روش پرداخت یارانه نان اعلام شد

مهران محرمیان معاون فناوری های وزارت بانک مرکزی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به سوالات زیر پاسخ داد:

یارانه آرد چگونه به نانوا پرداخت می شود؟

محرمیان: با توجه به شمولیت خوبی که شبکه پرداخت دارد، مردم برای خرید های خرد و کلان از شبکه بانکی استفاده می کنند. ما زیرساختی را با همکارانمان در بانک مرکزی با همکاری وزارتخانه ها مختلف طراحی کرده ایم، به این ترتیب که وقتی خریدی انجام می‌شود با حالت عادی تفاوتی حاصل نمی‌شود.

اگر خریدی ایجاد شود که بر کالاهای اساسی یارانه به آنها تعلق می گیرد، در مرکز چک می‌شود که آیا آن شخص یارانه دارد یا خیر و طبیعتاً یک بخشی از هزینه از حساب شخصی کسر می‌شود و بخشی هم از حساب یارانه که برای این کار اختصاص داده شده است.

1515 دستگاه های پز در نانوایی های استان زنجان موجود است که در این طرح استفاده خواهد شد.

برای اجرای پایلوت کارهای زیادی انجام شده است. از همکارانم در شرکت های پرداخت شکر می کنم که در این مدت با ما همکاری کردند و زیرساخت شبکه پرداخت را مجهز کردند. ما آمادگی داریم به محض اینکه اشکالات احتمالی برطرف شد، در کل کشور کار را عملیاتی کنیم.

آیا شبکه پرداخت کشور قدرت پردازش تعداد تراکنش های بالا در لحظه را دارد؟

محرمیان: شبکه پرداخت کشور قدرت پردازش تعداد تراکنش های بالا را در لحظه را دارد، به آن اندازه‌ای که این تراکنش‌ها به آن اضافه می‌کنند تراکنش جدیدی نخواهد بود اما در مرکز تراکنش ها افزایش خواهد یافت اما به معنای افزایش بار شدید بر روی شبکه نیست، بنابراین تمهیدات لازم اندیشیده شده است.

آیا نیازی به افتتاح حساب جدید بانکی است؟

محرمیان: نیازی به کارت جدید و افتتاح حساب مجدد برای خرید یارانه‌ای نیست. هیچ کارت جدید و افتتاح حساب مجدد نیاز نیست صورت گیرد. هماهنگی‌های لازم با وزارت ارتباطات انجام خواهد شد تا مشکل نانوایی‌هایی که دسترسی ضعیف ارتباطی دارند، برطرف شود.

معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد در ادامه برنامه به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص موضوع مورد بحث پرداخت. آیا در فرآیند خرید نان تغییر ایجاد می‌شود؟

سبحانیان: علیرغم اینکه رانت و قاچاق را در زنجیره آرد و نان حذف می‌کنیم، مردم بدون هیچگونه تغییر در فرآیند خرید و قیمت، می‌توانند از نان استفاده کنند.

آیا قیمت نان تغییر پیدا می‌کند؟

سبحانیان: به جهت اتفاقاتی که در آن قرار گرفته‌ایم و دنیا با آن مواجه شده، لازم است در شیوه توزیع یارانه‌ها در کشور اصلاحات اساسی انجام دهیم البته این ضرورت شاید سال‌ها و دهه‌ها بود که وجود داشت و کارشناسان اقتصادی متذکر می‌شدند، اما عزم و اراده‌ای در دولت‌ها نبود. در این دولت عزم و اراده ایجاد شده تا با اصلاحی که در شیوه توزیع یارانه‌ها اتفاق خواهد افتاد، یارانه را به صورت موثر به دست مردم و مصرف کنندگان کالا برسانیم. اصلاً هر سیاست اصلاحی باید با سیاست اجتماعی ضمیمه شود یعنی اگر می‌خواهیم اصلاحاتی در توزیع یارانه‌ها انجام دهیم، شرط لازم و کافی این است که به سمت مردم و قدرت خرید مردم را لحاظ کرده باشیم که معمولاً اینگونه عمل می‌شد. در سنوات گذشته به ویژه تجربه‌ای که در حوزه هدفمندی یارانه‌ها داشتیم معادل منابعی که ایجاد می‌شد یارانه بین مردم توزیع می‌شد. برای اولین بار در کشور زیرساختی را آماده کرده ایم که برای حمایت از مصرف کنندگان نان است، که با کمک دوستانمان در بانک مرکزی و وزارتخانه‌های مختلف در حال پیاده‌سازی هستیم، علیرغم اینکه رانت را در زنجیره آرد و نان حذف می‌کنیم. مردم بدون هیچ‌گونه تغییری در فرآیند خریدشان و بدون تغییر در قیمت می‌توانند آن را استفاده کنند یعنی موضوعیت قاچاق را در این زنجیره از بین می‌بریم. علیرغم اینکه مردم آن کالا را با قیمت گرانترین نمی‌خرند، دولت در تلاش است تا بتوانیم کاری کنیم که مردم نان را نسبت به سال گذشته ارزان‌تر بخرند.

آیا قیمت آرد افزایش پیدا می کند؟

سبحانیان: مصرف‌کننده قیمت بالاتری را پرداشت نمی کند، مصرف کنندگان پیش از این نان ارزان را خریداری می کردند که در این زنجیره مفسده و انحراف داشتیم.

تلاش می‌کنیم با مکانیزمی که طراحی شده صرفا آردی که تبدیل به نان شده و به دست مصرف‌کننده رسیده، آن آرد را به صورت یارانه‌ای به دست نانوا برسانیم. آردی که تبدیل به نان می شود و به دست مصرف‌کننده می‌رسد و در این ساز و کاری که طراحی شده قابل رصد و پیگیری است.

سیاست دولت برای حمایت از مردم در قبال تغییر شیوه توزیع یارانه ها در خصوص نان به یک صورت است و امیدواریم با توسعه این زیرساخت بتوانیم سایر حمایت ها را از این کانال انجام دهیم البته چون استقرار این زیرساخت در همه کشور و در همه صنوفی که بعضاً کالایی می فروشند که ممکن است با افزایش قیمت مواجه شده باشند و ممکن است تا دو سه ماه به درازا بینجامد.

سیاست دولت بر این است تا بتواند با پرداخت جبرانی تا زمانی که این زیرساخت آماده شود قدرت خرید مردم را حفظ کند تا مردم بتوانند کالاها را خریداری کنند.

در حوزه نان اساسأ هیچ تغییری سمت خرید مردم اتفاق نمی افتد. همانگونه که امروز، دیروز و پریروز نان خریدند به همان صورت نان می خرید و نه تنها نان را گرانتر نمی‌خرند بلکه ارزان تر از سال قبل هم نان را خریداری خواهند کرد. حداقل با 10 درصد تخفیف نان به دست مردم می‌رسد.

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی در ادامه برنامه به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت. آیا خللی در روند پخت نان و یا تحویل آرد صورت خواهد گرفت یا خیر؟ قربانی: در فرایند هوشمند سازی یارانه‌ها عملا وزارت جهاد کشاورزی وظیفه تامین آرد را برعهده دارد و طبق روال گذشته با همان فرایند شفاف، ساده و روان تامین آرد را برای نانوایی‌ها خواهد داشت و هیچ گونه اختلالی ایجاد نخواهد شد. این فرآیند جدید نیست که بخواهیم پایلوت آن را داشته باشیم. وزارت جهاد کشاورزی همراه این طرح اقدامات تامین آرد را برعهده خواهد داشت و کمک خواهد کرد تا نظام هوشمند سازی توزیع یارانه‌ها انجام شود تا چرخه فساد کاهش پیدا کند و به حداقل مقدار خود برسد.

آیا برآوردی از میزان قاچاق آرد داریم؟

قربانی: قاچاق آرد 250 هزار تن است، این آمار را نیروی انتظامی کشف کرده است که در سال 1400 نسبت به سال 1399 تقریباً رشد 200 درصدی داشته است، همین عدد کفایت می‌کند تا این طرح را توجیه دار کند.

این طرح می‌تواند جلوی ضایعات 30 درصدی را بگیرد، زیرا بهره‌وری در واحدهای نانوایی ارتقا پیدا می‌کند و نانوایی‌ها با توجه به شرایط جدید تلاش می‌کنند تا به دنبال جلب رضایت مشتری باشند و لذا آن‌ها به دنبال کیفیت نان تولیدی خود خواهند بود.