روایت بازدید 2 ساعته تولیت آستان قدس رضوی از نمایشگاه کتاب تهران
تولیت آستان قدس رضوی یک خبر خوش هم برای کتاب‌خوان‌های مناطق کم‌برخوردار کشور دارد که آن را در پاسخ به پرسش خبرنگاری مطرح می‌کند:" بنا داریم 20 هزار جلد کتاب به جوانان و نوجوانان مناطق کم‌برخوردار کشور اهدا کنیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تا جمعیت به خودشان بیایند و متوجه حضور حاج‌آقا شوند، ایشان رسیده بود پای "دیوار صدای کتاب" و درباره آن و نحوه کارش پرسیده و یکی از دخترخانم‌های میزبانِ نزدیک دیوار هم در حال پاسخگویی بود.
بعد هم یکی دیگر از دخترخانم‌های زبر و زرنگ غرفه، فوری دفتر بزرگی که در دست داشت را باز کرد و به چند ردیف عمودی اسامی دختر و پسرهای جوان و نوجوان اشاره کرد و گفت: "اینها همگی از میهمانان ما توی غرفه‌ی " پاتوق دهه هشتادی‌ها" در ایام نمایشگاه بودند، همگی دلشان می‌خواهد بیایند مشهد، زیارت امام رضا (س)، سه هزار نفرند، لطفا اگر ممکن است دستورش را بدهید." حاج‌آقا هم همان‌موقع به یکی از همراهان‌شان گفت که شرایط سفر این بچه‌هایمان را فراهم کنید.
جواب مثبت حاج آقا که چاشنی‌اش لبخندی پدرانه بود، گل از گل دخترخانم دفتربه‌دست و سایر دخترهای غرفه که تعدادشان هم پرشمار بود، شکفت و به نظر می‌آمد که کل روزشان را ساخته و خستگی ده روزه نمایشگاه را از جسم و روح و روان‌شان خارج کرده باشد.
توی غرفه جای سوزن انداختن نیست، مثل هر روز غرفه "پاتوق دهه هشتادیا" محل گردهمایی دختران و پسران نوجوانی است که هزار و یک سئوال روی مغزشان رژه می‌رود و خود را به پاتوق رسانده‌اند تا توی دورهمی پرسش و پاسخ پاتوق کمی از بار علامت سئوال‌های مغزشان کم کنند.
چه‌خبر از برنامه‌های روز پایانی نمایشگاه کتاب؟امروز و این ساعت اما فرق می‌کند، خبر بازدید تولیت آستان قدس رضوی از دقایقی پیش به گوش بچه‌ها رسیده و از میزبان و میهمان همه خود را به پاتوق رسانده و دور حاج آقا را گرفته‌اند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مروی حواسش به همه بخش‌های پاتوق هست و درباره آنها سئوال می‌کند، از نحوه کار دیوار صدای کتاب و ظرف‌های شیشه‌ای پر از برگه‌های رنگی سئوالات گرفته تا دورهمی چالشی‌ِ هر روزه دهه هشتادیا. کارش در غرفه تمام شده و به همراهان می‌گوید برویم که یکی از دخترخانم‌های میزبان می‌گوید حاج آقا یک دلنوشته داریم که اگر اجازه بدهید می‌خواهیم از طرف بچه‌های "بی‌نهایت شو" برایتان بخوانیم. حاج آقا اجازه می‌دهد و دخترخانم روی سکوی دایره‌ای شکل وسط غرفه می‌ایستد و یک دلنوشته پرشور و احساسی می‌خواند که چند تقاضا برای حمایت هم لابه‌لای جملاتش نشسته است. دلنوشته‌اش با تشویق و کف حضار و حاج‌آقا مواجه می‌شود.
تولیت آستان قدس اینجا هم قول حمایت می‌دهند اما تاکید می‌کنند که عمده کار به دست خود دختران و پسران جوان و نوجوان ماست که از ظرفیتی که در اختیارشان قرار گرفته، استفاده کنند و با برنامه‌ریزی و تلاش، این کار را به کمال برسانند.
حاج آقا هنوز پا را از غرفه بیرون نگذاشته که دخترخانم دیگری یک برگه سبزرنگِ کوچک به ایشان می‌دهد تا ایشان هم از این پس سفیر و عضو افتخاری گروه بی‌نهایت شو باشد.
کار بازدید غرفه "پاتوق دهه هشتادیا" تمام و کمال به پایان رسیده، حاج آقا اما حق میهمانی را به‌جا می‌آورد و لطف بچه‌های پاتوق را اینگونه جبران می‌کند که به همراهش بگوید به همه بچه‌های غرفه، یک هدیه مبارک اهدا کنید.
حالا دیگر از پاتوق بیرون آمده و با راهنمایی همراهان و در آن ازدحام راهروهای باریک سالن کودک و نوجوان به سمت غرفه کتاب به‌نشر در حرکتند، اما همچنان چند پسر نوجوان ایشان را رها نمی‌کنند و در همان مسیر حرف‌هایشان را با حاج‌آقا درمیان می‌گذارند. آنطور که پیداست و صدایشان جسته‌گریخته توی آن ازدحام و شلوغی به‌گوش می‌رسد انگار دلشان می‌خواهد که خادم افتخاری امام رضا باشند و تلاش می‌کنند مهر تاییدش را همین‌جا بگیرند.
حاج‌آقا هم از آنها می‌خواهد که از راهش وارد شوند و به‌طور مثال طرحی برای ایده و برنامه‌شان بنویسند و ارائه دهند تا زودتر به‌خواسته‌شان برسند.
*به سوی به‌نشری‌های کوچولو
از غرفه پاتوق دهه هشتادی های موسسه جوانان آستان قدس تا غرفه کودک و نوجوان به‌نشر چند راهروی کوتاه اما شلوغ و پرازدحام فاصله است.
غرفه به‌نشر با آن سقف پر از بادکنک سه‌رنگش کم‌کم هویدا می‌شود. اقای سعیدی، مدیر به‌نشر جلوی ورودی غرفه به انتظار تولیت آستان قدس رضوی ایستاده و با رسیدن ایشان خیلی سریع مشغول معرفی کتاب‌های چیده شده توی قفسه‌های غرفه می‌شود و جمعیت داخل غرفه و خبرنگاران هم دنبالشان غرفه را دور می‌زنند.
در همین حال یک نفر از بین جمعیت خودش را به حاج‌آقای مروی می‌رساند و می‌گوید:" آقا قیمت کتاب‌هایتان خیلی بالاست!" حاج آقا هم در پاسخ اول توضیح می‌دهد که ما کاغذ را با قیمت بالا از ارشاد می‌خریم و چه و چه، اما بلافاصله کتابی که در دست مرد است را گرفته و قیمتش را نگاه می‌کند: 20 هزار تومان است. خود مرد هم تعجب می‌کند و می‌گوید البته این یکی قیمتش مناسب است! حاج آقا اما می‌خواهد مرد را خوشحال کند برای همین 5 _ 6 جلد کتاب از اطرافیانش می‌گیرد و به او هدیه می‌دهد.
مدیر به‌نشر تندتند درحال معرفی مضمون و محتوای کتاب‌های داخل قفسه‌هاست و اینکه قصه این کتاب‌ها بر اساس احادیث و روایات است که حاج آقا می‌پرسد خود احادیث هم در کتاب‌ها آمده؟ اگر نیامده، بیاورید و بعد هم می‌پرسد فروشتان چطور است و جواب را همه اطرافیان می شنوند که "عالی است، فروش خوبی داریم".
*بچه‌ها زیاد کتاب بخوانید
وسط غرفه به‌نشر یک میز کوچک قرار دارد که 5_ 6 صندلی کوچک پلاستیکیِ بچه‌گانه اطرافش چیده شده برای کودکانی که می‌خواهند کتاب‌های غرفه را ورق بزنند و تماشا کنند و بخوانند یا خستگی در کنند. امروز صندلی‌ها همه پر است، حاج آقا به سمت بچه‌ها می‌رود و بعد از حال و احوال با آنها به هر کدامشان یک کتاب هدیه می‌دهد و مرتب به آنها می‌گوید:" بچه‌ها کتاب بخوانید، زیاد کتاب بخوانید و از همین کودکی با کتاب انس بگیرید.
*نشست خبری در کنار کوچولوهای کتابخوان
درست وقتی که کار بازدید از غرفه کودک و نوجوان به‌نشر به پایان رسیده و تولیت آستان قدس رضوی قصد خروج از آن را دارد، خبرنگار صدا وسیما خواستار ضبط یک گفت‌وگوی کوتاه می‌شود. بساط یک نشست خبری ایستاده سریع فراهم می‌شود و اولین پرسش را هم خبرنگار صدا و سیما درباره برنامه‌های آستان قدس درخصوص ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی می‌پرسد تا جواب تولیت آستان قدس رضوی را همه خبرنگاران حاضر در جمع بشنوند و با گوشی‌هایشان ضبط کرده یا تندتند یادداشت کنند:" ما در تلاشیم که از حداکثر ظرفیت آستان قدس در این زمینه استفاده کنیم.
نگاه ما به مقوله کتاب یک نگاه سوداگرانه و محلی برای کسب سود و درآمد نیست، برعکس تلاش می‌کنیم محصولات خوب فرهنگی را با قیمت‌های مناسب در اختیار مردم قرار دهیم. ما معتقدیم مطالعه کتاب خوب تاثیر زیادی در انسان‌سازی و استحکام بنای خانواده دارد، بنابراین حرم امام رضا (ع) همان‌قدر که محل زیارت و عبادت است، می‌تواند محل مطالعه کتاب هم باشد، از همین رو در کنار مناسب‌سازی فضای زیارت درصدد ایجاد فضاهای مناسبی برای مطالعه هستیم.
شکل‌گیری رواق مطالعه و ایستگاه سرگرمی و کتابخوانی کودکان در صحن‌های حرم مطهر نیز در همین راستاست. در نمایشگاه هم غرفه‌های کودک و نوجوان را برقرار کردیم که شنیدیم استقبال خوبی از آنها شده است. اما باز هم معتقدیم که باید در این‌خصوص بیشتر هزینه کنیم."
*هدیه 20هزارجلدی
تولیت آستان قدس رضوی یک خبر خوش هم برای کتاب‌خوان‌های مناطق کم‌برخوردار کشور دارد که آن را در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری مطرح می‌کند:" بنا داریم 20 هزار جلد کتاب به جوانان و نوجوانان مناطق کم‌برخوردار کشور اهدا کنیم که قرار است تهیه و بزودی به این مناطق ارسال شود."
موضوع خرید یک نسخه از هر کتاب برای آرشیو کتابخانه آستان قدس هم از سوی یکی از خبرنگارها مطرح می‌شود که حجت الاسلام والمسلمین مروی در پاسخ می‌گوید:" کتابخانه بزرگ و بی‌نظیر رضوی یکی از سرمایه‌های بزرگ آستان قدس است که باید حفظ و به‌روز شود که لازمه‌اش خریداری کتاب‌های جدید و چاپ اول هست و این جزو برنامه‌های ثابت و لایتغیر ماست."
*خوش‌وبش‌های کتابی در شبستان
آخرین مقصد، غرفه عمومی انتشارات آستان قدس، نبش راهروی اول شبستان است. تا رسیدن به آن اما راهروها و غرفه‌های بسیاری است که برخی از آنها ایستگاهِ توقف و خوش‌وبش‌های کتابی می‌شود.
غرفه انتشارات عرفان متعلق به نویسندگان افغانستانی یکی از آنها است که وقتی حاج‌آقا توقف کوتاهی جلوی غرفه‌های ملینا و منبر و مکتب وحی، در همان راهروی مقابل در ورودی دارند، جوانی از آن خودش را به حاج‌آقا رسانده و می‌گوید لطفا از غرفه ما هم بازدید کنید.
حاج‌آقای مروی حواس جمعی دارد چون وقتی همراهان، ایشان را به راهروهای بعدی هدایت می‌کنند، آقای مروی می‌گویند صبر کنید باید یک سری هم به غرفه دوستان افغانستانی بزنیم.
با ورود حاج‌آقا به غرفه عرفان، فروشندگان آن فوری به صف می‌شوند و یکی‌شان هم شروع می‌کند به معرفی کتاب‌های روی پیشخوان. البته حاج‌آقا هم گاه‌به‌گاه خودش یک کتاب را برمی‌دارد و درباره آن می‌پرسد. چند کتاب را هم انتخاب کرده و به یکی از همراهان‌شان می‌گوید این کتاب‌ها را برای کتابخانه آستان بخرید و وقتی می‌شنود که مدیر غرفه می‌گوید این کتاب‌ها را به شما اهدا می‌کنیم، تأکید می‌کند که باید پولش را بگیرید و اگر پولش را نگرفتند کتاب‌ها را برندارید.
غرفه‌های انتشارات انقلاب اسلامی، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، موسسه فرهنگی مطالعاتی شمس‌الشموس، مکتب حاج‌قاسم، نشر بین‌الملل، کتابستان و سوره مهر غرفه‌هایی هستند که بعد از غرفه افغانستان محل توقف کوتاه حاج‌آقا می‌شوند.
وقتی پای گروه به غرفه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور که دیوارهایش به زیبایی با گلدان‌های سبز و کوچک آراسته شده، می‌رسد، دوباره به درخواست برخی خبرنگاران بساط یک نشست خبری کوتاه و ایستاده فراهم می‌شود. اینجا هم حاج‌آقا به موضوع اهدای 20 هزارجلد کتاب برای مناطق محروم کشور اشاره و تاکید می‌کند که بهترین سوغات و هدیه کتاب است و خوب است این مهم با کوشش اهالی فرهنگ و رسانه به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود.
کتاب باید خواندنی باشد و بفروشد
موضوع استقبال از غرفه‌های انتشارات آستان قدس و فروش کتاب‌ها برای تولیت آستان خیلی مهم است، برای همین یکی از پرسش‌های مهمش از مدیران غرفه‌های مختلف آستان قدس همین است. در طول مسیر و عبور از راهروهای مختلف هم وقتی آقای آرام، مدیر غرفه‌های آستان قدس درحال توضیح درخصوص غرفه‌ها و کتاب‌هاست، دوباره می‌پرسند:" استقبال چطور است؟ استقبال می‌شود از کتاب‌های آستان قدس؟" و البته پاسخ می‌گیرند که استقبال و فروش خوبی داریم.
حالا دیگر به ایستگاه پایانی رسیده‌ایم، غرفه انتشارات عمومی آستان قدس رضوی در انتهای راهرو اصلی و ضلع شمال شرقی شبستانِ مصلای امام خمینی.
حاج آقا بی‌درنگ بازدید از قفسه‌های کتاب را شروع می‌کنند و آقای سعیدی، مدیر به‌نشر هم تندتند توضیحاتی درباره برخی کتاب‌ها به ایشان می‌دهد.
وقتی نوبت به توضیح درباره کتاب قطور چشمه‌های بهشت می‌رسد، حاج آقا می‌گویند: " مهم است که کتاب خواندنی باشد، خریدار داشته باشد و فروش برود. سعی کنید کتاب‌ها را در قطع‌های کوچک و کم‌قطر منتشر کنید و دست مردم بدهید. "
بعد هم از کتاب 15 جلدی سرگذشت استعمار به عنوان یک کتاب فوق‌العاده کلی تعریف و تاکید کردند که بروید 500 دوره از این کتاب را تهیه و خریداری کنید و با تخفیف 40درصد در اختیار مردم بگذارید، یارانه40 درصدی آن را هم من پرداخت می‌کنم.
جای خالی نمایشگاه در شهرستان‌ها
آخرین نشست خبری حاج‌آقا هم توی غرفه عمومی انتشارات رضوی برگزار می‌شود.
خبرنگارها خیلی زود ایشان را احاطه می‌کنند و جلوی قفسه کتاب‌های "بی‌نهایت شو" دوربین‌های فیلمبرداری‌شان را علم کرده و گوشی‌های موبایلشان را آماده ضبط صدا می‌کنند.
خبرنگارها می‌خواهند نظر حاج‌آقا را درباره نمایشگاه کتاب بدانند.
ایشان می‌گوید که با این دوساعتِ بازید نمی‌توانم نظر واقعی و درستی بدهم، ولی معتقدم رویداد بسیار مبارکی است و باید به‌جای یک‌بار، چندبار در سال برگزار شود و علاوه بر پایتخت در شهرستان‌ها هم برگزار شود تا جوانان علاقمند به کتابی که امکان سفر به پایتخت را ندارند هم از وجود آن بهره‌مند شوند.
حاج‌آقای مروی اینجا هم در پاسخ به پرسش خبرنگاری درخصوص برنامه‌های آستان مقدس برای ترویج فرهنگ کتابخوانی، به ایجاد فضاها و رواق‌های مطالعه در حرم مطهری اشاره و تاکید می‌کنند که انتشارات ما باید سطح محتوای کتاب‌هایش را بالاتر ببرد و جاذبه کتاب‌ها را چه به لحاظ محتوایی و چه ویراستاری و شکل و شمایل و طراحی جلد افزایش دهد. ما وظیفه داریم این کتاب‌های خوب را خریداری کرده و با قیمت مناسب در اختیار عموم مردم قرار دهیم.