رشد 2 برابری بازگشت نخبگان در دوران شهید رئیسی
معاون علمی رییس جمهورگفت: نگاه راهبردی شهید رئیسی به نخبگان منجر به نتایج درخشانی از جمله رشد 3 برابری همکاری با نخبگان ایرانی خارج از کشور و رشد 1.8 برابری بازگشت نخبگان از 200 دانشگاه برتر دنیا شد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، گفت‌و‌گوی ویژه خبری با حضور دکتر روح الله دهقانی فیروزآبادی؛ معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با موضوع محوری نقش شهید جمهور آیت‌الله رئیسی در حمایت از نخبگان و زیست بوم فناوری پخش شد.
مجری: من فکر می‌کنم اگر راجع به آیت الله رئیسی بخواهیم صحبت کنیم و نوع نگاه ایشان به حوزه نخبگان و زیست بوم فناوری ایران این را می‌شود از تغییری که در عنوان معاونت اتفاق افتاد جستجو کرد چون هم از نگاه راهبردی ایشان به حوزه دانش بنیان و اقتصاد دارد برای اینکه نشان می‌دهد که این نگاه چقدر راهبردی و عمیق است اقتصاد دانش بنیان را به پسوند این معاونت اضافه کردند و معتقد بودند که آینده اقتصاد ایران حتماً اقتصاد دانش بنیان است؟
در ایام اخیر، به‌ویژه در طول هفته گذشته، شاهد صحبت‌های فراوانی درباره ابعاد شخصیتی شهید جمهورمان بودیم. با توجه به فضای اندوه و احساسی که بر جامعه حاکم بود، تمرکز اصلی بر منش و رفتار ایشان، فروتنی، صداقت و خستگی‌ناپذیری ایشان معطوف شده بود. اما بنده به عنوان معاون ایشان در حوزه علمی و فناوری، قویاً معتقدم که حضرت آیت‌الله رئیسی یک مدیر راهبردی تمام‌عیار بودند. همانطور که اشاره کردید، تأکید ایشان بر اقتصاد دانش‌بنیان صرفاً یک تغییر عنوان نبود، بلکه نشان‌دهنده یک تغییر راهبردی جدی در حوزه علم و فناوری کشور بود.
در سال‌های گذشته، به‌ویژه در دولت‌های اولیه پس از انقلاب تا حدود سه یا چهار دولت قبل، پیشرفت و رشد کشور عمدتاً بر پایه اقتصاد منبع‌محور استوار بود. ما با اتکا به منابع نفتی و معادن خود، اقتصادمان را توسعه می‌دادیم. به این معنا که نفت را می‌فروختیم و با درآمد حاصل از آن، کارخانه، بیمارستان، مدرسه، دانشگاه و سایر زیرساخت‌های مورد نیاز را احداث می‌کردیم.
اما در سال‌های اخیر، با افزایش مصرف و هزینه‌ها در کشور، به‌ویژه تشدید تحریم‌های ظالمانه، ضعف‌های ذاتی اقتصاد منبع‌محور آشکار شده است. تکیه صرف بر نفت و خام‌فروشی به عنوان معضل اصلی اقتصاد ما شناخته می‌شود و دستیابی به پیشرفت و توسعه پایدار با اتکا به این شیوه امکان‌پذیر نیست.
تأکید شهید رئیسی مبنی بر ارتقای معاونت علمی به "معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان"
دهه‌ها پیش، رهبر معظم انقلاب با دوراندیشی خود، جنبشی نوین تحت عنوان "جنبش نرم‌افزاری" را پایه‌گذاری کردند. این نهال نوپا در دوران ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی به ثمر نشست و به بلوغی قابل توجه رسید. نگاه راهبردی ایشان، زیست‌بوم علمی و فناوری کشور را از صرف افتخارآفرینی به سمت نقش‌آفرینی مؤثر در عرصه اقتصاد سوق داد. این نگرش ژرف، در ارتقای معاونت علمی و فناوری به "معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان" متجلی شد.
رهبر معظم انقلاب همواره بر "رشد از طریق علم و فناوری" تأکید داشته‌اند و این امر، کلید اصلی پیشرفت و توسعه کشور را رقم می‌زند. ایشان بارها و بارها بر "مسئله بهره‌وری" و ضرورت استفاده از نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان در تمامی ارکان کشور تأکید کرده‌اند. این نگاه راهبردی، ضرورتِ پیوند علم و فناوری با اقتصاد را به وضوح نشان می‌دهد. در این مسیر، ارزش‌آفرینی اقتصادی باید بر پایه دانش و نوآوری بنا شود و این همان مسیری است که ایران اسلامی برای نیل به قله‌های پیشرفت و آبادانی باید در آن گام بردارد.
در اولین دیدار، آیت‌الله رئیسی دو راهبرد کلیدی را برای بنده ترسیم فرمودند که نقشی محوری در برنامه‌های آتی ایفا می‌کنند:
1. نفوذ ملموس دستاوردهای علمی و فناوری در زندگی مردم:
ایشان تأکید داشتند که دستاوردهای چشمگیر علمی و فناوری کشور در سال‌های اخیر، باید به طور جدی، واقعی و مؤثر در زندگی آحاد مردم نمود پیدا کند. این امر بایستی در تمامی عرصه‌ها، از جمله اقتصاد، کشاورزی، صنعت، سلامت، نفت و پتروشیمی و سایر حوزه‌ها به چشم آید.
2. توجه راهبردی به توسعه فناوری‌های آینده:
در کنار توجه به دستاوردهای گذشته و بهره‌برداری از آنها در راستای ارتقای اقتصاد کشور، ایشان بر ضرورت اتخاذ رویکردی راهبردی به توسعه فناوری‌های نوین در آینده نیز تأکید داشتند. این امر مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری هدفمند برای نیل به پیشرفت‌های علمی و فناورانه در عرصه‌های نوظهور و پاسخگویی به نیازهای آتی کشور است.
در این فرصت، می‌خواهم به دو یادگار ارزشمند علمی و فناورانه از دوران ریاست جمهوری جناب آقای دکتر رئیسی اشاره کنم که نشان‌دهنده نگاه عمیق و راهبردی ایشان به این حوزه‌ها بود:
1. تأکید بر کاربرد علم و فناوری در جهت توسعه اقتصادی:
ایشان همواره بر ضرورت استفاده از دستاوردهای علمی و فناوری برای حل مسائل کشور و شتاب‌دهی به پیشرفت اقتصادی تأکید داشتند. در همین راستا، در قانون برنامه هفتم توسعه، بندی به منظور ایجاد شش مجموعه بزرگ تراز در آفرینش فناوری‌های روز، از جمله زیست‌مهندسی، میکروالکترونیک، علوم شناختی، اعصاب و مغز، هوش مصنوعی و فناوری‌های کوانتوم به تصویب رسید.
2. توجه ویژه به فناوری‌های آینده:
دکتر رئیسی به درستی، آینده‌نگری در حوزه علم و فناوری را برای نیل به پیشرفت و توسعه پایدار، ضروری می‌دانستند. ایشان با راه‌اندازی مرکز ملی هوش مصنوعی، شورای راهبری فناوری هوش مصنوعی و شورای فناوری‌های کوانتوم، اهتمام ویژه‌ای به این حوزه‌های نوظهور داشتند.
ما در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در طول دو سال گذشته و با الهام از این دو نگاه راهبردی، برنامه‌ریزی‌های خود را بر دو محور اصلی متمرکز کرده‌ایم:
- کاربست علم و فناوری در حل مسائل کشور و توسعه اقتصادی
- حمایت از تحقیقات و نوآوری‌ها در حوزه‌های فناوری‌های آینده
با اتکا به این رویکرد، امیدواریم بتوانیم گام‌های مؤثری در مسیر تحقق اهداف علمی و فناورانه کشور برداریم و یادگارهای ارزشمند جناب آقای دکتر رئیسی را به بهترین نحو پاس بداریم.
پیشرفت 60 درصدی در قرارداد نفتی معاونت علمیمجری: ایشان در حوزه فناوری چیزی که به عنوان افق ترسیم می‌کردند چه بود یعنی بنا بود که ایران را به کجا برسانند؟
با افتخار می‌گوییم که کشورمان در سال‌های اخیر در عرصه علم و فناوری به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته است. مردم بارها شاهد افتخارآفرینی دانشمندان ایرانی در حوزه‌های مختلفی مانند فناوری‌های زیستی، نانو و هوش مصنوعی در سطح جهانی بوده‌اند. اما جناب آقای دکتر رئیسی در دوران ریاست جمهوری خود، دیدگاهی فراتر از این دستاوردها داشتند. ایشان معتقد بودند که ایران باید در حوزه‌های راهبردی کلیدی، جایگاه خود را در منطقه ارتقا دهد و در برنامه هفتم توسعه، به طور مشخص در رتبه‌های اول تا سوم قرار بگیرد.
تأکید شهید رئیسی بر ایجاد 6 مجموعه بزرگ آزمایشگاهی و مرکز آفرینش فناوری‌های پیشرفته
نگاه دوم ایشان به ضرورت آماده‌سازی زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه فناوری‌ها معطوف بود. در دنیای امروز که فناوری با سرعتی شگفت‌انگیز در حال پیشرفت است، تکیه بر آزمایشگاه‌های کوچک و شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا دیگر کافی نیست. از این رو، توجه به ساختارهای متمرکز و بزرگ ملی در این حوزه، یک ضرورت راهبردی است. ایشان تأکید داشتند که ایران باید حداقل شش مجموعه بزرگ آزمایشگاهی و مرکز آفرینش فناوری‌های پیشرفته داشته باشد. این امر، گامی بلند در مسیر تحقق اهداف علمی و فناورانه کشور و نیل به جایگاه‌های برتر در منطقه خواهد بود.
مجری: و در حوزه نخبگان نگاهشان به نخبگان چطور بود و حفظ نخبگان؟
نگاه آیت‌الله رئیسی به نخبگان، فراتر از یک قشر یا گروه خاص بوده و ایشان نخبگان را سرمایه‌های ارزشمند کشور برای حل مسائل و نیل به پیشرفت می‌دانستند.
تاکید بر استفاده از نظرات نخبگان: آیت‌الله رئیسی بارها بر ضرورت استفاده از نظرات نخبگان، حتی در صورت عدم موافقت آنها با دیدگاه‌های دولت، تأکید می‌کردند. این امر نشان‌دهنده احترام عمیق ایشان به اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مختلف و اعتقاد ایشان به نقش‌آفرینی نخبگان در ارتقای سطح حکمرانی است.
جوان‌گرایی و استفاده از نخبگان جوان: یکی از جلوه‌های بارز "حکمرانی نخبگانی" در دولت آیت‌الله رئیسی، استفاده از مدیران جوان و نخبه در رده‌های میانی و مدیریتی وزارتخانه‌های مختلف بود. این امر، نوآوری و پویایی را به بدنه دولت تزریق کرده و زمینه را برای حل مسائل کشور با اتکا به راه‌حل‌های خلاقانه و نوین فراهم نمود.
نگاه راهبردی آیت‌الله رئیسی به نخبگان و استفاده از ظرفیت آنها در سطوح مختلف حکمرانی، گامی مهم در جهت حل مسائل کشور و نیل به پیشرفت در عرصه‌های مختلف بود. این رویکرد، زمینه‌ساز حضور فعال نخبگان در عرصه‌های تصمیم‌گیری و اجرایی کشور شده و امید به آینده‌ای روشن‌تر را در دل مردم زنده کرد.
من در هیچ حوزه‌ای به اندازه مسائل نخبگان، دغدغه‌مندی ایشان را ندیدم. در هر جلسه‌ای که خدمت ایشان می‌رسیدم، اولین سوالشان این بود که وضعیت نخبگان کشور و فضای نخبگانی چگونه است و چه اقداماتی برای رفع مشکلات آنها انجام شده است.
تدوین 12 راهکار عملیاتی برای نگهداشت نخبگان با حضور شهید رئیسی
مسئله شرایط پزشکان، پرستاران و کادر درمان را با ایشان مطرح کردم. ایشان در کمتر از دو هفته با تمام افراد موثر این حوزه جلسات فشرده برگزار کردند. در یکی از این جلسات که حدود سه ساعت به طول انجامید، 12 راهکار عملیاتی برای حفظ و نگهداشت نیروی انسانی نخبه در حوزه درمان تدوین شد. ایشان در این جلسات تأکید داشتند که باید اقدامات به صورت عملیاتی و قابل اجرا در زمین انجام شود و اینکه صرف توصیه به تکریم نخبگان کافی نیست. باید مشخص شود که این تکریم به چه صورت، کجا و با چه تعدادی و در چه زمانی انجام خواهد شد.
دستور آیت‌الله رئیسی برای تشکیل کمیته‌ای در شورای عالی فضای مجازی برای حفظ و نگهداری و تقویت نیروی انسانی نخبه کشور در حوزه فضای مجازی و حوزه‌های نرم از دیگر مواردی است که باید به آن اشاره کنم که این دستور نشان‌دهنده توجه و اهتمام ایشان به حفظ نخبگان در همه عرصه‌ها است.
دغدغه‌مندی آیت‌الله رئیسی برای نخبگان، در ابعاد مختلفی از جمله توجه به مسائل صنفی، پیگیری سریع و عملیاتی مشکلات و تشکیل کمیته ملی برای حفظ نخبگان، خود را نشان داده است. این امر نشان‌دهنده اعتقاد ایشان به نقش محوری نخبگان در پیشرفت کشور و عزم راسخ ایشان برای حمایت از این سرمایه‌های ارزشمند است.
آیت‌الله رئیسی معتقد بودند که بزرگترین حمایت از نخبگان، فراهم کردن "زمین بازی" برای اثرگذاری آنها در سطوح مختلف است. این امر از طریق مشورت‌گیری از نخبگان، حضور آنها در رده‌های مدیریتی و توجه به نظرات و ایده‌هایشان محقق می‌شد.
این نگاه راهبردی، منجر به نتایج درخشانی از جمله رشد 3 برابری همکاری با نخبگان ایرانی خارج از کشور و رشد 1.8 برابری بازگشت نخبگان از 200 دانشگاه برتر دنیا شد.
دکتر دهقانی در پاسخ به سوال "در عمل چه اتفاقی برای نخبگان می‌افتاد؟" به اقدامات صورت گرفته اشاره کرد:
- استخدام نخبگان بازگشته به عنوان عضو هیئت علمی
- ایجاد فرصت تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان برای حدود 350 تا 360 نفر
- استخدام نخبگان به عنوان نیروی متخصص در شرکت‌های دانش‌بنیان
توجه به نخبگان ایرانی مقیم خارج: آیت‌الله رئیسی نگاهی فراتر از بازگرداندن نخبگان به کشور داشتند. ایشان معتقد بودند که از ظرفیت و تخصص ایرانیان نخبه مقیم خارج از کشور نیز باید در راستای پیشرفت کشور استفاده کرد. در همین راستا، سال گذشته بیش از 200 پروژه راهبردی با همکاری نخبگان ایرانی خارج از کشور تعریف و اجرا شد.
حمایت بی‌نظیر آیت‌الله رئیسی از نخبگان، در قالب ایجاد "زمین بازی" برای اثرگذاری آنها، زمینه را برای شکوفایی استعدادها و ارتقای جایگاه علمی و فناورانه کشور فراهم کرد. این امر، هم در داخل کشور و هم در تعامل با نخبگان ایرانی مقیم خارج به ثمر نشست.
مجری: مهم ترین حمایت آقای رئیس جمهور از شرکت‌های دانش بنیان چه بود؟
مهم‌ترین نکته‌ای که حاج‌آقا همواره بر آن تأکید داشتند، این بود که بزرگترین وظیفه‌ی من در این مسئولیت، هدایت و سوق دادن تمام دستگاه‌ها و نهادهای دولتی به استفاده از محصولات و خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان است. حمایت از شرکت‌ها از طریق ارائه تسهیلات و کمک‌های مالی، امری ضروری و مفید است. اما این نوع حمایت، تنها یک قدم در مسیر توانمندسازی این شرکت‌ها به شمار می‌رود. راهبرد کلیدی و اساسی در این زمینه، فراهم کردن زمینه بازی و بازار برای عرضه محصولات و خدمات این شرکت‌ها است.
شهید رئیسی بزرگترین حامی فکری، گفتمانی و سیاستی جریان دانش‌بنیان در کشور طی سال‌های گذشته است و جناب آقای رئیسی نیز به عنوان بزرگترین حامی اجرایی فرامین ایشان در مسیر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان عمل کرده‌اند. ایشان بارها و بارها تأکید کرده‌اند که به هیچ وجه نباید اجازه دهیم کالایی که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی قابل تولید است، از خارج وارد شود. این موضوع برای ایشان خط قرمز محسوب می‌شد.
در یکی از جلسات، گلایه‌ای به رییس جمهور شهید در خصوص عدم حمایت برخی دستگاه‌های دولتی از شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح کردم و به نمونه‌ای از این عدم حمایت‌ها اشاره کردم. ایشان با قاطعیت پاسخ دادند: وظیفه ذاتی شماست که مدافع حقوق شرکت‌های دانش‌بنیان باشید و در صورت لزوم، من نیز برای احقاق حقوق این شرکت‌ها در کنار شما خواهم بود. در دولت ما به هیچ وجه قابل قبول نیست که کالایی که در داخل کشور توسط شرکت‌های دانش‌بنیان تولید می‌شود، از خارج وارد شود.
این حمایت‌های قاطعانه و دلسوزانه، ثمرات چشمگیری به همراه داشته است که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنم:
- رشد چشمگیر همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه نفت: تعداد شرکت‌های همکار با این حوزه از 100 به 600 شرکت افزایش یافته است.
- انعقاد قراردادهای کلان میان وزارت نفت و شرکت‌های دانش‌بنیان: مجموع ارزش قراردادهای منعقده بین این وزارتخانه و شرکت‌های دانش‌بنیان به بیش از 1.8 میلیارد دلار رسیده است.
- رشد قابل توجه فروش محصولات دانش‌بنیان: شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته بیش از 530 هزار میلیارد تومان فروش داشته‌اند که معادل 20 میلیارد دلار با نرخ ارز دولتی است.
- موفقیت چشمگیر در صادرات: شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته 2.5 میلیارد دلار صادرات داشته‌اند و ارزش متوسط صادرات آنها دو برابر سایر کالاهای صادراتی بوده است.
این دستاوردها نشان‌دهنده گام‌های بلندی است که در مسیر توسعه‌ی اقتصاد دانش‌بنیان برداشته شده است.
یکی از نکات قابل‌توجه در خصوص شرکت‌های دانش‌بنیان، تنوع محصولات و خدمات آنهاست. در سبد محصولات این شرکت‌ها، هم کالاها و خدمات دانش‌بنیان و هم غیر دانش‌بنیان وجود دارد. با این وجود، ارزش صادرات محصولات دانش‌بنیان آنها دو برابر سایر کالاهای صادراتی کشور بوده است. این شرکت‌ها در سال گذشته 2.5 میلیارد دلار محصول و خدمت به کشور عرضه کرده‌اند که عموماً بین شصت تا هفتاد درصد قیمت مشابه خارجی را داشته است.
همانطور که اشاره شد، صرفه‌جویی ارزی یکی از دستاوردهای کلیدی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است. در این راستا، این شرکت‌ها با وجود دریافت 5 میلیارد دلار ارز دولتی، موفق به صادرات 2.5 میلیارد دلاری شده‌اند. این رقم نشان‌دهنده رشد 3 برابری صادرات دانش‌بنیان‌ها در سال 1402 نسبت به 1401 است. در مقابل، ارزش کالاها و خدماتی که توسط شرکت‌های غیر دانش‌بنیان به کشور ارائه شده است، حدود 30 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
یک نمونه بارز از دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان، تولید دارویی است که تا پیش از این با صرف هزینه‌ای بالغ بر 180 میلیون دلار از خارج وارد می‌شد. با اتکا به توان این شرکت‌ها، این دارو با 20 میلیون دلار ارز دولتی در داخل کشور تولید و به مردم عرضه شده است. حمایت بی‌وقفه رئیس جمهور از شرکت‌های دانش‌بنیان، نقش کلیدی در این دستاوردها ایفا کرده است. در همین راستا، حمایت وزارت نیرو از این شرکت‌ها در سال 1402، 4 برابر سال 1401 شده است.
همچنین، تعداد قراردادهای منعقده بین معاونت عملی حمایت از تولید دانش‌بنیان و دستگاه‌های دولتی در سال 1402، 4.8 برابر سال 1401 بوده است. توسعه بازار برای محصولات و خدمات دانش‌بنیان، یکی از مهم‌ترین حمایت‌هایی است که شخصاً توسط رئیس جمهور پیگیری می‌شود. این امر به تداوم فعالیت و توسعه پایدار این شرکت‌ها منجر خواهد شد.
در کنار دستاوردهای چشمگیر در حوزه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، شاهد اتفاق مهم دیگری نیز در این زمینه بوده‌ایم. بودجه معاونت علمی ریاست جمهوری در سال‌های اخیر رشدی چشمگیر داشته است. سال گذشته، بودجه این معاونت قریب به 7 هزار میلیارد تومان بود. با وجود تمامی چالش‌ها و مشکلات اقتصادی کشور، ظرفیت بودجه‌ای معاونت علمی در سال 1403، براساس قانون برنامه هفتم و قانون بودجه، به بیش از 35 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
مجری: منابع این رشد بودجه‌ای از کجا تامین شده است؟
- بودجه عمومی: سهم مستقیم بودجه عمومی از این افزایش، حدود 4 تا 5 هزار میلیارد تومان است که رشدی 20 درصدی را نشان می‌دهد.
- بسته‌های حمایتی: در پی تاکیدات و پیگیری‌های انجام شده، بسته‌های حمایتی 7 هزار میلیارد تومانی برای سال 1403 و 8 هزار میلیارد تومانی برای سال 1404 به تصویب رسیده است. هدف از این بسته‌ها، تعریف پروژه‌های پیشران در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان با همکاری دستگاه‌های دولتی است. این پروژه‌ها به گونه‌ای طراحی خواهند شد که دانش‌بنیان‌ها مجری آنها باشند، دستگاه‌های دولتی از نتایج آنها بهره‌برداری کنند و مردم به طور مستقیم اثر آنها را در زندگی خود احساس کنند.
- قانون جهش تولید: منابع دیگری نیز از طریق قانون جهش تولید برای معاونت علمی در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی می‌شود این منابع در سال 1403 بالغ بر 20 هزار میلیارد تومان باشد. طبق این قانون، سازمان برنامه و بودجه موظف است این منابع را به صورت ماهانه به معاونت علمی تخصیص دهد.
توجه و تمرکز ایشان به حوزه دانش‌بنیان در سال‌های اخیر، زمینه‌ساز اتفاقات شگرفی در این بخش شده است. در شرایطی که برای جابه‌جایی هزار یا دو هزار میلیارد تومان بودجه در کشور بحث و گفتگو می‌شود، افزایش چهار برابری منابع معاونت علمی، اقدامی جسورانه و قابل تقدیر است. نصف این منابع برای توسعه صندوق شکوفایی در نظر گرفته شده است که به ارتقای قابل توجه توان این صندوق در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان منجر خواهد شد.
یکی از اقدامات ارزشمند و دوراندیشانه‌ای که در دولت تدبیر و امید با پیگیری‌ها و تاکیدات ویژه شهید رئیسی انجام شد، افزایش سرمایه صندوق توسعه ملی فناوری‌های نو و پیشرفته بود. در جلسات هیئت امنای این صندوق، مصوب شد که سرمایه این صندوق پس از سال‌ها از 3 هزار میلیارد تومان به 100 هزار میلیارد تومان افزایش یابد که این تصمیم مهم، نشان‌دهنده نگاه راهبردی و عمیق شهید رئیسی به علم و فناوری به عنوان کلید پیشرفت کشور بود.
امیدواریم در دولت آینده که با انتخاب مردم شکل خواهد گرفت، این هدف‌گذاری ارزشمند و بلندنظرانه دنبال و تکمیل شود. توسعه این صندوق و سرمایه‌گذاری در حوزه علم و فناوری، نقشی اساسی در تبدیل اقتصاد کشورمان از یک اقتصاد مبتنی بر منابع به یک اقتصاد دانش‌بنیان ایفا خواهد کرد.
مجری: ایشان خیلی هم تاکید داشتند که از فضای دیپلماسی فناورانه استفاده بشود و توی سفرها به عنوان هدیه به مقامات کشورهای مختلف این دستاوردهای دانش بنیان به نوعی آن بازار در خارج از کشور برای دانش بنیان آن جا فراهم می کردند.
با یاد و خاطره‌ی شهید امیر عبداللهیان عزیز، بار دیگر به گذشته رجوع می‌کنم. اگر به سفرهای خارجی رئیس جمهور شهیدمان نگاهی بیندازید، مشاهده خواهید کرد که در هیچ سفری بدون صحبت از حوزه علم و فناوری بازنگشته‌اند. این موضوع به هیچ وجه اتفاقی نبوده است. در واقع، هیچ هیئت خارجی به ایران سفر نمی‌کرد مگر اینکه رئیس جمهور با آنها در مورد همکاری‌های علمی و فناوری کشورمان گفتگو کند.
در تمامی سفرهای رئیس جمهور، حتی در سفر به نیویورک، بنده به همراه همکارانم در معاونت علمی و فناوری و سازمان تعاملات بین‌الملل معاونت علمی حضور داشتیم. یکی از یادگارهای ماندگار شهید رئیسی در این حوزه، مصوبه و ابلاغ ایشان در سال گذشته برای تشکیل سازمان همکاری بین‌المللی علمی و فناوری ایران است. بنیاد علمی ایران نیز که در سال گذشته تاسیس شد، یادگاری دیگر از ایشان به شمار می‌رود.
در حوزه دیپلماسی علم و فناوری، ما در سفرهای خارجی نمایشگاهی از دستاوردهای خود را به همراه می‌بردیم. این در حالی بود که در هیچ دوره‌ای سابقه نداشت که معاونت علمی به عنوان رکن اصلی در کنار رئیس جمهور در سفرها حضور داشته باشد. تاکید شهید رئیسی بر این موضوع، ثمرات ارزشمندی به همراه داشت.
ما در سال گذشته میزبان بیش از 300 هیئت تجاری بوده‌ایم که این رقم 6 برابر تعداد هیئت‌های تجاری در سال 1401 است. در سال گذشته، مفتخر به میزبانی 43 هیئت سیاسی در سطوح وزیر، رئیس مجلس و رئیس جمهور در معاونت علمی و فناوری بودم. به عبارتی، به طور میانگین هر هفته یک هیئت سیاسی به این معاونت مراجعه می‌کرد.
این امر در راستای سیاست‌های تسهیل ارتباطات بین‌الملل در حوزه علم و فناوری صورت گرفته است که نتیجه آن، رشد سه‌برابری صادرات محصولات دانش‌بنیان بوده است. مرحوم آقای امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه سابق کشورمان، معتقد به برتری ایران در حوزه علم و فناوری نسبت به بسیاری از کشورها بودند. ایشان معتقد بودند که گفتمان‌های علم و فناوری می‌توانند دست برتر را برای ایران در عرصه بین‌الملل به ارمغان بیاورند.
ایشان از حامیان و پیگیران جدی این موضوع بودند و ما در معاونت علمی و فناوری همواره از همکاری و همراهی ایشان بهره‌مند بوده‌ایم. در این راستا، لازم است از همکارانمان در وزارت امور خارجه، به ویژه حوزه اقتصادی این وزارتخانه که دوشادوش ما در این مسیر تلاش کرده‌اند، تشکر و قدردانی نماییم. صادرات محصولات دانش‌بنیان ایرانی صرفاً به معنای ارزآوری نیست، بلکه حامل پیام پیشرفت، اقتدار و فرهنگ ایرانی به جهانیان است.
مجری: بحث قانون جهش تولید و دانش بنیان ها که اشاره کردید و راه اندازی سامانه‌ها در خود معاونت بفرمایید.
یکی از اقدامات ارزشمند و ماندگار شهید رئیسی در معاونت علمی و فناوری، شفاف‌سازی تمام فرآیندهای حمایت از شرکت‌ها بود. به لطف پیگیری‌های دقیق ایشان، تمامی مراحل حمایت از شرکت‌ها، اعم از فرآیندهای معاونت و صندوق، شفاف و آشکار شد.
سامانه‌های خدماتی طراحی و راه‌اندازی شد و اطلاعات مربوط به شرکت‌های تحت حمایت، نوع حمایت‌ها، محل ارائه حمایت‌ها و نتایج حاصل از این حمایت‌ها به طور دقیق در این سامانه‌ها ثبت و ضبط شد. قانون جهش تولید که به عنوان یادگاری دیگر از شهید شناخته می‌شود، قانونی تحول‌آفرین است که در 10 سال آینده مسیر اقتصاد کشور را به طور کلی دگرگون خواهد کرد. امیدواریم با اجرای دقیق این قانون، شاهد تحولات چشمگیر در اقتصاد کشور در 10 سال آینده باشیم.