روش جامعه‌سازی امام رضا (ع) بر اساس محبت و دوری از دوقطبی‌سازی از نگاه پناهیان

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، امام‌رضا (ع) از ما بیشتر از اینکه بخواهد گناه فردی نکنیم، می‌خواهد گناه اجتماعی نکنیم؛ گروه‌گروه کردن گناه اجتماعی است. شیخ مفید در صفحه 247 کتاب «اختصاص» نقل می‌کند که امام‌رضا (ع) به حضرت عبدالعظیم می‌فرماید: «یَا عَبدَ العَظِیمِ أَبلِغ عَنِی أَولِیَائِیَ السَلَامَ» سلام من را به دوستانم برسان، «وَ قُل لَهُم أَن لَا یَجعَلُوا لِلشَیطَانِ عَلَی أَنفُسِهِم سَبِیلًا» و به آنها بگو شیطان را به خود راه ندهند. «وَ مُرهُم بِالصِدقِ فِی الحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الأَمَانَهِ» آنها را به راستگویی در سخن و امانتداری دستور بده «وَ مُرهُم بِالسُکُوتِ وَ تَرکِ الجِدَالِ فِیمَا لَا یَعنِیهِم وَ اِقبَالِ بَعضِهِم عَلَی بَعض وَ المُزَاوَرَهِ فَاِنَ ذَلِکَ قُربَه اِلَیَ» به آنها امر کن سکوت کنند، مجادله‌های بیهوده را کنار بگذارند، به یکدیگر روی آورند و به دیدن هم بروند؛ زیرا این کارها، باعث نزدیک شدن به من است. لزوم پرهیز از گروه‌بندی در مقابل یکدیگر «وَ لَا یَشتَغِلُوا أَنفُسَهُم بِتَمزِیقِ بَعضِهِم بَعضاً» خودشان را مشغول در افتادن با همدیگر و تکه‌پاره کردن یکدیگر نکنند؛ یعنی این کار را نکنید که یک عده با هم رفیق بشوند که با یک عده دیگر مخالفت کنند. گروه‌بندی نکنید! چندقطبی درست نکنید! همه باهم باشید. افراد گروه با همدیگر رفیق می‌شوند، بعد این باند علیه آن باند، آن باند علیه این باند می‌شود. پس حضرت می‌فرماید با هم رفیق بشوید، ولی این رفاقت را در خدمت تخریب همدیگر قرار ندهید. نفرین امام‌رضا (ع) به‌خاطر یک گناه اجتماعی حالا قسمت عجیب حدیث را ببینیم: «فَاِنِی آلَیتُ عَلَی نَفسِی اِنَهُ مَن فَعَلَ ذَلِکَ وَ أَسخَطَ وَلِیاً مِن أَولِیَائِی دَعَوتُ اللَهَ لِیُعَذِبَهُ فِی الدُنیَا أَشَدَ العَذَابِ وَ کَانَ فِی الآخِرَهِ مِنَ الخاسِرِینَ» زیرا من با خودم عهد کردم هرکس چنین کند و دوستی از دوستان مرا خشمگین سازد، از خدا بخواهم که در دنیا، سخت‌ترین عذاب را به او بچشاند و در آخرت از زیانکاران باشد. امام‌رضا (ع) از ما بیشتر از اینکه بخواهد گناه فردی نکنیم، می‌خواهد گناه اجتماعی نکنیم؛ گروه‌گروه کردن گناه اجتماعی است. «وَ عَرِفهُم أَنَ اللَهَ قَد غَفَرَ لِمُحسِنِهِم وَ تَجَاوَزَ عَن مُسِیئِهِم اِلَا مَن أَشرَکَ بِهِ» و ایشان را آگاه کن که خداوند نیکوکارشان را می‌بخشد و از بدکارشان می‌گذرد؛ مگر کسی که به خدا شرک ورزد. سرانجام شوم آزار دادن دوستان اهل‌بیت (ع) «أَو آذَی وَلِیاً مِن أَولِیَائِی أَو أَضمَرَ لَهُ سُوءاً فَاِنَ اللَهَ لَا یَغفِرُ لَهُ حَتَی یَرجِعَ عَنهُ» یا دوستی از دوستان مرا بیازارد یا بدخواهی او را به دل گیرد؛ تا زمانی که از اندیشه بدش برنگردد خداوند او را نمی‌بخشید، «فَاِن رَجَعَ وَ اِلَا نَزَعَ رُوحَ الاِیمَانِ عَن قَلبِهِ وَ خَرَجَ عَن وَلَایَتِی وَ لَم یَکُن لَهُ نَصِیباً فِی وَلَایَتِنَا وَ أَعُوذُ بِاللَهِ مِن ذَلِک»؛ اگر دست از اندیشه بد بردارد، خدا او را می‌بخشد؛ و اگر از نیت بد خود دست برنداشت، روح ایمان از دلش کنده شود و از ولایت و دوستی من خارج می‌گردد و نصیبی در ولایت ما نخواهد داشت؛ از چنین چیزی به خدا پناه می‌برم. اگر انسان کینه کسی را به دل بگیرد یا سندی از کسی پنهان کند که بعداً آبرویش را ببرد، روح ایمان از قلبش بیرون می‌رود و از ولایت اهل‌بیت (ع) بی‌بهره خواهد شد. با دستور‌ها و توصیه‌های امام‌رضا (ع) فقط فرد ساخته نمی‌شود؛ بلکه یک جامعه بامحبت ساخته می‌شود.