلومینیوم پایدار (GSA) به نتیجه واحد برسند.
در نتیجه با تمدید تعلیق تعرفه های فولاد و آلومینیوم زمان بیشتری را برای رسیدن به نتایج مطلوب تعیین کردند. در همین راستا والدیس دامبروسکیس، معاون کمیسیون اروپا گفت: این اتحادیه نیز خواهان تمدید تعلیق تعرفه های واردات فولاد و آلومینیوم است. هرچند اتحادیه اروپا به طور کامل تعرفه های تلافی جویانه را حذف کرده، اما ایالات‌متحده یک سیستم «سخت» از سهمیه بندی تعرفه ها را معرفی کرده است. دامبروسکیس اضافه کرد: سیستم کنونی سهمیه های سه‌ماهه برای 54نوع محصول مختلف فولادی را برای هر 27کشور اتحادیه اروپا به طور جداگانه تعیین می‌کند. مقامات اتحادیه اروپا در حال گفت وگوهای فشرده با همتایان آمریکایی خود هستند تا به سیستمی برسند که جریان های تجاری تاریخی را از سر بگیرد.
تعرفه های اتحادیه اروپا که در تلافی اعمال شد، طیفی از کالاهای آمریکایی، از موتورسیکلت های هارلی دیویدسون گرفته تا قایق های برقی را شامل می‌شود. همچنین پس از برگزاری انتخابات در دو سوی اقیانوس اطلس تا سال 2025 متوقف شده است. ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا به دنبال اقدامات توافقی برای رسیدگی به ظرفیت مازاد تولید فلز در اقتصادهای غیر‌بازاری مانند چین و ترویج فولاد سبزتر هستند و از این‌رو قرار بر این بود که این مذاکرات تا سال 2023 حل شود اما متوقف شد. بایدن در یک اعلامیه ریاست‌جمهوری اعلام کرد که دو طرف مذاکرات پیشرفت قابل‌توجهی داشته اند و به گفت وگوهای خود ادامه می‌دهند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.
سیستم سهمیه بندی تعرفه (TRQ) این اجازه را می‌دهد تا حداکثر 3.3میلیون تن فولاد اتحادیه اروپا و 384هزار تن آلومینیوم به ایالات‌متحده بدون تعرفه وارد شود که این آمار و ارقام منعکس کننده سطوح تجارت گذشته است و تعرفه ها برای مقادیر بیشتری اعمال می شوند و این در حالی است که معافیت جدید صادرشده تا 31دسامبر 2025 اعمال می‌شود. رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا تعرفه ها را برای کشورهای غیر‌اتحادیه اروپا در سطح فعلی ثابت نگه داشت.
چهره زیست محیطی بازارهای فلزی
توجه به انرژی های پاک یکی از ارکان مهم در آینده صنایع فلزی است که در این بین فولاد و آلومینیوم با توجه به ویژگی های فنی و انرژی بر بودن آن تاکنون در کانون توجه قرار دارند. وقتی صحبت از این دو فلز به میان می آید، دو حوزه اقتصادی را باید در حال و آینده مدنظر قرار داد؛ چین و خاورمیانه با محوریت کشورهای حوزه خلیج‌فارس؛ چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان بیشترین استفاده از زغال سنگ را در تولید فولاد خود دارد، بنابراین نگاه های زیست محیطی در ابتدا به این کشور معطوف می‌شود. به‌موازات آن نقش چین در تولید آلومینیوم نیز برجسته است؛ آن هم در شرایطی که در این کشور تولید برق توسط نیروگاه های زغال سنگی یک عرف فراگیر محسوب می‌شود. اما در کنار آن کشورهای منطقه خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری های گسترده ای برای استفاده از ذخایر انرژی به‌خصوص گاز طبیعی برای تولید آلومینیوم به کار بسته اند، حتی در شرایطی که مدت هاست مواد معدنی آن را از اقصی نقاط جهان وارد می‌کنند.
استفاده از گاز طبیعی خود به این معنی است که آلایندگی کمتری تولید می‌شود، ولی این رقم صفر نیست، آن هم در شرایطی که در نهایت دنیا به سمت انتشار کربن صفر حرکت می‌کند. در این وضعیت توجه به فولاد سبز یا انرژی های تجدیدپذیر به یک رویه برجسته بدل شده است و خود بخشی از آینده خواهد بود؛ حتی اگر با هزینه بالاتری همراه باشد. اما شواهد نشان می‌دهد که آمریکا یا اتحادیه اروپا توامان از روند سبزشدن صنایع نه‌تنها راضی نیستند، بلکه توجه حداکثری به آن را یک ریسک برای دورنمای صنعتی خود با محوریت افزایش قیمت تمام‌شده تولیدات تلقی می‌کنند.
متن فوق نیز در خلال آن چنین واقعیتی را تبیین کرده است؛ اگرچه به‌صراحت به آن نمی پردازد. در هر حال اگر بپذیریم آینده صنایع فلزی در جهان الزاما سبز شدن با تولید کربن صفر یا نزدیک به آن است باید با نگاهی ایده آل‌گرایانه به این سمت متمایل شد، اما واقعیت آن است که دنیا تا این اهداف سال‌ها فاصله دارد، شاید سال 2070 به این اهداف دست یافت، اما تا آن زمان بسیاری از واحدهای جدید نیز مستهلک شده‌اند. بنابراین نگاه واقع گرایانه استفاده از ظرفیت های فعلی به‌منظور تولید حداکثری و سودآوری و در نهایت سرمایه‌گذاری این سود در صنایع دوستدار محیط‌زیست است و همچنین استفاده از ظرفیت های فعلی به همراه تلاش برای کاهش آلایندگی ها در رویکردهای موجود است.
حال این سوال مطرح می‌شود که باید به کدام نگاه جامه عمل پوشاند؛ نگاه ایده آلیستی به توسعه صنایع دوستدار محیط زیست یا نگاه واقع گرایانه به سودآوری، آن هم در رقابت های سخت فعلی در رکود نسبی در بازار فلزات جهان. پاسخ به این پرسش برای صنایع حتی کشورهای مختلف، متفاوت است. شاید بتوانیم در گزارش های بعدی به این پرسش به فراخور شرایط مختلف پاسخ دهیم.
--> اخبار مرتبط