رقص پکن در جده!
اقتصادنیوز: نشست جده که با هدف دستیابی نمادین بازیگران حاضر به راه حلی جهت پایان دادن به تنش روسیه واوکراین برگزار شد، هم برای چین فرصتی بود تا با کشورهای جهان جنوب هم صدا شود و هم به ریاض این قدرت را داد تا در قامت میانجی مانور دهد.
به گزارش اقتصادنیوز، اخیرا عربستان اجلاس بین المللی درباره جنگ اوکراین با حضور نمایندگانی از 40 کشور در جده برگزار کرد؛ فرصتی طلایی برای محمد بن سلمان تا در قامت رهبر ائتلافی که خود را دومین جنبش غیرمتعهد قلمداد می کند، مانور دهد. برجسته شدن نقش چنین جنبشی مدیون حمله روسیه به اوکراین است؛ حمله ای که فرصتی برای بسیاری از کشورها ایجاد کرد تا از سیستم بین‌المللی چندقطبی استفاده کرده و قدرت جهانی واشنگتن را به چالش بکشند.
جنگ اوکراین؛ فرصتی برای جهان جنوب
به باور ناظران تلاش‌ها برای «تعادل‌سازی» هزینه بالایی دارد، بالاخص آن که افزایش قیمت غلات، ثبات بسیاری از کشورهایی که تاکنون از محکوم کردن حمله روسیه خودداری کرده‌اند را به خطر انداخته است. برای این گروه از بازیگران، وضعیت موجود متزلزل است. فعلا چین تلاش دارد تا ضمن سکوت درباب چرایی حمله پوتین به اوکراین، موضع بی طرفانه اش را حفظ کند. تلاش های پکن برای حفظ وضعیت، منعکس کننده تنش های ساختاری در قلب تعامل جهانی چین است. از یک سو، چین با نظم اقتصادی جهانی که تحت تسلط دولت‌های غربی و نهادهای چندجانبه است، پیوند تنگاتنگی دارد. از دگرسو، شی به دنبال مقابله با قدرت نظامی، اقتصادی و حتی فرهنگی ایالات متحده است و این کار را از طرق مختلف انجام داده، بنابراین حتی در شرایطی که پکن نیاز به همکاری با واشنگتن و متحدان غربی دارد، رویاروی آمریکا قرار گرفته است.
آنگونه که ریسپانسیبل استیت کرفت نوشته، حمله روسیه به اوکراین که ظاهرا رهبران چین را غافلگیر کرد، فرصت‌هایی را برای پکن فراهم ساخت تا ماهیچه‌های «ضد هژمونیک» اش را تکان داده، درها را به روی تهدیدهای اقتصادی و استراتژیک بگشاید. تنش بین منافع ایدئولوژیک و اقتصادی جهانی چین فراتر از مرزهای این کشور و غرب است. بسیاری از قدرت‌های متوسط منطقه‌ای، بازیگرانی چون هند، برزیل و آفریقای جنوبی به سان پکن برای مقابله با سلطه جهانی ایالات متحده تمایل دارند. اما سیاست هایشان در اصل حاکمیت دولت و رد توسل به زور برای حل منازعات بین المللی ریشه دارد.
رقص پکن در جده
از ابتدای نشست جده، نماینده چین تلاش داشت تا به غیر از پیشنهادهای ارائه شده توسط با سایر طرح ها مخالفت کند. پیشتر هم پکن اعلام کرده بود که چین آماده پذیرش طرح صلح 10 ماده‌ای که مستلزم خروج کامل روسیه از تمام سرزمین‌های اوکراین از جمله کریمه است، نیست. از همین رو آنگونه که برخی از تحلیلگران گفته اند، بهترین سناریوی اوکراین برای پایان جنگ، بدترین سناریوی چین است، زیرا پکن می‌خواهد پوتین در قدرت بماند و در عین حال اشغال روسیه را حفظ کند تا کی یف تن به سازش دهد. به همین دلیل، این که فرستاده چین به نشست جده بیاید و بگوید که این دایره های مختلف می توانند مربع شوند، دور از ذهن بود. با این حال، با تبدیل شدن جنگ اوکراین به نبردی فرسایشی و تعلیق قرارداد غلات توسط روسیه و حملات این کشور به کشتیرانی در دریای سیاه، پکن می بایست سیاست هایش را تغییر داده و به کشورهایی که از باج خواهی های مسکو در رنج هستند، بپردازد.
حضور فعال چین در جده نشان داد که این کشور آماده است مسئولیت‌های خود را به‌عنوان یک قدرت بزرگ جهانی عهده دار شود. خواه این ادعا صحت داشته باشد یا نه، اظهارات سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه که با برگزاری نشست جده همزمانی داشت، قابل تامل است. او گفت: تلاش غرب محکوم به شکست است، با این حال، چین می‌تواند با توسل به عقل سلیم با حامیان کی یف برخورد داشته باشد. چین تمام تلاش خود را کرد تا نقش پیام رسان مسکو را عهده دار نشور. با این حال، چند روز پس از نشست جده، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در تماس تلفنی با همتای روسی اش به او اطمینان داد که پکن متعهد است تا صدای عینی و منطقی این کشور باشد.
آنگونه که یکی از روزنامه‌نگاران برجسته سعودی اشاره کرد، کنفرانس جده بر نفوذ عربستان به‌عنوان میانجی «بی‌طرف» میان گروه‌های متنوعی از دولت‌ها تاکید داشت. با این همه ریاض از این که روسیه تامین کننده نفت خام چین شده، ناراحت است. این گزاره نشان دهنده هزینه اقتصادی است که بن سلمان متحمل می شود، بالاخص بعد از آن که کاخ سفید را با کاهش میزان تولید نفت، ناامید کرد. با این همه، نشست جده به ریاض فرصتی بدون ریسک داد تا چندین سیگنال را در جهت های مختلف هدایت کند. در حالی که کنفرانس بدون هیچ اعلامیه نهایی به پایان رسید، مقامات سعودی معتقد بودند که این نشست به ساخت زمینه های مشترک که راه را برای صلح هموار می کند، کمک کرد.
همچنین بخوانید
