روایت نقش‌آفرینی نیروی دریایی در آغاز دفاع مقدس

نقش‌آفرینی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از نخستین روزهای آغاز جنگ تحمیلی، یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ دفاع مقدس است. تنها چند هفته پیش از شروع رسمی تجاوز رژیم بعث، به‌واسطه هوشیاری فرماندهان وقت، قرارگاه رزمی 421 تشکیل شد و دستورالعمل‌های عملیاتی نیز تدوین گردید؛ اقدامی که نشان از پیش‌بینی دقیق تهدیدات عراق داشت.

در آن مقطع، رژیم بعث با اتکا به تحولات پس از انقلاب و خروج مستشاران خارجی، تصور می‌کرد نیروی دریایی ایران توان بازدارندگی ندارد. صدام با هدف لغو مفاد قرارداد 1975 و تثبیت قدرت خود در خلیج فارس، سه راهبرد مشخص را دنبال می‌کرد، اول جلوگیری از حضور نیروی دریایی ایران در خلیج فارس، دوم مختل‌سازی بنادر ایران و قطع خطوط کشتیرانی و سوم توقف صادرات نفت کشور.

اما تنها طی سه ماه اول جنگ، ورق کاملاً برگشت. در حالی که نیروهای عراقی در محور زمینی در شلمچه و خرمشهر متوقف شدند، نیروی دریایی ایران نیز در همان روزهای نخست با مقابله با ناوچه‌های موشک‌انداز عراق، مانع نزدیک شدن آن‌ها به خارک شد. هم‌زمان، با اجرای محاصره دریایی شمال خلیج فارس، اجازه ورود هیچ کشتی به بنادر ام‌القصر، فاو و بصره داده نشد.

اوج این تلاش‌ها در عملیات «اشکان»، «شهید صفری» و نهایتاً «مروارید» رقم خورد؛ عملیاتی که طی آن دو پایانه نفتی البکر و الامیه که روزانه حدود دو میلیون و هفتصد هزار بشکه نفت عراق از آن‌ها صادر می‌شد تصرف شد و رژیم بعث تا پایان جنگ از بهره‌برداری مجدد از این پایانه‌ها محروم ماند. این عملیات، که صدام آن را تلخ‌ترین خاطره خود خوانده، ساختار صادرات نفت عراق را برای سال‌ها فلج کرد.

عملیات «مروارید» در 7 آذر 1359 نقطه درخشان این حماسه است؛ جایی که تکاوران ویژه، نیروی هوایی و شناورهای رزمی نیروی دریایی با هماهنگی کم‌نظیر، ضربه‌ای قاطع به توان دریایی دشمن وارد کردند. در این عملیات 12 شناور رزمی عراق منهدم شد و 11 فروند هواپیمای متجاوز نیز توسط نیروی هوایی ساقط گردید.

در این روز، ناوچه پیکان به فرماندهی شهید دریادار همتی نقشی تعیین‌کننده در آزادسازی سکوهای نفتی داشت. پیکان پس از پایان موفقیت‌آمیز مأموریت و در حالی که تعدادی از اسرای دشمن را همراه داشت، هدف حملات مجدد قرار گرفت و با اصابت موشک، فرمانده، افسران و 28 نفر از کارکنان آن به شهادت رسیدند. پیکر پاک آنان که در آب‌های خلیج فارس آرام گرفت، نماد جاودان رشادت‌های نیروی دریایی شد.

بر همین اساس و به احترام فداکاری‌های رزمندگان در عملیات مروارید، حضرت امام خمینی (ره) روز هفتم آذر را «روز نیروی دریایی» نام‌گذاری کردند؛ روزی برای گرامیداشت ایثار قهرمانانی که امنیت دریایی، اقتصاد و تمامیت ارضی کشور را در سخت‌ترین شرایط پاسداری کردند.

دریاداردوم نیروی دریایی ارتش

212