رسانه‌های بیگانه؛ آمریکای بحرانی شده را چگونه به تصویر می‌کشند؟

برنامه امواج شبهه در گفت‌و‌گو با دکتر علیرضا داودی (کارشناس و تحلیل گر ارشد رسانه) و حسن عظیم زاده (کارشناس و فعال حوزه رسانه) به بررسی موضوع «رسانه‌های بیگانه؛ آمریکای بحرانی شده را چگونه به تصویر می‌کشد؟» پرداخت. آمریکا همواره سعی می‌کند تا تصویر ابرقدرتی او حفظ شود و بواسطه حفظ این تصویر، بخشی از مولفه‌های بازدارندگی آن نیز تقویت و حفظ شود، اما بعد از ماجرای آتش سوزی در آمریکا، این تصویر از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و... دچار اختلال شده است.

از سمت دیگر این تصویر بواسطه‌های مختلفی از جمله رسانه‌های سنتی همیشگی آمریکایی و هم سکو‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی و علاوه بر آن بواسطه افرادی که روزی در هالیود حافظ تصویر قدرت آمریکا بودند، بیشتر از پیش مخدوش شده است.

پنج اقدام ویژه رسانه برای خروج تصویر آمریکا از بحران

محمدرضا اشراقی کارشناس مجری: رسانه‌های بیگانه چگونه باید به مدیریت تصویر امروز آمریکا بپردازد؟ 

داودی کارشناس و تحلیل گر ارشد رسانه در پاسخ به این سوال گفت: ناظر بر اتفاق اخیر در لس‌آنجلس آمریکا، رسانه‌ها با هدف خروج بحران تصویر آمریکا 5 حرکت را در پیش گرفته‌اند. نباید فراموش کنیم که آمریکا به کرات در بحران تصویر قرار گرفته است. مانند داستان جورج فلوید که در بحران موضوع و تصویر تحت عنوان بحث نژاد پرستی قرار گرفتند و حداقل یکماه طول کشید تا شبکه سی ان ان، بتواند محیط را با شرایطی که در کل آمریکا اتفاق افتاده است، هماهنگ کند. وی در مورد پنج اقدام رسانه بیگانه توضیح داد: این پنج اقدام ویژه بین شبکه (بی بی سی فارسی و سی ان ان)؛ (بی بی سی ورد و سی ان ان)؛ (ام اس ان بی سی و فاکس نیوز) و (فاکس نیوز و صدای آمریکا) یک پروتکل مشترک است.

گام اول؛ تصویب تصویر شکست خورده و یا ترک برداشته

داودی گام اول را تصویب تصویر شکست خورده و یا ترک برداشته دانست و گفت: اینبار، اولین قدم رسانه‌ها، برخلاف دوره‌های قبل که سعی بر انکار برخی رویدادها، رخداد‌ها و یا مهندسی آنها داشتند، تصویب تصویر ترک خورده کنونی آمریکا بود. به زبان رسانه ها، یعنی ما لطف می‌کنیم که صادقانه به شما می‌گوییم که تصویر آمریکا در این حوزه ترک خورده است.

گام دوم؛ ایجاد انتظار برای ترمیم تصویر ترک خورده

وی افزود: وقتی صحبت از تصویب ترک خورده می‌شود، آنها وارد مرحله دوم تحت عنوان "ایجاد انتظار برای ترمیم تصویر ترک خورده" می‌شوند و شروع به انتظار سازی کردن می‌کنند. این انتظارسازی دارای دو بُعد است. رسانه‌های بیگانه بُعد اول؛ احتیاجات آمریکا در بحران سرمایه گذاری و بُعد دوم؛ جلو آوردن نظاره گر‌های آمریکایی نسبت به پدیده است؛ که در این مرحله مجدد از سلبریتی‌ها بهره گرفته‌اند. آمریکا این حجم از آتش سوزی و خسارت تصویری و معنوی را در متن خود ندیده بود. لس آنجلس مرکز فرهنگی، برندینگ و تاریخی برای آمریکا به شمار می‌آمد و اتفاقات در آنجا به دلیل جنس افرادی که در آن ساکن هستند، بسیار متفاوت خواهد بود.

گام سوم؛ ژله‌ای کردن تصویر‌

این کارشناس با بیان اینکه مرحله سوم " ژله‌ای کردن تصویر‌" است، گفت: برای اولین بار در تاریخ آمریکا، پروتکل‌ها شکسته شد و سلبریتی‌ها و بسیاری از افراد، تصویر دیگری از بحران نشان دادند. رسانه‌ها در این مرحله راجع به حجم و وسعتی صحبت می‌کنند که سعی بر ترمیم آن دارند. به همین دلیل تصاویری منتشر می‌شود که این تصاویر در مورد خاموش کردن آتش با کلاه و کیف زنانه است. آنها در پیشنهاد به استفاده از آب دریا برای اطفای حریق می‌گویند که ما نمی‌خواهیم بواسطه شور بودن آب دریا به پوشش گیاهی و تاسیسات صدمه موارد کنیم. ایالت در حال سوختن است، اما آنها از یک اصطلاح موازی استفاده می‌کند. بدین معنا که حواس ما به تمام ابعاد است و می‌خواهیم در مرحله سوم دست به این اقدام بزنیم، مضاف بر اینکه می‌خواهند بگویند که بازسازی برای ما کار سختی نیست. از سویی اعلام می‌شود که این حجم از آتش سوزی، در مجموع 10 کشته برجای گذاشته و دلیل مرگ این افراد نیز به دلیل آتش سوزی نبوده است. رژیم صهیونیستی از این روش بعد از عملیات طوفان الاقصی نیز بسیار استفاده کردند و آمریکا نیز قبل از آن در عین الاسد مجددا از این روش استفاده کردند و از بیان تعداد کشته شدگان واقعی امتناع کردند.

گام چهارم؛ روند معکوسِ تصویر ترک خورده 

داودی درباره مرحله چهارم "روند معکوسِ تصویر ترک خورده" توضیح داد: روند معکوس همیشه در مرحله قیاس است. بدین معنا که آتش سوزی در آمریکا را با ایران و کشور‌های دیگر مقایسه می‌کند و بهم ریختگی‌ها و استیصال‌ها را به نمایش می‌گذارد. این در حالی است که تصویر کنونی آمریکا از آتش سوزی تصویر آدم‌ها در عین آرامش است که همه چیز تحت کنترل است.

گام پنچم؛ پساتصویر وی همچنین گفت: مرحله پنجم " پساتصویر" است. در این حوزه بی بی سی فارسی عنوان می‌کند که با این حجم از اتفاقات در آمریکا، هیچ چیز از کار نیافتاده است. در این مرحله سعی می‌شود که بسیار آرام و تدریجی در عین حال که خود پذیرفته‌اند، اتفاقی رخ داده است، حال در مرحله پساتصویر به دو اقدام دست می‌زنند. اقدام اول؛ انحراف افکار است که با تمرکز بر روی مقصر شروع می‌شود؛ که بدون شک سعی می‌کنند که منبع این آتش سوزی را به ایران، کارما و کائنات وصل کنند و همه را به جز آمریکایی‌ها مقصر خواهد دانست و بر روایت برون مرزی خود متمرکز می‌شوند. اقدام دوم؛ مرحلهی پیچیده تری است. آنها شروع به دریافت اعلام رضایت شهروندی نسبت به واقعه می‌کنند و به دلیل اینکه همزمان با روی کارآمدن ترامپ خواهد بود. حتما به لحاظ خبری یک بمب بزرگی منفجر خواهند کرد که مخاطب پیگیری وضعیت لس آنجلس را دیگر در اولویت اول خود قرار ندهد و نهایتا در مرحله آخر مفهومی تحت عنوان "تله ادراکی" را ایجاد می‌کنند.

آمریکا هیچ مسئله و بحرانی را طولانی مدت در رسانه نگه نمی‌دارند

داودی با بیان اینکه آمریکا در حوزه رسانه از روش رفت و برگشت استفاده می‌کند، گفت: رسانه در آمریکا اجازه نمی‌دهد که رفت و برگشت برای او طراحی شود بلکه خود یک فضای تبلیغاتی را پیش می‌برد و خود نیز همان فضا را برمی گرداند. علت آن است که بسیاری از موضوعات در رفت و برگشت محتوای بین خود و مخاطب رخ می‌دهد. اولا؛ آمریکایی‌ها برخلاف ما با دو سطح مخاطب درگیر نیستند. بلکه با یک سطح و آن هم خارج از آمریکا درگیر هستند. اکنون آتش سوزی کل ایالت را درگیر کرده است، اما شعاری بر علیه بایدن یا ترامپ دیده نمی‌شود. بنابراین؛ اجازه نمی‌دهند که کسی بر مسیر مسلط باشد. دوما؛ آمریکا و انگلیس استاد مسلم دواندن مخاطب بر تردمیل تبلیغاتی هستند. مخاطب حجم انبوهی از اطلاعات را مشاهده می‌کند، اما وقتی می‌خواهد آنها را کنار هم قرار دهد، به اندازه دو جمله خروجی ندارد. به این دلیل که مدل تصویرپردازی آمریکایی‌ها بدین شکل است که از یک رویداد، چندین زاویه نگاه دارند. به همین دلیل حجم اطلاعات مخاطب بالا می‌رود، اما استنادات مخاطب کاملا محدود است و همچنین مسیر ذهنی مخاطب به لحاظ تصویری را نیز در اختیار می‌گیرد. با در نظر گرفتن این دو مسئله در حوزه رسانه‌ها در آمریکا به این سرفصل می‌رسیم، آمریکا هیچ مسئله و بحرانی را طولانی مدت در رسانه نگه نمی‌دارند و این جزو خاصیت رسانه‌های آمریکا به شمار می‌آید.

وی در ادامه گفت: وقتی لس آنجلس در حال آتش گرفتن است، به این معناست که کُلنی تجمیعی اپوزیسیون چندین کشور در دنیا که در این ایالت در آمریکا مستقر بودند، اکنون دچار اختلال شده است. اما اصلا به این مسئله در رسانه‌های آمریکا پرداخته نمی‌شود.

حقیقت پنهان در آتش سوزی آمریکا

عظیم زاده کارشناس و فعال حوزه رسانه در ادامه این گفت‌و‌گو خاطر نشان شد: آماری که تا به این لحظه منتشر شده است؛ 16 کشته و ده‌ها زخمی است. اما جالب است که هیچ تصویری از افراد سوخته و یا زخمی منتشر نشده است. تصاویری که در حال حاظر انتشار می‌یابد، بالگرد‌ها و هواپیما‌هایی هستند که در حال خاموش کردن آتش هستند و تصویر از زاویه بالا دیده می‌شود و آن حجم شدید تصویری که از زوایای نزدیک‌تر در روز‌های گذشته دیده بودیم، به شدت کاسته شده است که تمامی آنها به دلیل سیاست‌های رسانه‌ای، سواد رسانه‌ای و تصویربرداری و سواد مخابره کردن است. آنها برای هر آنچه مشاهده می‌کنید، نقشه و پلان دارند. به طور مثال برای مخاطب فارسی زبان در روز‌های اول، آنچکه در اینترنشنال، بی بی سی فارسی و صدای آمریکا تقریبا به صورت هماهنگ پمپاژ می‌شد، این بود که وزش باد بر روند آتش سوزی بسیار تاثیر می‌گذارد و اقلیم کالیفرنیا، اقلیمی است که پر از درخت است و به همین دلیل آتش سوزی بسیار اتفاق می‌افتد و بیش از این هم بار‌ها این اتفاق افتاده است. این گزاره‌ها نادرستی نیست، اما تمامی حقیقت و واقعیت ماجرا هم نیست.

وی افزود: تا کنون طبق آمار منتشر شده، این دهمین آتش سوزی بزرگ از نظر تعداد کشته‌ها به شمار می‌آید و 50 میلیارد دلار خسارت وارده 8 درصد بودجه سالانه آمریکا است.

این کارشناس همچنین گفت: آمریکا از نگاه بیرونی، خود را اقتصاد اول دنیا معرفی می‌کند و مردم بر این باورند که آمریکا دارای زیرساخت‌های بسیار خوبی است. اما دقیقا به دلیل آسیب به زیرساخت‌های این کشور مهار آتش برای آنها سخت و غیرقابل کنترل شده است.

عظیم زاده اضافه کرد: آتش سوزی ممکن است برای هر کشوری اتفاق بیافتد و این موضوع برای کشور ما نیز مستثنی نیست، اما وقتی خسارت به 150 میلیارد دلار می‌رسد برای آمریکایی بزرگ می‌شود. با یک جستجوی ساده می‌توان متوجه شد که در ایالت‌های آمریکا آتش سوزی بسیار اتفاق می‌افتد و خانه‌ها بسیار ناایمن هستند، اما بسیاری از شرکت‌های بیمه، بیمه منازل را تمدید نکرده بودند و یا لغو کرده‌اند. اینجاست که ضعف در مدیریت خود را نشان می‌دهد. این سوال پیش می‌آید که چرا اکنون آن مقام ایالتی و دولتی ادعا‌های خود را در خصوص اقتصاد اول در خصوص عملکرد شرکت‌های بیمه عملیاتی نمی‌کنند؟

وی عنوان کرد: رسانه‌ها در آمریکا بواسطه تجربه به خوبی عمل می‌کنند و حتی برای گفتن دروغ نیز آن را در یک لایه 90 درصدی واقعیت می‌پیچند و تحویل مخاطب می‌دهند. منکر این موضوع نیستیم که کره زمین گرم شده است و بار‌ها در اقلیم و فضای کالیفرنیا آتش سوزی اتفاق افتاده است، اما به یکباره خسارت 150 میلیارد دلاری را به پای اقلیم انداختن، جای سوال دارد! تا به امروز یک گزارش درباره سیستم اطفای حریق بویژه در مناطق ویلایی آمریکا، دیده نمی‌شود.