رفع نگرانی‌های ایران از قفقاز

طی این دیدار، رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه نگرانی‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحولات اخیر منطقه قفقاز، به‌ویژه موضوع حضور نیروهای بیگانه در این حوزه حساس، در پرتو توضیحات و اطمینان‌بخشی مقامات ارمنستان تا حد زیادی برطرف شده است، گفت: «باید به‌گونه‌ای حرکت کنیم که هیچ قدرت خارجی نتواند خللی در روابط دوستانه و راهبردی دو کشور ایجاد کند.» این در حالی است که ایران در سال‌های اخیر بارها نسبت به هر گونه تغییری در مرزهایش هشدار داده و بعد از مداخله ترامپ در مساله جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان و تلاش برای ایجاد جاده‌ای موسوم به مسیر ترامپ به‌جای آنچه پیش از آن کریدور زنگزور خوانده می‌شد، مقامات ارشد کشورمان بارها و بارها به مقامات ارمنستان تاکید کردند که نه‌تنها نباید هیچ تغییری در مرزها صورت بگیرد، بلکه نیروهای آمریکایی نباید در جوار مرزهای ایران مستقر شوند.

مقامات ایروان نیز به تهران اطمینان‌خاطر داده‌اند که چنین اتفاقاتی که خوشایند همسایه جنوبی‌شان نیست، رخ نخواهد داد. در این رابطه پزشکیان صبح روز شنبه 8شهریور 1404 در دیدار آقای آرمن گریگوریان، دبیر شورای امنیت جمهوری ارمنستان، با ابراز خرسندی از نتایج سفر اخیر خود به ایروان، این سفر را موفق و ثمربخش توصیف کرد و با اشاره به گفت‌وگوهای سازنده و توافقات مثبت صورت‌گرفته میان مقامات عالی‌رتبه دو کشور در جریان این سفر، تصریح کرد که نگرانی‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحولات اخیر منطقه قفقاز، به‌ویژه موضوع حضور نیروهای بیگانه در این حوزه حساس، در پرتو توضیحات و اطمینان‌بخشی مقامات ارمنستان تا حد زیادی برطرف شده است.

رئیس‌جمهور در ادامه، با ابراز رضایت از روند اجرای کریدور شمال - جنوب با اهتمام ویژه مقامات ارمنستان در این زمینه، تکمیل این پروژه را گامی مهم در تقویت همگرایی اقتصادی و حتی سیاسی میان کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا دانست و تاکید کرد: «تسریع در عملیاتی‌سازی توافقات دوجانبه به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل میان ایران و ارمنستان، از دستاوردهای مهم این سفر و از نقاط برجسته رایزنی‌ها با مقامات عالی ارمنستان است.» پزشکیان با تاکید بر اینکه «هدف‌گذاری‌های امروز ما می‌تواند افق‌های روشن و چشم‌اندازی گسترده برای دو ملت ترسیم نماید»، اظهار کرد: «مسیر گسترش تجارت و همکاری‌های مشترک سرمایه‌گذاری میان بازرگانان ایران و ارمنستان باید بیش از پیش هموار شود تا حجم مبادلات اقتصادی دو کشور به چندین برابر سطح فعلی ارتقا یابد.» رئیس‌جمهور تاکید کرد باید به‌گونه‌ای حرکت کنیم که هیچ قدرت خارجی نتواند خللی در روابط دوستانه و راهبردی دو کشور ایجاد نماید.

در ادامه این دیدار، دبیر شورای امنیت ارمنستان، ضمن قدردانی از اهتمام رئیس‌جمهور ایران به توسعه روابط دوجانبه، این رویکرد را برای کشورش ارزشمند دانست و تصریح کرد: «سفر جناب‌عالی به ایروان برای دولت ارمنستان اهمیت ویژه‌ای داشت و طی آن، تمامی ابعاد روابط دو کشور به‌خوبی مورد بررسی قرار گرفت و مسیر همکاری‌های آینده به‌روشنی ترسیم شد.» وی با تاکید بر راهبردی بودن مناسبات ایران و ارمنستان، اعلام کرد که ایروان آمادگی دارد دورنمای این روابط را در قالب سند همکاری‌های جامع راهبردی به امضا برساند. گریگوریان همچنین با اشاره به حضور فعال شرکت‌های ایرانی در ارمنستان، ابراز امیدواری کرد که پروژه‌های زیربنایی و عمرانی کشورش با مشارکت این شرکت‌ها به ثمر برسد و افزود: «ارمنستان آمادگی دارد حجم مبادلات اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران را تا چندین برابر سطح فعلی افزایش دهد.»

 ملاحظات ایروان در توافق صلح

همچنین علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در دیدار با همتای ارمنستانی خود تاکید کرد که ایران با هرگونه تغییر ژئوپلیتیک منطقه و آسیب به روابط تهران - ایروان مخالف است. به گزارش ایسنا، لاریجانی در این دیدار خود ضمن ابراز رضایت تهران از سطح روابط اقتصادی، سیاسی، امنیتی و دفاعی با ایروان، بر مشارکت با همسایه شمالی در تکمیل کریدور شمال به جنوب و اتصال خلیج فارس به دریای سیاه تاکید کرد.

لاریجانی افزود که ایران همواره از استقلال و قوی بودن کشورهای منطقه در جهت پایداری امنیتی منطقه حمایت کرده است. دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان ضمن تاکید بر 5 اصل حاکمیت ملی، احترام به تمامیت ارضی، اعمال صلاحیت قضایی ملی، تغییرناپذیری مرزها و اصل عمل متقابل اعلام کرد ایروان آمادگی ارائه تضمین‌های لازم به جمهوری اسلامی برای اطمینان از عدم آسیب به روابط ایران و ارمنستان و مخالفت ذاتی این کشور با تغییر ژئوپلیتیک منطقه را دارد. گریگوریان تصریح کرد که در توافقات حاصله مذاکرات صلح، مساله‌ای که به‌وضوح رعایت شده است، انحصار ارمنستان در مسائل امنیتی، نظامی و گمرکی است.

توصیه امیر موسوی به مقام ارمنی

همچنین دبیر شورای امنیت ارمنستان که به دعوت همتای ایرانی خود به تهران سفر کرده است با حضور در ستاد کل نیروهای مسلح با امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در این دیدار، حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای از جمله آمریکا را عامل نگرانی برای منطقه دانست و گفت: «همان‌طور که واقعیت‌های تاریخ بر حاکمیت دوستی و حسن نیت متقابل بین دو کشور صحه می‌گذارد، نقش منفی آمریکا در منطقه را نیز تایید می‌کند و ضروری است که برای کاهش نگرانی‌ها، سازوکار لازم اندیشیده شود.»

در این دیدار، دبیر شورای امنیت ارمنستان نیز توافق‌نامه‌های امضاشده در تاریخ 8 اوت را در چارچوب طرح چهارراه صلح ارمنستان ارزیابی و بر حفظ حاکمیت ملی ارمنستان بر گذرگاه «سیونیک» و تلاش برای جلوگیری از تاثیر منفی آن بر روابط کشورش با ایران تاکید کرد. در این دیدار، روابط نظامی دوجانبه نیز به‌طور مختصر مرور و بر ضرورت توسعه هرچه بیشتر این همکاری‌ها تاکید شد.